Türkiye 68’inci kez kapılarını açan Frankfurt Kitap Fuarı’nın en dikkat çekici ülkelerinden biri. Bu yıl konuk ülkesi Hollanda ve Belçika’nın Flaman bölgesi olan fuara Türkiye 2008 yılında konuk ülke olarak katılmıştı. Ancak konuk olmamasına karşın, Türkiye’deki siyasi gelişmeler nedeniyle gözler Türkiye standı ve Türkiye ile ilgili etkinliklerin üzerinde.
Fuara bu yıl Türkiye'den 12'si çocuk, 12’si yetişkin edebiyatı alanında faaliyet gösteren 24 yayınevi katılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın organizasyonuyla kurulan Türkiye Ulusal Standı’nın yanında İstanbul Ticaret Odası tarafından Türkiye’den gelen yayıncıların görüşmelerini yapabilmeleri için de bir stand kuruldu. “Türkiye Okuyor” temasının öne çıktığı Türkiye Ulusal Standı’nda, 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin resimlerin de yer aldığı bir sergi açıldı.
Ancak Frankfurt’ta bu kez Türk yayınevlerinin önemli bir kısmının tek başına stand açmamayı tercih ettiği, yayınevlerine ait kitapların Kültür Bakanlığı tarafından kurulan ulusal standda sergilendiği dikkat çekti. Sergilenen kitapların yayınevlerine göre ayrılmaması, sergilenmek üzere seçilen kitaplar ve ulusal standın organizasyonu ise fuara katılan yayınevi temsilcilerinin bir kısmının tepkisiyle karşılaştı.
"Bu fuar Türkiye'yi temsil etmiyor”
Literatür Yayınevi’nin sahibi Kenan Kocatürk, “Türkiye standı giderek tuhaf bir hale geliyor. Çünkü burasının geçmişte yayıncıların ortaklaşa yaptıkları şeyden başka bir noktaya doğru geldiğini görüyorum. Geçmişte yayınevlerinin ve yayıncıların ortaklaşa düzenledikleri standlardan başka bir yere gelmiş durumda. Tuhaf fotoğraflar görüyoruz. Yayıncıların Ticaret Odası’nın standlarında görüşme yapabildikleri bir avantaj ama geneliyle bakıldığında bu fuarın Türkiye’yi temsil etmediğini görüyorum” dedi.
Evrensel Basım Yayın editörlerinden Onur Öztürk ise Kültür Bakanlığı’nın her sene ulusal stand içerisinde yayınevlerine standlar tahsis ettiğini, ancak bu sene bu uygulamadan vazgeçildiğini söyledi. Katılımcı sayısının bu nedenle düştüğünü kaydeden Öztürk, “Ulusal standın dışarıdan görüntüsü de açıkçası Türkiye yayıncılarının içinde bulunmayı isteyeceği türden kurgulanmamış. Dolayısıyla Yayıncılar Meslek Birliği’ne üye birçok yayıncının protesto amaçlı da gelmediğini de düşünüyoruz. Sadece kitaplarını sergileyen 3-4 tane yayınevi var bu anlamda. Geleneksel olarak Frankfurt Kitap Fuarı’nı önemseyen birçok yayınevi katılmamış durumda. İş Kültür yayınları hiç yok, Yapı-Kredi’nin, İletişim ve Metis’in katılmadığını gözlemledik” diye konuştu.
“Stand Türkiye’nin çeşitliliğini yansıtıyor”
Fuara Ankara’dan katılan Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Hamdi Turşucu ulusal standda tek yönde kitaplara ağırlık verildiği iddialarını geri çevirerek, 500 metrekarelik alanda Türkiye’nin her tür çeşitliliğinin yansıtıldığını söyledi. Turşucu, DW Türkçe’ye açıklamasında, fuara katılan yayınevlerinin de Basın Yayın Birliği ve Türkiye Yayıncılar Birliği ile ortaklaşa ve eşit şekilde belirlendiğini ifade etti.
Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Metin Celal Zeytinoğlu ise yayınevlerinin stand açmamış olmasını, “Frankfurt Kitap Fuarı’nın cazibesiyle ilgili. Çok pahalı bir iş fuar katılımı, onun etkisi oluyor sanırım” sözleriyle açıkladı.
Türkiye fuarın gündeminde
Frankfurt Kitap Fuarı’nda bu yıl düşünce özgürlüğü ve sanatın dijital pazarlaması konuları öne çıkıyor. Fuarda Türkiye ve düşünce özgürlüğünün işlendiği çok sayıda panel de dikkat çekiyor. Fuarda tutuklu yazar Aslı Erdoğan için bir dayanışma etkinliğinin yanı sıra, “Türkiye’de hala basın özgürlüğü var mı?”, “Türkiye ve Avrupa: Basın ve sanat özgürlüğü konusunda durum nedir?” başlıklı paneller düzenlenecek. Can Dündar ve Elif Şafak gibi ünlü yazarlar da fuara katılan isimler arasında.
Yaklaşık 300 bin kişinin ziyaret etmesinin beklendiği Frankfurt Kitap Fuarı 23 Ekim’e kadar devam edecek. Fuara 7 bin yayınevi ve yüzlerce yazarın katılması bekleniyor.
©Deutsche Welle Türkçe
Başak Özay
