Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılan görüşmelerde de tartışma konusu olan vergi güvenlik müesseseleri aracılığıyla vergi kayıp ve kaçağının önüne geçilecek.
Yeni gelir vergisi kanunuyla IMF’nin istediği ‘nereden buldun’ yerine, vatandaşa ‘bunu nasıl ve neyle finanse ettin’ sorusunun sorulacağı gider bildirimi getirilecek. Gelir İdaresi Başkanlığı da merkezde genel müdürlükler, taşrada ise bölge başkanlıkları şeklinde yeniden örgütlenecek. Merkezin bazı yetkileri de taşraya devredilecek.
Taslağın yasalaşmasıyla birlikte gider bildirimi, asgari gayri safi hasıla ve ortalama kar haddi gibi müesseseler devreye girecek.
Vatandaşa "Bunu nasıl ve neyle finanse ettin?" sorusunun sorulacağı gider bildiriminde, yıl içindeki harcamalar, o yıla ilişkin beyan edilen gelirle karşılaştırılacak. Geliri düşük, harcaması yüksek olandan da açıklama istenecek.
Servet yerine harcamanın sorgulanacağı gider bildiriminde, kredi kartları dahil yüksek harcaması olanlar, sık sık yurtdışına gidenler, 5 yıldızlı otellerde düğün yapanlar, özel hizmetçisi, yatı ve uçağı bulunanlardan, beyan ettikleri gelir ile yaşam standartları arasında fark olanlar bunları hangi gelirle gerçekleştirdiklerini izah edecek.
Asgari gayri safi hasılayla işletmelerin belli dönemdeki hasılatına göre, 1 yıllık tahmini hasılata ulaşılacak ve kar marjının düşürülmesinin ardından, bu hasılata uygun beyanda bulunup bulunulmadığına bakılacak.
Ortalama kar haddinde ise aynı sektörde faaliyet gösteren benzer firmaların satış miktarına göre ortalama kar oranları hesaplanacak ve beyanlar karşılaştırılacak.
Çapraz kontrol zaten var
Maliye Bakanlığı yetkilileri, taslakta yeni vergi güvenlik müesseselerine IMF istediği için değil, Türkiye'nin ihtiyacının karşılanması amacıyla yer verildiğini belirtti.
Vergi Konseyi, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü'nün 1 yılı aşkın süredir yürüttüğü çalışmalar sonucunda yeni Gelir Vergisi Taslağının oluşturulduğuna dikkat çeken yetkililer, "vergi kayıp ve kaçağı ile daha etkin mücadele edebilmek için bu tür güvenlik müesseselerini biran önce sisteme sokmak zorundayız. Bunu kendimiz için yapıyoruz. Bu arada IMF ile ilgili haberlerde vergide çapraz kontrolden de bahsediliyor. Biz, vergide çapraz kontrolü zaten yıllardır yapıyoruz" dedi.
Gelir İdaresi'nde bölge başkanlıkları kurulacak
Bu arada Gelir İdaresi Başkanlığı da, yeni dönemde yeniden yapılandırılacak.
Düşünülen sistemde halen 5 olan başkan yardımcısı sayısı 3'e düşürülecek. İdarede "Gelir Yönetimi, Mükellef Hizmetleri, Uygulama ve Veri Yönetimi ile Tahsilat ve İhtilaflı işler Genel Müdürlükleri" kurulacak, müstakil daire başkanlıkları oluşturulacak.
Gelir İdaresi'nin taşra teşkilatı da değişecek. Halen 29 ilde vergi dairesi başkanlıkları, diğer illerde ise defterdarlıklar eliyle gerçekleştirilen taşra hizmetleri, yeni düzenlemenin hayata geçirilmesinden sonra bölge başkanlıkları kanalıyla yürütülecek.
Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyük illerin dışındaki bölge başkanlıkları, birden fazla ilden oluşacak. Bölge başkanlıklarına bağlı vergi dairesi müdürlükleri ile şubeler faaliyete geçirilecek.
Bölge başkanlıklarının taraf olduğu davaların ilgili mercilerde takip ve savunmasını yapmak üzere, başkanlıklar emrinde yeterli sayıda Hazine avukatı görevlendirilecek.
Yeni yapılanma sırasında merkez ile taşra arasında daha etkin bir iletişim kurulacak ve merkezin bazı yetkileri bölge başkanlıkları eliyle taşraya bırakılacak.
