Katolik aleminin ruhani lideri Papa 16’ncı Benediktus’un iki yıl önce Hz. Muhammed ve İslam’a yönelik çıkışlarıyla gerilen Vatikan-İslam dünyası ilişkileri, iki dinin temsilcilerinin katıldığı bir forumda masaya yatırıldı.
Vatikan’da, ABD başkanlık seçiminin yapıldığı salı günü başlayan ve dün sona eren Katolik-Müslüman Forumu’nda iki din arasında işbirliğini ve karşılıklı anlayışı geliştirmek için yapılabilecekler ele alındı. Müslüman ülkelerden gelen din bilginlerinden oluşan 24 kişilik heyet, Papa 16. Benediktus’la da görüştü.
Müslümanların sözcüsü İbrahim Kalın
Forum toplantısında Müslümanları temsil eden 24 kişilik heyet, Papa ve diğer Hristiyan kiliselerinin liderlerine dünya barışına katkı için ortak çaba çağrısında bulunmak amacıyla 13 Eylül 2007 tarihli açık mektuba imza koyan Müslüman aydın, akademisyen ve din bilginleri arasından seçilmiş isimlerden oluşuyordu. "Ortak Söz Projesi" adlı bu girişim doğrultusunda Vatikan'da yapılan görüşmelerde Müslümanların sözcülüğünü, heyet üyeleri arasındaki tek Türk olan Dr. İbrahim Kalın yaptı.
Acil durumlar için ortak komite oluşturulacak
Dün açıklanan nihai bildiride, iki dinin temsilcilerinin, çatışma ya da acil durumlar karşısında görüş alışverişinde bulunmak üzere daimi bir Katolik-Müslüman Komitesi'nin oluşturulmasını kararlaştırdıklarını açıkladılar. Taraflar, ilk kez bir araya geldikleri bu forum toplantısını, yaklaşık iki yıl sonra tekrarlamayı da kararlaştırdılar. Bir İslam ülkesinde yapılması kararlaştırılan ikinci toplantının, hangi ülkede ve hangi tarihlerde düzenleneceği ise önümüzdeki süreçte netleşecek. Papalık Dinlerarası Diyalog Kurulu Başkanı Kardinal Jean-Louis Tauran başkanlığındaki kapanış oturumunda, ortak bildiri Müslüman heyetindeki tek Türk üye olan Dr. İbrahim Kalın tarafından okundu.
Gerilimli anlar da yaşandı
Ortak bildiride, iki dinin arasında farklılar olmakla birlikte, tarafların din özgürlüğünü sağlama, insanlık onuruna sahip çıkma ve dinin şiddete alet edilmesiyle mücadele gibi konularda birlikte çalışma konusunda mutabakat sağladıkları da kaydedildi Kapanış oturumunda Katolikler Kardinal Tauran ve Prof. Joseph Maila, Müslümanlar ise George Washington Üniversitesi İslam Araştırmaları Profesörü Seyyid Hüseyin Nasr ve Prof. Ingrid Mary Mattson tarafından temsil edildi.
Soru-cevap bölümünde zaman zaman gerilimli dakikalar yaşansa da, forum toplantısı tarafların geleceğe yönelik umutlu mesajlar vermeleriyle son buldu. Türkiye;nin Vatikan Büyükelçisi Doğan Akdur da davetlilere ve basına açık olarak yapılan kapanış oturumun izleyicileri arasındaydı.
Temel hakların korunması
Müslümanlar adına George Washington Üniversitesi İslam Araştırmaları Profesörü Seyyid Hüseyin Nasr ve Bosna Hersek Başmüftüsü Dr. Mustafa Çeriç’in, Katolikler adına ise Papa’nın birer konuşma yaptığı dünkü görüşmeye, din özgürlüğü başta olmak üzere, temel hakların korunması ve şiddetin kınanması, dünya barışı için işbirliği temaları damgasını vurdu.
'Saldırgan yayımcılığa izin vermeyiz'
Nasr, “Sizler gibi bizler de din özgürlüğünden yanayız. Ama Müslümanlar olarak, özgürlük adına dinimizi yıkmayı amaçlayan saldırgan yayılmacılığa da izin veremeyiz” dedi. Heyetin başkanlığını yapan Çeriç de Saraybosna’da Müslümanların soykırıma maruz kaldığını hatırlatırken, Papa, “Liderler, bireyin din ve vicdan özgürlüğüne saygı çerçevesinde temel haklardan yararlanmayı güvence altına almalıdır” diye konuştu.
Papa, din özgürlüğünün dinlerarası diyalog için de temel koşul olduğuna dikkati çekerek, “Dindar insanların günümüzde halen maruz kalmakta olduğu şiddet ve takibat kabul edilebilir bir şey değildir” ifadesini kullandı.
"Gerginliğin nedenlerini sorgulamak lazım"
Pek çok Katolik ve Müslüman aydının, akademisyenin ve din bilgininin katıldığı forum, Papalık Üniversitesi'nde basına kapalı olarak yapıldı. Başpiskopos Pier Luigi Celata bu toplantıda İslam'ın farklı mezheplerinin temsil ediliyor olmasının kendileri için büyük bir önem teşkil ettiğini vurguladı ve kimi gerginliklerin nedenini dinde aramamak gerektiğini söyledi. Celata gerginliğin esas nedenlerini araştırmak gerektiğini belirterek, "bu gerginliğin dini unsurlara mı yoksa toplumsal, ekonomik, ideolojik, siyasi ya da bütün bunların araç olarak kullanıldığı unsurlara mı dayandığını incelemek ilginç olurdu" dedi.
Papa'nın sözleri diyaloğu başlattı
Böyle bir forum düzenlenmesi fikri 138 İslam dini bilgini tarafından hazırlanan "aramızda müşterek bir söz" adını verdiği mektupla doğdu. İslam din bilginleri, Vatikan'ı Papa 16. Benedikt'in konuşmasından sonra gerginleşen ilişkileri yumuşatmaya çağırdı. Ancak Papa'nın sözleri bugün diyaloğun kıvılcımı olarak görülüyor.
Papalık Dinler arası Diyalog Kurulu Sekreteri Başpiskopos Pier Luigi Celata, dinler arası diyalogda yol alındığı görüşünde. "Kimi duvarlar yıkıldı. Belli bir konu üzerinde tartışılabiliyor artık. Herkesin beğenisini kazanmayan görüşler ortaya atılsa da, bu görüşlere hoşgörü ve açık fikirlilikle yaklaşılıyor" şeklinde konuşan Celata, tabuların yıkılmaya başladığını ifade etti.
Fatih Akın hayranı müftü
Heyetin başkanlığını yapan Mustafa Çeriç, modern yaklaşımlarıyla İslam dünyasında büyük saygınlığı olan bir isim. Bosna Savaşı sırasında Müslümanların kilise ve sinagoglara saldırmasını engelleyen Çeriç 2003’te UNESCO Barış Ödülü’ne layık görüldü. Kadınların örtünmeye ya da başlarını açmaya zorlanamayacaklarını savunan Çeriç aynı zamanda bir sinema tutkunu ve Türk yönetmen Fatih Akın’ın hayranı... (Tempo24)
