Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2019 yılı kamu işletmeleri raporunu açıkladı. Buna göre, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (Botaş) 2019'da 5 milyar 613 milyon TL'lik rekor zarara imza attı.
2017'de 3,3 milyar TL net kâr açıklayan Botaş, 2018'de 2,5 milyar TL net zarar etmişti. 2019'da net zarar, bir önceki yıla göre yüzde 126,2 arttı.
Kur ve faiz vurdu
Sözcü'den Emre Deveci'nin aktardığına göre raporda zararın nedeni olarak “Kuruluş 2019 yılını yüksek finansman giderleri neticesinde 5,6 milyar TL dönem zararı ile kapatmıştır” ifadesi yer aldı.
Botaş'ın 2019'daki kur zararı ve faiz ödemelerini içeren “finansman giderleri” kalemi, bir önceki yıla göre yüzde 175,1 artışla 2 milyar 491 milyon TL'ye sıçradı. 2017'de sadece 62,2 milyon TL olan kuruluşun finansman gideri, 2018'de 905,5 milyon TL'ye sıçramıştı.
2018 ve 2019 yıllarında etkili olan kur krizinin etkisiyle Botaş'ın finansman gideri 2017-2019 dönemini kapsayan iki yılda 90 kat arttı.
Konutlarda kullanılan doğalgaza 2018-2019 döneminde toplamda yüzde 64 zam gelmesine rağmen Botaş’ın zararlarının katlanması dikkat çekti.
Borçlar katlandı
Botaş'ın borçlarındaki olağanüstü artış da dikkat çekti. 2017'de 7,5 milyar TL'si kısa vadeli, 2,7 milyar TL'si uzun vadeli olmak üzere toplamda 10,2 milyar TL olan Botaş'ın borcu, 2018'de 26,6 milyar TL'ye, 2019'da 45,1 milyar TL'ye yükseldi. Varlık Fonu'na devir sonrası dönemde şirketin borcu iki yılda dörde katlandı.
65 milyar TL satış geliri
Botaş'ın brüt satışları, yurt içinde satılan doğalgaza yapılan zamlar nedeniyle 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 27,4 oranında artarak 65 milyar TL'ye ulaştı.
Ancak rapora göre, “Başta kur ve petrol fiyatları sebebiyle, kuruluşun satışlardan dolayı oluşan maliyeti” 2019 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 21 oranında artış göstererek 70,9 milyar TL oldu.
Kuruluş tarafından yapılan altyapı ve diğer yatırımlar, 2019 yılında 2018 yılına kıyasla yüzde 57 oranında artış göstererek 3,39 milyar TL tutarına ulaştı. Bu artışın temel sebebi raporda, depolama projeleri kapsamındaki yatırımlar olarak gösterildi.
2017'de Varlık Fonu'na devredildi
“Türkiye'nin enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi” hedefi doğrultusunda 1974 yılında kurulmuş olup 1987 yılından itibaren; “Boru hatları ile petrol ve doğalgaz taşımacılığı, doğalgazın ithalat, ihracat, pazarlama ve satışı ile boru hatları etüt, mühendislik ve yapım işleri alanlarında faaliyetini devam ettiren” Botaş, 2017'de Türkiye Varlık Fonu'na (TVF) devredilmişti.
Kamunun elindeki tüm değerli şirketleri bünyesinde toplayan Türkiye Varlık Fonu'nun net kârı, 2019'da bir önceki yıla göre yüzde 48,3 düşüşle 8 milyar 854 milyon TL'ye gerilemişti.
TVF'nin internet sitesinde yer alan finansal rapora göre, 2018 sonunda 194,6 milyar TL olan TVF'nin finans sektörü dışı toplam borcu, 2019 sonunda 284,2 milyar TL'ye yükselmişti. Bir yıllık borç artış oranı yüzde 46 olmuştu.
