Mezarda emeklilik yasası mimarlarından SGK yöneticisi Uyar, yasaya takılmasınlar diye 5 ve 13 yaşındaki iki oğlunu sigortalı yaptı. Olayın ortaya çıkmasının ardından Uyar hakkında inceleme başlatıldı. Uyar’ın, başlatılan soruşturmanın sonucu dün Resmi Gazete’de yayımlanan kararla ortaya çıktı. Karar, Uyar’ın “etik kurallara aykırı” davrandığının kamuoyuna duyurulması oldu.
Başbakablığa bağlı olarak çalışan Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkan Yardımcısı Veysel Uyar’ın, ‘mezarda emeklilik’ olarak bilinen “5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndan çocuklarını korumak istemesini yanlış buldu. Uyar’ın yasa yürürlüğe girmesinden önce 5 ve 13 yaşlarındaki iki çocuğunu erken emeklilik ve diğer avantajlardan yararlanabilmeleri için Ankara’da bir matbaada sigortalı çalışıyor göstermesi, kurul tarafından “kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerine aykırı davranış” olarak değerlendirildi.
Yeni yasanın emeklilik yaşı ile ilgili düzenlemesinin yürürlüğe girdiği 30 Nisan 2008’den önce, çocuğu 65 yaş yerine 58-60 yaşında emekli olabilsin diye sigorta yaptıran anne-babalar arasında Veysel Uyar’ın da bulunduğu ortaya çıkmıştı. İhbar üzerine başlatılan inceleme kapsamında Uyar’ın dosyasındaki bilgi ve belgeler çerçevesinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı’nca hakkında soruşturma başlatılmıştı. Bu soruşturmanın sonucunda alınan karar dünkü Resmi Gazete’de yayımlanarak Uyar’ın, “amaç ve misyona bağlılık” başlıklı 8, “saygınlık ve güven” başlıklı 10, “çıkar çatışmasından kaçınma” başlıklı 13 ve “yöneticilerin hesap verme sorumluluğu” başlıklı 20’nci maddelerde düzenlenen “Etik Davranış İlkeleri”ne aykırı davrandığı ilan edildi. Karar oy birliği ile alındı.
Uyar’ınkiler de artistmiş
Uyar’ın da çocuklarını milyonlarca anne-baba gibi ‘bir katalog çekiminde model’ olarak sigortalatmış olması ayrıca dikkat çeken bir konu oldu. Yeni Sigorta Kanunu çıkarken, aralarında siyasetçi ve bürokratlarında yer aldığı milyonlarca anne-babanın Veysel Uyar’ın yöntemini uygulayarak çocuklarını sigortalı ettirdiği iddiaları basına yansımıştı. Henüz kendi hakkındaki iddialar ortaya çıkmadan önce Uyar da, Türkiye’de 1 milyon 400 bin çocuğunun sigortalı olarak erken emeklilikten yararlanmak istediğinin tespit edildiğini ve bu yönde inceleme başlatacaklarını açıklamıştı. Bunu açıklarken de ‘Artist çocuk sigortalılar denetlenecek” ifadesini kullanmıştı.
Bakan ‘olur’u ile uyarılacak
‘Artist çocuklar’a yönelik incelemede Resmi Gazete aracılığıyla etik davranmadığı kamuoyuna ilan edilen tek baba olan Uyar, cezası ile ‘uyarılma’ olacak. Ancak alınan karara göre Bakan ‘olur’u ile Uyar, 657 sayılı kanun gereğince “uyarma” cezası ile tecziye edilecek, yani cezalandırılacak. Ancak, Uyar da bu karara karşı idari yargıya başvurabilecek.
1 çalışana karşılık 59 sigortalı
Müfettiş raporuna ve karara göre, Veysel Uyar’ın çocuklarının sigortalı olarak çalışıyor gösterildiği iş yerinde daha önce sadece bir kişi sigortalı çalışıyordu. Ancak yeni kanunun yürürlüğe girmesinden hemen önce birdenbire 59 kişi sigortalı olarak gösterildi. Bu 59 kişi arasında Uyar’ın çocuklarının da yer aldığı, ancak Sosyal Güvenlik Kontrol Memurları’nca yapılan denetlemede iş yerinde sadece 2 kişinin çalıştığının belirlendi.
‘Eşim yaptı haberim yok’ iddiası normale aykırı
Hakkında inceleme yapılan Veysel Uyar’ın, konuyla doğrudan ilgili, sigorta işlemlerinin
yürütülmesi ve denetlenmesinden sorumlu olan bir kurumun en üst yöneticilerinden olduğu anımsatılan kararda, Uyar’ın, görevi gereği, yeni kanunun imkan ve yükümlülüklerini bilebilecek en uygun konumdaki kişilerden biri olduğuna dikkat çekildi. Kararda; aile birliğinin devam etmesi, aynı konutta ikamet edilmesi, doğrudan kendi kurumu ile ilgili bir işlem olması nedeniyle, çocuklarının sigorta işlemlerinin eşi tarafından yapıldığı ve kendisinin bundan haberdar olmadığı yolundaki iddiasının ‘hayatın normal akışına aykırı’ olduğu ifade edildi.
Modellik teklifini anneleri kabul etmiş
Resmi Gazete’de yayınlanan “Etik Kurul” kararında, Veysel Uyar’ın savunmasına yer verildi. Savunmasında, ortak velayete sahip olan anneye bir katalog çekiminde model olarak çocukların çalışmasının teklif edildiğini öne süren Uyar, şu ifadeleri kullandı: “Çocukların bireysel gelişimlerine ve özgüvenlerine katkı yapması düşüncesiyle teklif annelerince kabul edildi. Provaların ardından çekimler yapıldı, bu suretle iş ilişkisi kurulduğu. Konuyu basına yansımasından sonra öğrendim. Önceden bilgim olsaydı kesinlikle engel olurdum. Zamanlama benim için şanssız ve üzüntü verici olmakla birlikte bilgim dışında, annenin tercihi ile oldu. Örtülü veya açık rıza göstermem veya yönlendirmem söz konusu değil.”
Kurulun yetki alanı sınırlı
SGK Başkan Yardımcı Veysel Uyar’ın, yasadan korumak için çocuklarını sigorta ettirmesi etik bulunmayınca, benzer yönteme başvuran siyasetçiler için de benzer bir cezanın söz konusu olup olmadığı akıllara geldi. Ancak, Etik Kurulu’n görev ve yetkileri genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu tüzel kişiliğini haiz olarak kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve sair adlarla kurulmuş olan bütün kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan, yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul başkan ve üyeleri dahil tüm personeli kapsıyor. Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk Silahlı Kuvvetleri ve yargı mensupları ile üniversiteler hakkında ilgili kanunun hükümleri uygulanamıyor.
