Gündem

Uluslararası Tahkim Mahkemesi kararının sonucu: Irak'ın açtığı davada Türkiye 1,9 milyar dolar tazminata mahkûm edildi; şirketler kazandı devlet mi ödeyecek?

11 Nisan 2023 16:16

Irak’ın; Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile 2013'ten beri doğrudan ham petrol ticareti yaparak, iki ülke arasında imzalanan sözleşmeyi ihlal ettiği gerekçesi ile Türkiye hakkında Paris merkezli Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Merkezi (ICC) nezdinde açtığı davada Türkiye'nin aslında 1,9 milyar dolar tazminat ödemeye mahkum edildiği öğrenildi.

Kısa Dalga'dan Kemal Göktaş'ın ulaştığı mahkeme kararına göre, Türkiye’nin Irak’tan alacaklı olduğu yaklaşık 500 milyon doları bu tazminat düşünce tazminat miktarı 1,4 milyar dolar oldu. Haberde, "Tahkim Mahkemesi’nin işletilmesine hükmettiği faizle birlikte bu rakamın 3 milyar doları aşması bekleniyor" denildi. 

Kararda Türkiye'nin IKBY petrolün uluslararası piyasalara Irak ile yapılan anlaşmalara aykırı olarak sattığı belirtilirken, bu satıştan Türkiye’nin değil bazı şirketlerin fayda sağladığını da ortaya koyuldu. Karara göre Türkiye, bu davada 8 milyon doların üzerinde avukatlık ve uzman masrafı da yaptı.

Kararda, Türkiye’nin IKYB ile olan anlaşmaları sunmadığı için hesaplamaların anlaşma hükümlerine göre değil, beyanlara göre esas alındığı belirtildi.

Irak'tan kararın tenfizi için başvuru

Irak’ın ABD’de bu kararın icrası için tenfiz (tanınma) talebiyle yargı yoluna gittiği de ortaya çıktı. Irak, kararın tenfizi için Washington DC Bölge Mahkemesi'ne başvurdu. Başvuruda Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin kararı doğrultusunda hükmedilen tazminata ilişkin faizin hesaplamasının devam ettiği ve davanın buna göre ıslah edileceği (bedel doğrultusunda yenileneceği) de belirtildi.

Türkiye’ye talimatlar

Mahkeme ayrıca, karar tarihi itibarıyla Ceyhan'daki depolama tanklarında bulunan tüm petrolün anlaşmaların gerektirdiği şekilde Irak Petrol Bakanlığı'nın talimatlarına uygun olarak Türkiye tarafından yüklenmesine karar verdi.

Türkiye’nin bu ihlaller nedeniyle Irak’a derhal 1 milyar 997 milyon 976 bin 23 ABD doları tutarında tazminat ödemekle yükümlü olduğuna karar veren Tahkim Mahkemesi, bu miktardan Türkiye’nin anlaşmalar uyarınca Irak’tan alacaklı olduğu miktarların düşürülmesine hükmetti.

Mahkeme, alacaklar mahsup edildikten sonra, Türkiye’yi Irak’a "derhal" 1 milyar 471 milyon 390 bin 486 ABD doları ödemeye mahkûm etti.

Mahkeme ayrıca, karar tarihinden itibaren tam olarak ödeninceye kadar yıllık ortalama ABD doları cinsinden Türk tahvil faizi üzerinden faiz ödemesine hükmetti.

Mahkeme, 1 milyon 810 bin ABD doları tutarındaki tahkim masraflarını ise eşit olarak tarafların ödemesine karar verdi.