Uluslararası basın seçim sonuçlarını nasıl duyurdu?

Türkiye'de 7 Haziran'da yapılan genel seçimler dış basın tarafından yakından takip edildi. Gazeteler genellikle Erdoğan'ın çoğunluğu kaybettiğini belirtirken, HDP'nin ilk kez meclise girdiğini ifade etti.

 

İngiltere basını

 

Zaman'da yer alan habere göre, Türkiye'de dün düzenlenen 25. dönem milletvekili genel seçim sonuçları, İngiltere basınının gündeminde büyük yankı buldu. İngiltere'nin saygın basın kuruluşları, Türkiye'deki genel seçim sonuçlarını, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın partisi çoğunluğun oyunu kaybetti" şeklinde değerlendirdi.

 

BBC: AKP, sürpriz sonuçla çoğunluğu kaybetti

 

İngiliz yayın kuruluşu BBC, "Türkiye'nin iktidar partisi, sürpriz bir sonuçla çoğunluğu kaybetti" başlığıyla, seçim sonucunu haber yaptı. BBC, "AK Parti 13 yıllık tek parti iktidar sürecinde ilk defa parlamentodaki çoğunluğunu kaybetti" ifadelerine yer verdi. BBC'nin İstanbul muhabiri Mark Lowen'ın aktardığı haberde, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) Kürt azınlık ve sol kanattan kazandığı oylarla yüzde 10 barajını ilk kez aşarak parlamentoya girmesinin, Türk siyasetinde yeni bir dönemi başlatacağı vurgusu yapıldı. BBC, seçim sonuçlarının ardından AK Parti genel merkezinde yaşanan atmosferin 'kasvetli' olduğu değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yetkilerini arttırma planının, seçim sonuçlarıyla altüst edildiğine dikkat çekildi.

 

Guardian: İktidar partisi çoğunluğu kaybetti

 

İngiltere'nin saygın gazetelerinden Guardian, "Hemen hemen tüm oyların sayıldığı genel seçimde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın anayasayı yeniden düzenleyerek planladığı en güçlü başkan olma hırsı suya düştü" ifadelerini kullandı. Haberde, "Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 yıldır yürüttüğü tek parti iktidarında, seçmeni tarafından yoksun bırakılan oy sonucuyla, ilk kez büyük bir başarısızlığa uğradı ve şimdiye kadarki gücü zarar gördü. Türk siyasetinde ilk defa ülkenin Kürt azınlığı ise büyük ses getirdi" denildi.

 

Independent: Kürtlerin sandık zaferiyle, AKP çoğunluğu kaybetti

 

İngiliz gazetesi Independent da "Kürtlerin sandık zaferi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın iktidar partisine çoğunluğu kaybettirdi" başlığıyla Türkiye'deki genel seçim sonuçlarını aktardı. Gazete, sonuçların, Cumhurbaşkanı olmadan önce AK Parti liderliğini üstlenen Recep Tayyip Erdoğan'a büyük bir darbe indirdiğini yazdı. Haberde, seçim öncesinde, AK Parti'nin 367 milletvekiliyle anayasayı tekrar düzenleyerek planladığı başkanlık sistemini parlamentodan geçirmek istediği fakat HDP'nin yüzde 10 barajını geçmesiyle birlikte, şu an mecliste koalisyon hükümeti kurma ihtimaliyle yüzleştiğini belirtti.

 

Times: Kürt seçmen, Erdoğan'ı engelledi

 

Times gazetesi ise "Seçim sürecinde anayasayı tekrar düzenlemeyi planlayan bir çerçeve oluşturan Cumhurbaşkanı Erdoğan için sonuçlar çok alçaltıcı bir mağlubiyet oldu" dedi. Gazete, muhalif kesimin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin gibi bir güç sağlamasından korktuğunu fakat 13 yıllık tek parti iktidarı AK Parti'nin, HDP'nin aştığı seçim barajı ile koalisyon hükümeti kurmakla yüzleştiğini vurguladı.

 

FT: Erdoğan, HDP darbesiyle seçimde zarar gördü

 

İngiliz Financial Times gazetesi, "Erdoğan, HDP'nin başarıyla yaptığı darbe yüzünden zarar gördü" başlığıyla Türkiye'de gerçekleşen seçim sonucunu değerlendirdi. Haberde, "Türkiye'nin İslam kökenli iktidar partisi AK Parti'nin eski lideri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Pazar gecesi çarpıcı bir darbeyle, 13 yıldır süren meclis çoğunluğunu kaybetti" denildi. Gazete, parlamentodaki tek parti iktidarının sonra ermesiyle, Erdoğan'ın yetki ve gücünü arttırmak amacıyla planladığı yeni anayasa düzenlemesinin de zor olduğunu belirtti.

 

Telegraph: Erdoğan'ın daha fazla güç hayali paramparça

 

İngiltere'nin sayılı gazetelerinden biri olan Telegraph da ,"Türkiye'nin iktidar partisi son 10 yıl içerisinde en kötü sonucu elde etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daha fazla güç hayalleri ise paramparça oldu" diye yazdı. Meclisi elinde tutmak amacıyla seçimde AK Parti'nin sıkı bir yarışa girdiğini ifade eden gazete, coşkulu bir zaferi amaçlayan iktidar partisi için planlanan yeni anayasanın çok uzak bir ihtimale dönüştüğünü bildirdi. Haberde ayrıca, yüzde 10 barajını geçen HDP'nin, parlamentoda ilk defa Kürt azınlığı neredeyse 80 milletvekiliyle temsil edeceği belirtildi.

 

İspanya basını

 

Türkiye'deki genel seçimlerin resmi olmayan ilk sonuçları İspanya basınına, "Erdoğan'ın partisi kazandı ancak parlamentoda çoğunluğu kaybetti." şeklinde yansıdı.

El Pais gazetesi, "Erdoğan'ın partisi kazandı ama çoğunluğu kaybetti" başlığını attı.

HDP'nin yüzde 10 barajını geçtiğinin altını çizen İspanyol gazetesi, AKP'nin seçim sonuçlarının, kendi kontrolü altında başkanlık sistemine geçmek isteyen "tartışmalı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın" geleceğini ilgilendirdiğini yazdı. Oyların çalınmasından endişe eden muhalefetin on binlerce insanı seferber ettiğine ve bunun yanı sıra AGİT ve Avrupa Konseyi'nden gözlemcilerin seçimleri izlediğine dikkati çeken El Pais, birden fazla oy kullanmaya çalışan AKP'lilerin gözaltına alındığı bilgisini verdi.

Gazete, "Erdoğan ve AKP'nin gittikçe artan baskıcılığı yüzünden meydana gelen siyasi kutuplaşma, parti merkezlerine bombalı eylemlerin yapıldığı ve saldırıların düzenlendiği seçim kampanyasını doğurdu. Avrupa kurumları, Anayasa'da belirtildiği üzere tarafsız olması gereken Erdoğan'ın sürekli müdahale etmesi ve medyada orantısız yer alması sebebiyle eşit olmayan seçim kampanyasına dair endişelerini dile getirdi." dedi.

Bir diğer İspanyol gazetesi El Mundo, "Türkiye'de Erdoğan'ın partisi çoğunluğu kaybetti, Kürtler parlamentoya girdi" başlığını kullandı. Gazete, "Kürtlerin duygusal başkenti Dıyarbakır bu seçimlerde kilit rol oynuyor. Erdoğan'ın otokratik arzuları konusunda karar verecek olan HDP yüzde 10'luk barajı aştı." diye yazdı.

Son yıllarda Türkiye'nin türbülanslı döneme girdiğini kaydeden El Mundo, özgürlükleri kısıtlayan yeni yasaların geçirildiğini, sokaklarda daha fazla baskının yaşandığını ve iktidar ve Cumhubaşkanlığı'ndan kutuplaştırıcı söylemlerin yapıldığını belirtti.

Öte yandan La Vanguardia gazetesi, "Kürtler parlamentoda temsil edilme şansını elde ederken, Erdoğan başkanlık sistemine geçmek için anayasa değişikliği isteğinden uzaklaştı." şeklinde verdi.

ABC gazetesi: "Erdoğan'ın partisi kazandı ama çoğunluğu kaybetti" başlıklı haberinde, "Türkiye son 10 yılın en kritik seçimini geride bıraktı. Bugünkü seçimlerde 13 yıldır iktidarda olan AKP'nin kurucusu İslamcı Recep Tayyip Erdoğan'ı destekleyenler ve karşı olan sosyal ve politik iki blog karşı karşıya geldi" ifadelerini kullandı.

 

İtalyan basını

 

Türkiye'deki genel seçim sonuçları İtalyan basınında gündemin ilk sırasında yer alırken, ilk yorumlar şöyle oldu:

ANSA: Türkiye'de Kürt depremi. 13 yıldır kesintisiz iktidarda olan 'Sultan' Recep Tayyip Erdoğan'ın İslami partisi, yüzde 10'luk ölümcül seçim barajını aşarak, 2014 yılında kurulan partisi HDP'yi meclise taşıyan 'Kürt Obama' Selahattin Demirtaş üzerinde 'çılgın bir bahis' oynayınca meclisteki mutlak çoğunluğunu yitirdi.

Kürt Podemos'un (İspanya siyasetinde taşları yerinden oynatan sol görüşlü parti) zaferi, Diyarbakır'da binlerce kişinin sokaklarda dans edip, şarkılar söylemesiyle kutlandı. Bu, 2002'den beri ülkeye hakim olan adama bir şamar oldu. Anayasa partiler üstü olmasını gerektirirken O (Erdoğan), AKP'yi vuran bir kampanya yürüttü ve tam yetkilerle 'süper başkan' olmak için Meclis'te 330 sandalye istediğini söyledi.  Seçimlerden önce bir analist, 'Bu seçimler, diktatörlükten önce son çıkış' uyarısı yapmıştı.

LA STAMPA: 13 yıldan sonra Erdoğan tek başına iktidar olabilecek çoğunluğu kaybetti. Tarihi bir sonuçla Kürtler Meclis'e girdi, ama Türk seçimleri burada bitmeyecek. Sandıkların cevabı net: ılımlı İslam liderinin gücü azalsa da, Türkiye muhafazakar bir ülke olduğunu bir kez daha gösterdi. MHP, müthiş bir performans ortaya koydu ve Kürtleri Anayasa'nın dışında tutmak için şimdi Cumhurbaşkanı'nın başkanlık sistemi planına bir omuz verebilir.

CORRİERE DELLA SERA: 53,7 milyonun seçimi, 'sultan' Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiye'yi, çoğuna göre otoriter olacak bir başkanlık sistemine dönüştürme hayalini sekteye uğrattı. Bunu bloke eden, inanılmaz bir şekilde yüzde 10 barajını aşmayı başaran Kürt parti HDP'nin lideri Selahattin Demirtaş oldu. İslami çizgideki parti (AKP), 2002'den beri ilk kez tek başına iktidar olamıyor. Seçime katılım oranı yüzde 85 ile çok yüksek oldu. Kürtlerin dışında Devlet Bahçeli'nin milliyetçi partisi de çok iyi bir sonuç elde etti. MHP, AKP ile koalisyon yapabilir. Bu öyle bir başarı ki Kürtleri köşeye sıkıştırabilir.

LA REPUBBLİCA: Erdoğan çoğunluğu kaybetti, Kürt partisi ilk kez mecliste. Cumhurbaşkanı'nın partisi, erken seçime gitmeyi ihtimal dışı tutmuyor. Seçimler, başkanlık sistemini getirmeyi isteyen Cumhurbaşkanı için bir referandum niteliğindeydi. Erdoğan'ın AKP'si mutlak çoğunluğu kaybetti. Böylece, Türk siyasetinin rakipsiz liderinin başkanlık sistemini hayata geçirme fikri yok oldu.

 

New York Times: Seçmenler Erdoğan'ın partisini iktidardan indirdi

 

ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times (NYT), Türkiye'deki seçim sonuçlarını son dakika gelişmesi olarak duyurdu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçim mitinglerinde sert bir dille eleştirdiği New York Times, sonuçların açıklanmasından sonra, "Türkiye'nin iktidar partisi meclis çoğunluğunu kaybetti" başlıklı bir haber yayınladı. Haberde "seçmenlerin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın partisini iktidardan indirdiğine" dikkat çekildi.

"1990'larda koalisyon hükümetinin siyasi ve ekonomik istikrarsızlığa sebep olduğunu" hatırlatan Amerikan gazetesi, "Birçok Türk vatandaşı, koalisyon hükümetine rağmen, Erdoğan'ın yetkilerinin kısıtlanmasından mutlu oldu" ifadelerine yer verdi. Milletvekili seçimlerini "tarihi" olarak niteleyen NYT, "Türk seçmenler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın partisini iktidardan indirerek Anayasa'yı baştan yazma ve Amerikan tarzı bir başkanlık sistemi getirme hırsına ders verdi" diye yazdı.