Yatırımlar su şirketlerinin hisselerinin ağırlıkta olduğu fonlara yöneliyor, bu fonların getirileri yüzde 40'ları aştı.
Küresel yatırımcı riskli
yatırımlardan kaçarken sığındığı güvenli limanlar ve emtia ürünlerinin
arasına ilginç bir ürünü daha ekledi: Su. Altın, petrol, soya
fasülyesi, pirinç ve buğday derken "su"ya da talep yükseliyor.
Yatırımcılar su şirketlerinin hisselerinin ağırlıklı olduğu fonlara
yatırım yapmaya başladı. Çin'den ABD'ye kadar halka yeni arz olan su
şirketlerinin hisselerine olan talepte patlama yaşanıyor. Çin'de
haziran ayında halka arz edilen Duoyuan Global Water isimli su şirketi
neredeyse beklediğinin iki katı talep gördü. Duoyan'ın 2009'un ilk üç
ayında kârı yüzde 39, net satışları ise yüzde 92 arttı. Şu anda 39
dolar civarında işlem gören hisselerinin 40 dolara ulaşabileceği
belirtiliyor.
2007 ortasında kurulan Poweshares
Global Water isimli su fonu 2008 Eylül'ü sonrasına, yani Lehman
Brothers'ın çöküşünün hemen sonrasında yatırımcı çekmeye başladı ve
yıllık bazda yüzde 49'luk bir yükseliş kaydetti. Benzer bir fon olan
Water Resources da yüzde 21 yükseldi. 2007 ve 2008 yıllarında halka arz
olan su şirketlerinin hisse senetleri de son bir yıl içinde yüzde 18
ile yüzde 36 arasında yükseliş kaydetti. Aynı dönemde MSCI Tüm Ülkeler
Dünya endeksi yüzde 22 yükseldi.
Gelecekte petrole rakip
Palisades Water Index Associates
kuruluşunun direktörü Steve Hoffmann, MarketWatch da yayımlanan
açıklamasında, "21'inci yüzyılda su dünyanın en önemli kaynağı oldu.
Sosyo-ekonomik gelişmelerin geniş ölçekli değerlendirilmesi halinde
suyun gelecekte petrolle rekabet edeceği görülüyor. Su sektörü dünyada
elektrik, petrol-doğalgaz ve turizmden sonra en büyük sektör" dedi.
İsviçreli varlık yönetimi uzmanı Urs Schön de 500 milyar dolarlık
küresel su pazarının küresel ekonomiden daha hızlı büyüdüğünü
belirterek, dünya genelinde şirketlerde yıllık yüzde 7 gelir artışı
beklenmesine karşın su şirketlerinde bu beklentinin yüzde 10'a kadar
yükseldiğini dile getirdi. Ayrıca dünya genelinde şirketlerin hisse
senetlerinin değeri su şirketlerinin hisse senetlerinden daha yüksek
ancak su şirketlerinin hisse senetlerinde daha hızlı bir artış
görülüyor. Bu hızlı artış su şirketlerine yatırım yapanların daha fazla
gelir elde etmesine neden oluyor.
Nüfus artışı, ekonomik kalkınma,
çevre kirliliği, iklim değişikliği, tarım ve ürünlerin
sürdürülebilirliği gibi faktörler su talebinin hızla yükselmesinde
önemli rol oynuyor. Gelişmekte olan ülkelerde içme suyu talebi artışına
bağlı olarak altyapı çalışmalarının da hız kazandığına değinen
uzmanlar, gelişmiş ülkelerde de altyapıların ve su kullanımının
iyileştirilmesine yönelik çalışmaların yoğunlaştığına dikkat çekiyor.
Küresel güvenlik meselesi
Su siyasi açıdan da her geçen gün
daha önemli bir konu haline geliyor. Sinema dünyasının ünlü ajanı James
Bond'un Quantum of Solace isimli filmine de konu olan Güney Amerika
ülkesi Bolivya'da, 2000 yılında su kaynaklarının özelleştirilmesinin
ardından fiyatlar artmış ve 'Cochabamba Su Savaşları' olarak bilinen
bir dizi protesto yapılmıştı. Su dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesi
sonrasında fiyat artışları görülen ülkeler arasında Arjantin, Uruguay,
Güney Afrika ve Mali de bulunuyor. Jeopolitik uzmanlar su kıtlığının
sadece kamu sağlığını tehdit etmekle kalmayıp, küresel güvenlik için de
sakıncalı olduğunu belirtiyor. Dünyada halihazırda yaklaşık 1.1 milyar
insan, yani dünya nüfusunun 6'da 1'i, temiz su bulma sıkıntısı çekiyor.
Yatırım bankası Goldman Sachs'ın Mart 2008'de yayınladığı bir rapora
göre su tüketimi her 20 yılda bir 2 kat artıyor.
Londra merkezli bağımsız bir barış
örgütü olan International Alert'ün yaptığı bir araştırmaya göre ise,
dünyada 46 ülkede 2.7 milyar insan, gelecek 20 yıl içinde su için
çatışmaya girebilir. İklim değişikliğiyle beraber dünyanın belli
bölgelerinde su kaynaklarının ciddi oranda azalması beklenirken,
Afrika'nın büyük bölümünün, Asya ve Güney Amerika'nın bu durumdan büyük
zarar göreceği tahmin ediliyor.
Ufukta su savaşları var
- Küresel su pazarının büyüklüğü 500 milyar dolar
- Dünyada şirketlerde yıllık yüzde 7 gelir artışı beklenirken su şirketlerinde bu oran yüzde 10
- Yeryüzünde içilebilir su miktarı sadece yüzde 3, bu da hızla tükeniyor
- Dünya su tüketimi her 20 yılda bir 2 kat artıyor
- Dünya nüfusunun 6'da 1'i temiz su bulma sıkıntısı çekiyor
- Yaklaşık 3 milyar kişi sağlıklı ve temiz su ihtiyacını karşılayamıyor
- Sağlıklı ve temiz su olmaması nedeniyle her gün yaklaşık 35 bin kişi hayatını kaybediyor.
- 46 ülkede 2.7 milyar insan, 20 yıl içinde su için savaşabilir
- Dünyadaki şişe suyu tüketimi 1997-2005 arasında iki kat arttı, 164.5 milyar litre oldu
