Hükümet, teşvik paketindeki bir düzenleme ile kriz dönemi vatandaşın ucuz cep telefonuna yönelmesini fırsata dönüştürdü. Paketten ucuz cep telefonları için vergi sürprizi çıktı. Meclis'e gönderilen tasarıda 200 liranın altındaki cep telefonlarının ithalatında vergi değişikliğine gidildi.
Daha önce nispi vergi alınırken şimdi maktu vergiye geçildi. Her bir cep telefonu ithalatından alınacak Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 40 lira olarak belirlendi. Bu durumda mevcut sistemde yüzde 20 olarak alınan ÖTV değişikliği, 100 lira ve altındaki cep telefonlarının vergisini artıracak. 100 liralık bir cep telefonun vergisi 20 liradan 40 liraya çıkacak.
TBMM'ye perşembe akşamı gönderilen torba yasa tasarısının 4'üncü maddesiyle cep telefonlarının vergileme sisteminde değişikliğe gidiliyor. 31 Aralık 2013 tarihine kadar cep telefonları ithalatından alınacak ÖTV'de en az tutar 40 lira olarak belirlendi. Bakanlar Kurulu bu tutarı beş katına kadar artırmaya ya da sıfıra kadar indirmeye yetkili olacak. Bu vergi artışı ithalatçıları ilgilendiriyor. Ancak ithalatta gerçekleşecek bu artışın yurt içindeki satışa da etkisi olacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Düşük fiyata yüksek vergi
Mevcut sistemde cep telefonları ithal edilirken telefonun bedeli neyse onun üzerinden yüzde 20 vergi isteniyor. Telefonun bedeli 100 liraysa ÖTV'si 20 lira, 150 liraysa 30 lira, 200 liraysa vergisi 40 lira vergi ödeniyor. Cep telefonun bedeli 500 liraysa 100 lira vergi ödeniyor. Maliye Bakanlığı yetkilileri burada bir kayıp-kaçak olduğundan hareket ederek bir vergi güvenlik müessesesi getirdiklerini söylediler. Cep telefonu ithal edilirken genelde bedelinin düşük gösterildiğini ve verginin çok düşük kaldığını ifade eden yetkililer, bu düzenleme ile ithal edilen her bir cep telefonun vergisinin 40 liradan az olamayacağını kaydettiler. Yani bu durumda en düşük vergi, telefonun bedeli ne olursa olsun 40 lira olacak. 500 liraysa telefonun vergisi yine 100 lira, 300 liraysa yine 60 lira vergi ödenecek. Ama 100 liraysa 20 lira yerine 40 lira vergi ödenmesi gerekecek. 150 liraysa da 30 lira yerine ödenecek bedel 40 lira olacak. Telefonun bedeli düştükçe vergisi düşeceğine 40 lirada sabitlenmiş olacak.
Yetkililer, bu verginin cep telefonu ithal edilirken bir kez alındığını belirterek, daha sonra tüketici telefonu alırken verginin alınmasının söz konusu olmadığını söylediler. Bu nedenle vergi artışının tüketiciye yansıtılmasının ithalatçıya, satıcıya kalacağını ifade ettiler. Ancak sektör temsilcileri düşük kar marjları ile çalıştıklarını belirterek, vergi artışının yansımamasının mümkün olmadığını dile getirdiler.
Sektörde zaten kar marjı çok düşük
MOBİSAD Danışmanı Abdullah Gülhan, cep telefonu üzerinden alınan vergilerin yıllar içinde azaltılmasını beklediklerini belirtirken, zaten kar marjlarının düşük kaldığını ifade etti. İthalatçının, satıcının hareket alanının olmadığını söyleyen Gülhan, artışın tüketiciye yansıtılmamasının zayıf bir ihtimal olduğunu dile getirdi. İthal edilen cep telefonlarının genelde 250 euro civarında olduğunu anlatan Gülhan, kendilerinin Gümrük Müsteşarlığı'na telefonların bedellerini gösteren bir liste verdiklerini, bu listenin altında getirilen telefonların yurt içine alınmamasını istediklerini belirtti. Markası bilinen X markasının belli marka telefonun bedelinin bu liste gösterildiğini belirten Gülhan, "Eğer ithalatçı bu fiyatın altında gösteriyorsa Gümrük Müsteşarlığı elindeki listeden kontrol edebiliyor. X markanın bedeli 300 euroysa ithalatçı bunu 80 euro olarak gösteremiyor" diye konuştu. Gülhan ancak Çin'den de ucuz telefonların getirilebildiğini sözlerine ekledi.
Tasarı ne diyor?
Madde 4-4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun; b)Geçici 5'inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
"Geçici madde 6: 31/12/2013 tarihine kadar, bu kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 GTİP numaralı malların karşısında gösterilen orana göre hesaplanan verginin, bu malların her bir adedi için 40 TL'den az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine herbir adet için 40 TL vergi alınır. Bakanlar Kurulu bu tutarı sıfıra kadar indirmeye, beş katına kadar artırmaya yetkilidir."
Cep’te değişen vergi sistemi
Eski düzenleme
Cep telefonları ithal edilirken telefonun bedeli neyse onun üzerinden yüzde 20 vergi isteniyor. Örneğin; 100 liralık telefondan 20 lira ÖTV alınıyordu.
Yeni düzenleme
Nispi vergi yerine şimdi maktu vergiye geçildi. Her bir cep telefonu ithalatından alınacak Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 40 lira olarak belirlendi.
Neden değiştirildi?
Maliye'ye göre, eski sistemde kayıp-kaçak var. Cep telefonu ithal edilirken bedel düşük gösteriliyor. Bu da vergi gelirinde azalmaya neden oluyor.
Fiyata yansır mı?
Vergi ithalatta bir kereye mahsus alınıyor. Yani tüketici vergi ödemeyecek. Vergi artışının fiyata yansıması ithalatçı veya satıcının inisiyatifinde.
