Hava-İş Sendikası Genel Başkanı Atılay Ayçin, THY'nin daha fazla yolcu taşımak için uçağın motor performansını değiştirdiğini ileri sürdü. Yani motorun fabrika ayarlarıyla oynanıyor. Ayrıca Ayçin'e göre, iki uçuş arasındaki bakımları 'bilgisiz ve yetersiz' taşeron teknikerler yapıyor. Bu da uçuş riski yaratıyor.
Cemal Subaşı / Tempo24
Bir hafta önce uyarmıştık
Son kazadan 5 gün, yani 120 saat önce son uyarılarını yaptıklarını anlatan Ayçin, " 20 Şubat Cuma günü Hill Otel'de basını bilgilendirme toplantısı yaptık. THY'nin büyük kazalara gebe olduğunu söyledik. Ama sesimizi duyuramadık" dedi.
Bu arada Türk Hava Yolları, uçak kazasında ölen çalışanlarının isimlerini açıkladı. Pilotlar H. Tahsin Arısan, Murat Sezer, Olgay Özgür ve kabin ekibinden Ulvi Murat Eskin hayatını kaybetti.
Hava-İş Sendikası Genel Başkanı Atılay Ayçin, Tempo24'ün sorularını şöyle yanıtladı:
Savcılık işlem yapmadı
Tempo24: Çeşitli platformlarda konuya ilişkin açıklamalar yaptığınızı, uyardığınızı söylüyorsunuz. Peki, şikâyetlerinizi nereye ilettiniz?
Tam tarihini hatırlamıyorum, en son Bakırköy Savcılığı’na suç duyurusunda bulunduk ama savcılık işlem yapmadı. Bizi çağırdı, işlem yapılmasına gerek duyulmadığını söyledi.
Kalifiye personel uzaklaştırılıyor
Tempo24: THY’nin dünyanın üç riskli şirketinden biri olduğunu ileri sürüyorsunuz. Hangi veriye dayanarak bunu söylüyorsunuz?
Emekliliği dolmuş ama emekli olmak istemeyen personel zorla emekliliğe sevk ediliyor. Böylece yetişmiş, kalifiye insanlar şirketten uzaklaştırılıyor. Yerlerine kendilerine yakın insanları alıyorlar. Bu uçuş riski yaratır. Bu kabin, teknik, kokpit, yolcu hizmetleri için de geçerli.
Ayrıca kendi bünyesinde yapılması gereken işleri, maliyet gerekçesiyle taşerona devrediyor. Özellikle Anadolu’da, uçağın altında taşeron teknisyen, taşeron yolcu hizmetleri, yükleme, boşaltma var.
Motor gücüyle oynanıyor
THY, Avrupa’dan birincilik ödülü alan çağrı merkezini taşerona devretti. Anadolu Jet diye bir marka oluşturdu. Sırf iç pazara yönelik; düşük biletle, düşük maliyetle uçuş gerçekleşsin diye. Yolcu koltuk sayısını artırarak daha fazla yolcu taşımak istediler. Bunun riskini azaltmak için de uçakların güç değerleriyle oynadılar. Bu bir risktir. Bu uçakların firmaları istisnai durumlarda bu güç değerleriyle oynanmasına izin verir. Bizde bakıyorsunuz sürekli motor arızalarından söz ediliyor.
Tempo24: Uçağın motor gücü ile nasıl oynanıyor. Bu konuyu biraz daha açar mısınız?
Uçağa daha fazla yolcu alabilmek için kapasitesinden daha fazla koltuk konuluyor. Doğal olarak uçağın ağırlığı artıyor. Uçuş sırasında performansının düşmemesi için, fabrika ayarları değiştiriliyor. Motorun performans gücü artırılıyor. Bu şekilde uçağın motoru daha fazla çalışıyor. Yani motor, orijanillikten çıkarılmış oluyor.
Bilgilere ulaşamıyoruz
Tempo24: Düşen Tekirdağ Uçağı’nın da motor gücü ile oynanmış mıdır?
Bilmiyorum. Çünkü kazanın olmasından 10 dakika sonra bilgi almaya çalıştık. Ama bilgi alabileceğimiz bütün kapıları bize kapattılar. Hâlâ bilgi alamıyoruz.
Bilgisiz taşeronlar çalıştırılıyor
Tempo24: Taşeronların prosedüre uygun çalışmadığını mı düşünüyorsunuz?
Evet. THY’deki bir teknisyenin yetişmesi için aşamalar var. 6-7 eğitimden geçiyor. Sonra 18 dersten sınava girip geçmesi lazım. Bu süre 5 yılı alıyor. Bitmiyor, 5 yıl sonra da hızlandırılmış mesleki kurslara katılıyorlar. Ama taşeron firmada sadece iki uçuş arasında yağına, suyuna ve kapağının kapatılıp açılmasına bilgisi yetecek insanlarla çalışıyorlar. Bu bir risk.
Uçağın altındaki bakımı, 525 TL taşeron hizmetinde 11-18 saat çalışan insanlar yapıyor.
Tempo24: Taşeron çalışan firmalar hangileri?
Asist ve Vodotek var. Asist’in ortağı, bir dönem önce AKP İstanbul İl Başkan yardımcılığı yaptı. AKP’ye seçim dönemlerinde gönüllü çalışacak kadroyu yaratan, partiye mali destek yapan bir kişi. Asıl işi aydınlatma; lamba, flerosan… Ama sonra nereden vahiy geldiyse iletişim üzerine şirket kurdu. Ortağı ise Arap kökenli olan Telekom’un da ortağı olan şahıs. (İsimlerini açıklamak istemiyor) Şirketi kurduktan sonra girdikleri ilk THY ihalesini kazandılar. THY Çağrı Merkezi’nin işini aldılar. İletişim, bilişim hizmetleri veriyorlar.
Her iki firma da çalışanlarına asgari ücret veriyor. İşin ilginç yanı THY’nin teknik elemanları bu firma çalışanlarına eğitim veriyor.
Tempo24: Uçakların bakımını yapan taşeron firmalar kimler?
Anadolu’da 11 ilde Çelebi, 11 ilde ise Havaş hizmet veriyor. Her türlü; yol hizmeti, yolcu hizmeti, getirip-götürme işlerini…
Uçakların iki uçuş arasındaki bakımlarını bu iki firmanın teknisyenleri veriyor.
Sorun, iki uçuş arasındaki bakım
Tempo24: Uçakların periyodik bakımlarını kim yapıyor?
Teknik A.Ş. ücret karşılığında yapıyor.
Tempo24: Yani asıl sorun iki uçuş arasındaki bakımlarda mı yaşanıyor?
Evet. Bu bakımları taşeron firmalar yapıyor.
Tempo24: Son kazadan sonra suç duyurusunda bulunmayı düşünüyor musunuz?
Pazartesi günü avukatlarımızı çağırıp konuşacağız, karar vereceğiz.
Tekirdağ uçağı iki kez arıza yaptı
Tempo24: Tekirdağ Uçağı’nın daha önce arıza nedeniyle iki kez pistten kalkamadığı ileri sürüldü. Doğru mu?
Doğru, iki kez kalkamadı. Tam tarihlerini vermek için bakım kartlarına bakmak gerekiyor, ama bilgilere şimdilik ulaşılamıyor.
'Hava'yı 'metal' yapmak istiyorlar
Tempo24: THY’de çalışanların sendikasını değiştirilmesi yönünde baskı yapıldığına yönelik iddialar söz konusu.
40 yıldır hava sektöründe olan hava yolları, metal sektörüne devredilmek isteniyor. Havada uçan uçağın personeli Hava-İş Sendikası’ndan alınıp kendi yandaşları olan Hak-İş Konfederasyonu’na bağlı Çelik-İş Sendikası’na aktarılmaya çalışılıyor. Bunun çalışanlarda yarattığı psikolojik etki söz konusu. Sözleşmeye başlamamız lazımdı ama başlayamadık. Bakanlık yakın süreçte buna karar verecek. Ama metal sektörüne devredecekleri duyumunu aldık.
