Son iki yılda neredeyse ayda iki işçinin gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle iş kazası sonucu hayatını kaybettiği Tuzla tersanelerine Bakanlık tarafından ceza yağdı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerinin raporları doğrultusunda, 2008 yılında Tuzla Tersaneler Bölgesi'nde faaliyet gösteren tersaneler hakkında 32 faaliyet durdurma ve kapatma cezası verdi. Tersanelerden 19'unun faaliyetleri kısmen durduruldu, 13 tersane ise çeşitli sürelerle kapatıldı.
Bakanlık, tersanelerde yaşanan iş kazaları nedeniyle özellikle Tuzla Tersaneler Bölgesi'ne yönelik denetimlerini artırırken, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı bünyesinde görev yapan müfettişlerin yaptıkları incelemeler sonunda tersanelere verilen cezalar da ağırlaştı.
Mevzuata aykırılıklar nedeniyle daha önce işverenlere idari para cezaları verilirken, bu yıl işyerindeki faaliyetin kısmen durdurulması ve iş yerinin kapatılması gibi cezalar uygulandı. Yapılan denetimler sonucu, Tuzla Tersaneler Bölgesi'nde faaliyet gösteren tersanelere yönelik olarak 32 kere faaliyet durdurma ve kapatma cezası verdi. Tersanelerden 19'unun faaliyetleri kısmen durduruldu, 13 tersane çeşitli sürelerle kapatıldı.
Tersaneler, kapatma nedenleri ortadan kaldırılıncaya kadar 5-11 gün arasında değişen sürelerle kapalı kaldı.Tersanelerin faaliyetlerinin durdurulması ya da kapatılmasının gerekçesi" işyerindeki elektrik teması, yüksekten düşme, basınç artışı patlaması, kimyasal parlama-patlama, boğulma, zehirlenme ve çökme tehlikesi" olarak gösterildi.
Hakkında faaliyet durdurma ve kapatma kararı verilen bazı tersanelerde, tersanelerdeki ölümlü iş kazalarının en önemli nedeni yüksekten düşme olmasına karşın tek kalastan yapılmış yollar, korkuluksuz merdivenler kullanıldığı belirlendi.
Yine yüksekten güvenli çalışmayı engelleyecek şekilde merdiven ara korkulukları bulunmadığı, gemi içindeki platformlarda düşmeye müsait boşluklar yer aldığı, yüksekte kaynak işinde çalışan işçiler için uygun platformlar yapılmadığı, dik merdivenlerde düşmeye karşı tedbirler alınmadığı, iskelelere çıkılan merdivenlerin dik ve uygunsuz olduğu, teleskopik sepette çalışan ve yüksekte kaynak yapan işçilerin emniyet kemeri kullanmadığı, açık menholler bulunduğu, iskelelerin sağlamlık ve dayanıklılık raporu olmadığı tespit edildi.
Bazı tersanelerde ise üzerinde yapımı devam eden gemilerin bulundu kızak altında yemekhane, ofis, banyo, soyunma yeri vb. sosyal tesisler bulunduğu belirlendi. Müfettiş raporlarında, geminin ağırlığından dolayı çökme riski bulunduğu bulunduğu için sosyal tesislerin kızak altı yerine, iş yerinin daha uygun kısımlarına taşınması gerektiği vurgulandı.
Denetimlerde, bazı tersanelerde de iş sağlığı ve güvenliği hükümlerine aykırı olarak hurda gemilerin içinin işçilerin dinlenme yeri olarak kullanıldığı belirlendi.
"Eğitim süresi yetersiz, koruyucu donanım kullanılmıyor"
Müfettiş raporlarına göre, kapatılan ya da faaliyetleri kısmen durdurulan tersanelerde karşılaşılan eksiklerden bazıları şöyle:
-Elektrik panolarının zeminin yalıtılmamış
-Sağlık ve güvenlik işaretlemeleri yetersiz
-Kişisel koruyucu donanımlar kullanılmıyor
-İş yerinde yangın ve tahliye tatbikatları yapılmamış
-Kaynak işlerinde havalandırma yetersiz
-Kullanılan testerelerde koruyucu bulunmuyor
-Kızak üstündeki gemide bulunan metal borular sabitlenmemiş
-Gemideki gövde güvenlik topraklaması yetersiz
-Elektrik kablo ve gaz hortumları yere serili
-Basınçlı gaz tüpleri uygun şekilde depolanmamış
-Basınçlı gaz tüplerinin manometreleri kırık ve arızalı
-Tezgahlarda siperlik yok
-Seyyar elektrik kabloları yıpranmış
-Gaz alarm cihazı bulunmuyor
-Kaldırma araçlarının periyodik kontrollerindeki test ağırlıkları kapasiteyi uygun değil
-Basınçlı gaz tüpleri koğuşlara bitişik depolanıyor
-Acil durum eylem planı yok
-İş yerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığı yeterlişekilde denetlenmiyor
-İskele boyunca yangın istasyonu yok
-Vinç ve forkliftlerin periyodik kontrolleri yapılmamış
-Elektrik ve aydınlatma tesisatının periyodik kontrol ve uygunluk raporubulunmuyor
-Alt işveren işçilerine iş sağlığı güvenliği eğitimi verildiğinin belgesi yok
-Yangın söndürme hortumları bakımsız ve yıpranmış-İş yerinde iş yeri hekimi ve sağlık birimi yok
-Yeterli yangın ekibi yok
-Acil çıkış kapıları ve kaçış yolları işaretlenmemiş
-İşe giren işçilerin iş güvenliği eğitimi için ayrılan süre yetersiz
"Kimsenin burnunun kanamadığı çalışma ortamı"
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Tuzla Tersaneler Bölgesi'nde yaşanan sorunların temelinde, alandarlığı, fazla çalışma, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin yeterli olmayışı, kayıt dışılık, alt işverenlik sistemindeki problemler, işçilerin mesleki eğitimlerinin yetersizliği, korunma kültüründeki eksiklikler gibi nedenlerin bulunduğunu söyledi.
Bakanlık olarak bu ve benzer nedenlerle yaşanan olumsuzlukların asgariye indirilmesi amacıyla bölgede çok sıkı denetimler yaptıklarını vurgulayan Çelik, "Son bir yıl içinde artan teftişler kapsamında, idari para cezalarından kısmi durdurma ve kapatmalara kadar kanunun öngördüğü tüm cezai müeyyideler uygulanıyor. Amaç kimsenin burnunun kanamadığı çalışma ortamının sağlanması. Kapatılan tersaneler, yerinde yapılan incelemeler neticesinde hazırlanan raporlar doğrultusunda mevzuata uygun olarak kapatılmaktadır. Kapatma nedenleri çok çeşitlidir ve bunlar iş sağlığı ve güvenliği açısından risk teşkil etmektedir" dedi.
Kapatma süresinin dolmasını beklemeyebilirler
Çelik sözlerine, "İşverenler, kapatma sürelerinin dolmasını beklemeden, tespit edilen eksiklikleri giderir gidermez de tersaneler yeniden faaliyete geçmektedir. Amacımız, tersanelerde iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uygun bir çalışma düzeninin yaratılmasıdır. Bakanlık olarak bu konuda üzerimize düşeni bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da yapmaya devam edeceğiz" diye devam etti.
