ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımasına tepki olarak BM Genel Kurulu'na sunulan karar tasarısı, Türkiye ve Yemen'in talebiyle gerçekleştilen acil özel oturumda ele alınıyor.
Kudüs sorununun İsrail ile Filistinliler arasındaki müzakereler neticesinde çözülmesini öngören ve kentin statüsüyle ilgili diğer kararları geçersiz olarak niteleyip iptal edilmeleri gerektiğini belirten tasarı, önümüzdeki dakikalarda oylanacak.
Oturumda söz alarak Genel Kurul'a hitap eden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD'nin oylama öncesindeki tutumunu eleştirdi. Çavuşoğlu, "BM üyesi bir ülke diğer üyeleri tehdit etti. Bazıları ise gelişme yardımlarının kesilmesiyle tehdit edildi. Bu kabul edilemez" diye konuştu.
Çavuşoğlu, "Ülkelerin oylarının satın alınabileceğini düşünmek ahlaki değildir. Biz korkmadık. Güçlü olabilirsin ama bu seni haklı yapmaz" ifadesini kullandı.
ABD bir kez daha gözdağı verdi
ABD'nin BM nezdindeki daimi temsilcisi Nikki Haley ise oturumdaki konuşmasında, "ABD'nin bu günü unutmayacağını" söyledi. Haley, "Bu oylama hem Amerikalıların BM'ye bakışı hem de bize BM'de saygısızlık yapan ülkelere nasıl baktığımız konusunda fark yaratacak" diye ekledi.
Oturumda konuşan Filistinli Büyükelçi Riyad el Maliki oylanacak tasarının ABD'ye karşı bir kin göstergesi olmadığını, sadece Trump'ın ABD büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıma kararına bir tepki olduğunu ifade etti. İsrail'in BM Büyükelçisi Danny Danon ise hiçbir BM Genel Kurulu kararının kendilerini Kudüs'ten vazgeçiremeyeceğini söyledi.
Kabul edilen karar tasarısının bir benzeri, hafta başında BM Güvenlik Konseyi'nde yapılan oylamada 15 üyeden 14'ünün "evet" oyunu alırken ABD tarafından veto edilmişti. BM Güvenlik Konseyi'nde kabul edilebilmesi için lehte dokuz oy alması gereken bir tasarı, daimi üyeler ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Rusya'dan birinin veto hakkını kullanması durumunda reddediliyor.
Bağlayıcılığı yok
BM Güvenlik Konseyi'nin aksine 193 üyeli Genel Kurul'da hiçbir ülkenin veto hakkı bulunmuyor ve tasarının kabulü için üçte ikilik çoğunluk aranıyor. BM Genel Kurulu'nda onaylanan karar tasarılarının yasal bağlayıcılığı bulunmuyor. Ancak ezici çoğunlukla kabul edilen tasarılar, muhatap devlet ya da devletler üzerinde siyasi baskı oluşturuyor.
Trump'ın mali yardımı kesme tehdidi
Trump Çarşamba günü yaptığı açıklamada, BM Genel Kurulu'na getirilen tasarıya "evet" oyu verecek ülkeleri mali yardımları kesmekle tehdit etmişti. ABD'nin BM nezdindeki daimi büyükelçisi Nikki Haley ise oturumda kimlerin tasarı lehinde oy vereceğini not edip Trump'a bildireceğini duyurmuştu. Haley ayrıca BM Genel Kurulu üyesi 193 ülkenin 180'inden fazlasına gönderdiği mektupta, Trump'ın bu oylamayı "dikkatle" izlediğini iletmişti.
ABD Başkanı'na tepki gösteren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise, "Sayın Trump, siz Türkiye'nin demokrasi iradesini dolarlarınızla satın alamazsınız" ifadesini kullanmıştı.
DW,CÖ/BK
© Deutsche Welle Türkçe
