T24 - Ankara’dan dış politikada "Avrasya istikametli" yeni bir stratejik hamle: Rusya ve Çin’in öncülüğünde 1996 yılında kurulan Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) kapısından şimdilik “partner üye” sıfatıyla girmek için Türkiye’nin resmen başvuruda bulunduğu bildirildi.
TürkRus.com.tr de yer alan habere göre, Avrasya bölgesinde ağırlığını arttırmaya başlayan ŞİÖ'ye Türkiye'yi özellikle Rusya davet ediyordu. "Tam üye" ya da "gözlemci üyelik" değil de “partner ülke” ne anlama geliyor?
Rusya’nın saygın günlük gazetelerinden Kommersant’ın kendi kaynaklarına dayanarak verdiği habere göre, “Türkiye ile ABD ŞİÖ’de partner statüsü almak istiyor.” Bu gerçekleşirse, Rusya’nın önemli bir dış politika hedefine ulaşacağı ve ŞİÖ’yü Batı’da da kabul gören önemli bir kurum haline getirmiş olacağı belirtiliyor.
Haberde Ankara’nın şu aşamada “tam üyelik” ya da “gözlemci üye”değil, sadece “partner üyelik” için başvuruda bulunduğu ve 2012 zirvesinde bu talebin muhtemelen kabul edileceği belirtildi. Habere göre, Türk Dışişleri, resmi başvuru dosyasını nisan ayında Çin’deki ŞİÖ sekreteryasına teslim etti. ABD'nin ise gelişmeleri izlediği belirtiliyor.
PARTNER ÜLKE NE DEMEK? İsmini 1996’da ilk kuruluş zirvesinin yapıldığı Şanghay’dan alan örgüte Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan tam üye. İran, Moğolistan, Hindistan ve Pakistan ise gözlemci üye. İran’ın tam üyelik başvurusu Rusya’nın “BM yaptırımı altındaki bir ülke tam üye olamaz” itirazı nedeniyle askıda. Türkiye’nin istediği “partner üye” statüsüne şu an Belarus ve Sri Lanka sahip.
Kommersant’ın Rusya Dışişleri’ne dayanarak verdiği haberde, “partner ülke” sttaüsü de açıklandı. Buna göre, şu an 6 “üye” ve 4 “gözlemci üyesi” olan ŞİÖ’de “partner ülke” statüsü en alt düzeyde, en gevşek işbirliği şekli olarak tanımlanıyor. 2008’de kabul edilen bu statüye göre ŞİÖ ilkelerini paylaşan ülke ya da uluslararası kuruluşlar “partner ülke” olarak kabul edildiklerinde örgütün kamuoyuna açıklanmayan evrak ve bilgilerine ulaşamıyor, ama etkinliklerine katılabiliyor.
Bu statüyü tercih ederek Türkiye'nin ŞİÖ'den ilk adımını "ihtiyatlı" atmayı amaçladığı anlaşılıyor. Balvuru kabul edilirse, Türkiye ŞİÖ çatısı altındaki ilk NATO ülkesi olacak. Kommersant’a konuşan bir Türk diplomat, Ankara’nın bu talebinin “dış politikasını güçlendirmek ve ŞİÖ’de olanları yakından izlemek” amaçlı olduğunu vurguladı. Bu arada ABD'nin partnerlik talebinin Türkiye'ninki kadar kolay kabul edilmeyeceği, üye ülkelerin buna soğuk baktıkları belirtiliyor.
