Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması’na göre yargıya güven azalıyor. Yüzde 59.7 yargının bağımsız olmadığını, yüzde 52.5 yargının siyasallaştığını düşünüyor; araştırmaya katılan her 4 kişiden sadece 1’i yargıya güveniyor.
Burcu Ünal'ın Milliyet'te yer alan habere göre, Kadir Has Üniversitesi’nin 2010’dan beri her yıl yaptığı “Türkiye’de Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması” 2013 yılı sonuçları dün açıklandı. 26 kent merkezinde, 18 yaş üstü bin kişiyle yüz yüze görüşülerek yapılan araştırmayı Prof. Dr. Mustafa Aydın, Prof. Dr. Hasan Bülent Kahraman, Prof. Dr. Osman Zaim ve Prof. Dr. Banu Baybars Hawks yönetti. 26 Aralık 2013 - 13 Ocak 2014 tarihleri arasında yapılan araştırmanın dikkat çeken sonuçları şöyle:
Muhafazakârlık arttı
Siyasi görüşünü “Muhafazakar” olarak tanımlayanların oranı 2011’de yüzde 33.2’ydi, oran 2012’de yüzde 37.3’e yükseldi; son araştırmada ise oran yüzde 39.2’ye çıktı.
Siyasi görüşünü “Cumhuriyetçi/Kemalist” olarak tanımlayanların oranı ise geçen seneye göre yükseldi ancak, 2011’deki oranın gerisinde kaldı. 2011’de katılımcıların yüzde 20’si, 2012’de yüzde 15.9’u, 2013’te yüzde 19.2 siyasi görüşünü böyle tanımladı.
Kendini “Milliyetçi” tanımlayanların oranı yüzde 17.8; “Sosyal Demokrat” tanımlayanların oranı ise yüzde 9.2 olarak tespit edildi.
‘Türk’ aidiyeti azaldı
“Kendinizi etnik olarak nasıl tanımlarsınız” sorusu açık uçlu yöneltildi. Ankette kendisini “Türk” olarak tanımlayanların 2011’de yüzde 67.7, 2012’de yüzde 54.8 olan oranı 2013’te yüzde 51.3’e düştü.
İkinci sırayı kendini “Kürt” tanımlayanlar aldı. 2012’de kendisini Kürt kimliğine ait hissedenlerin oranı yüzde 6.3 iken bu oran 2013’te yüzde 9.3’e çıktı.
2011 ve 2012’de yılı anketlerinde olduğu gibi bu yılki ankette de Türkiye’nin en büyük sorunu “İşsizlik” çıktı. Yüzde 29.3’ü büyük sorunun “İşsizlik” olduğunu söyledi.
Geçen senelerde “İşsizlik”le baş başa giden, Türkiye’nin en önemli ikinci sorunu “Terör” yanıtında ciddi azalma yaşandı. 2012’de en büyük sorunun “Terör” olduğunu söyleyenler yüzde 27.4 iken 2013’te bu oran yüzde 4.7’ye geriledi.
17 Aralık operasyonu sonrasında gerçekleştirilen ankette ikinci sırayı ise “Yolsuzluk” aldı. Katılımcıların yüzde 14.2’si Türkiye’nin en büyük sorununun “Yolsuzluk” olduğunu söyledi.
Geçen sene katılımcıların yüzde 50.1’i terörle mücadelede en etkili yolun “askeri yöntemler” olduğunu söylerken bu sene bu oran yüzde 35.9’a düştü. “Askeri yöntemler” yerini yüzde 40.1 ile “Siyasi yöntemlere bıraktı”.
Polis güven kaybetti
En çok güvenilen kurum önceki senelerde olduğu gibi yine ordu oldu ama 2011’de yüzde 59.9 olan güven, 2013’te yüzde 51.7’ye geriledi.
İkinci sırada cumhurbaşkanı yer aldı. Ama 2011’de yüzde 48.3, 2012’de yüzde 53.7 olan güven oranı bu sene yüzde 40.7’ye düştü.
Güvende en ciddi düşüş polis ve kolluk kuvvetlerine güvende görüldü. 2011’de polise güven yüzde 52.7 iken 2013’te yüzde 35.3’e geriledi.
Araştırma sonucunda en az güvenilen kurumun yüzde 19 ile medya; onu yüzde 21.7 ile siyasi partiler, yüzde 23.3 ile YÖK/ÖSYM takip ediyor.
İlk kez yargı soruldu
Ankete katılanlara bu sene ilk defa “Türk yargısının bağımsız olduğunu düşünüyor musunuz” sorusu yöneltildi. Bu soruya katılımcıların yüzde 59.7’si “hayır”, yüzde 24.2’si ile “evet” yanıtı verdi.
Türkiye’de yargının siyasallaştığını düşünenlerin oranı ise bir yılda yüzde 52.5’ten yüzde 58.4’e çıktı.
Yargıya güvenenlerin oranı 2011’de 38.8, 2012’de 32.7 iken 2013’te 26.5’e geriledi. Güvenmeyenlerin oranının ise yüzde 50.4 olduğu görüldü.
Gezi, siyaseti etkiledi
Katılımcıların yüzde 60.1’i 2013 yazındaki protestoların Türkiye’de siyaset yapma tarzını etkilediğini söyledi. “Etkilemedi” diyenlerin oranı yüzde 22.9.
Hükümetin gösteriler sırasında izlediği politikayı “başarılı” bulanların oranı yüzde 27.6; “başarısız” bulanların oranı ise yüzde 52.8.
Yine de mutluyuz
Katılımcıların yüzde 67.2’si Türkiye’de yaşamaktan mutlu olduğunu söylerken, yüzde 16’sı mutsuz olduğunu söyledi. 2011’de “mutlu” olanların oranı yüzde 62.1; 2012’de yüzde 65’ti. ”Mutsuzum” diyenlerin oranı ise 2011’de 14.2’ydi. Uzmanlar azalan güven oranlarına karşın mutluluğun artmasını, “Her şeyin iyiye gideceğine dair umudun yüksek” olmasına bağladı.
Liderlerin karnesi
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı başarılı bulduğunu söyleyenlerin oranı 2011’de yüzde 45, 2012’de yüzde 42.4 iken bu sene yüzde 38.7’ye düştü.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdarıoğlu’nun başarılı olduğunu düşünenlerin oranı ise geçen seneye oranla yüzde 2 artış göstererek yüzde 17’den yüzde 19’a çıktı.
MHP lideri Devlet Bahçeli’de bu oran geçen seneye göre yüzde 10.9’dan yüzde 9.6’ya düştü.
BDP eşbaşkanları Selahattin Demirtaş ve Gülten Kışanak içinse yüzde 6.9’dan yüzde 8.8’e yükseldi.
