Türkiye'deki vatandaşların, Avrupa Birliği (AB) üyeliğine olan desteği, vize muafiyeti tartışmalarıyla birlikte geçen yıla oranla 13 puan artarak yüzde 75.5'e çıktı.
Yeni Yüzyıl'da yer alan habere göre; İktisadi Kalkınma Vakfı’nın (İKV) Realta Kamuoyu Araştırma Şirketi’ne yaptırdığı anketinde AB üyeliğine destek oranında 13 puan artış yaşanırken üyeliğin fiilen gerçekleşeceğine olan inan ise sadece 5.5 puan yükseldi. Araştırmaya göre Türk halkının yüzde 64.4’ü Türkiye’nin AB’ye olacağına inanmıyor. Türkiye’nin AB’ye desteği ‘kritik eşik’lerde artış gösteriyor. Türkiye’ye adaylık statüsünün verildiği 1999 yılında destek oranı yüzde 85’e kadar çıkmıştı. Ancak bu oran daha sonra düşüşe geçerek 2002 yılında 56.6’ya indi. AB ile müzakerelerin başladığı 2005 yılına gelindiğinde ise yeniden 67.5’e çıkmıştı.
AB, refah anlamına geliyor
İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu’nun açıkladığı ve İKV’nin Realta Kamuoyu Araştırma Şirketi’ne yaptırdığı ‘kamuoyunda AB algısını ve AB üyeliğine destek düzeyini’ ölçen anket 23-24 Nisan’da bin 254 katılımcıyla, İstanbul, Ankara, İzmir, Manisa, Eskişehir, Bursa, Trabzon,Adana, Mersin, Diyarbakır, Gaziantep, Amasya, Sakarya, Malatya, Ağrı, Aydın, Batman ve Samsun olmak üzere 8 ilde gerçekleştirildi.
Buna göre, katılımcıların yüzde 75,5’i Türkiye’nin AB üyeliğini desteklerken, yüzde 24,5’i karşı çıkıyor. 2015 yılında, yüzde 61,8 olarak ölçülen destek oranının 13 puan yükseldiği gözlenirken, destek verenlerin yüzde 45,4’ü üyelik ile refah ve ekonomik gelişmişlik düzeyinin artması, yüzde 35,8’i Avrupa’da dolaşım, yerleşme ve eğitim imkanı, yüzde 33,8’i ise demokrasi ve insan haklarında gelişme beklentisi ile üyeliği desteklediğini ifade ediyor.
Araştırmada katılımcılara AB’nin kendileri için ne ifade ettiği sorulduğunda en yaygın olarak verdikleri cevaplar, yüzde 44 ile yüksek refah düzeyi ve ekonomik gelişme, yüzde 35 ile demokrasi ve özgürlük, yüzde 27 ile kültür ve uygarlık, yüzde 20 ile serbest dolaşım ve sınırların kalkması, yüzde 15 ile ortak standartlar ve uyumlaşma olarak sıralanıyor. Kamuoyunun AB üyeliğine destek oranının yüzde 75,5 olduğunu, araştırmada katılımcılara Türkiye’nin AB üyesi olup olmayacağına inanıp inanmadıklarının da sorulduğunu bildiren Zeytinoğlu, “Yüzde 35,6 inandığını söylerken, yüzde 64,4 inanmadığını söylemiştir. Dolayısıyla, kamuoyunda AB üyeliğine destek oranı yüksek olmasına rağmen, üyeliğin fiilen gerçekleşeceğine olan inanç düşüktür. Bu tespitler, kamuoyundaki AB algısını ortaya koyarak, süreci daha iyi analiz etmemize yardımcı olacak” dedi.
Beş kriter de yerine getirilsin
Zeytinoğlu, tüm zorluklara ve engellere rağmen Türkiye’nin AB üyelik perspektifinin tekrar canlandırılmasının hem Türkiye hem de Avrupa açısından stratejik bir hedef olduğunu hatırlatarak, AB’nin karşı karşıya olduğu sorunların çözümünde Türkiye’nin anahtar konumda olduğunu belirtti. Türkiye açısından da mülteci anlaşması ve vize serbestliği süreci ile hareketlenen ilişkilerin üyelik hedefi doğrultusunda canlandırılmasının ekonomik büyüme, demokratikleşme ve hukukun üstünlüğü açısından önemine dikkati çeken Zeytinoğlu, vize serbestliğinin gerçekleştirilmesi için kalan kriterlerin de zaman kaybetmeden tamamlanması çağrısında bulundu. AB ile vize serbestliği yol haritasında yer alan 72 kriterin 67’sinin tamamlandığını belirten Zeytinoğlu, “Bundan sonra Türkiye’ye düşen kalan kriterlerin karşılanması için hızla harekete geçerek, Komisyon’un önerisi Konsey ve Parlamento tarafından oylanmadan önce kriterleri tamamlamaktır” dedi.
Yüksek destekte ‘atmosfer’ etkisi
Kamuoyu araştırmalarında uzman olan analistler, araştırmanın yapıldığı 23 Nisan’ın AB’nin vize muafiyeti konusunda en olumlu görüşlerini açıkladığı dönem olduğunu hatırlattı. Bu yüksek oranın da o atmosferin altında çıkmasının doğal olduğunu belirten uzmanlar, bu araştırmanın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AB’ye ‘Siz yolunuza biz yolumuza’ çıkışından sonra bu yapılması halinde AB’yi destekleyenlerin oranında en az 15 puanlık bir düşüş olacağı yorumunu yaptı.
