CHP Genel Başkan Yardımcısı Yakup Akkaya, 12 Haziran “Çocuk işçiliğiyle mücadele etme günü”nde acı tablonun karnesini çıkardı. Türkiye’de yaklaşık bir milyon çocuk işçi var. Zete'den Hülya Karabağlı'nın haberine göre, çocuk işçilerin yüzde 60’ı tarım, yüzde 20’si sanayi, yüzde 20’ si ise ticaret ve hizmet sektöründe çalıştırılıyor. Okula devam ederken çalışan çocukların sayısı 2006-2012 yılları arasında yüzde 64 oranında arttı. 5-17 yaş arası toplam çalışan çocukların sayısı 8 milyon 397 bine ulaştı. 2013 yılında en az 59, 2014 yılında en az 54, 2015 yılında ise (22 Nisan itibarıyla) en az 9 çocuk işçi yaşamını yitirdi. Buna göre, son 2.5 yılda en az 122 çocuk iş cinayetine kurban gitti. Sadece kömür ve linyit madenlerinde 15-19 yaş Aralığında 2 bin 76 çocuk çalışıyor.
Genel Başkan Yardımcısı Akkaya’nın yazılı açıklaması şöyle:
Emek sömürüsünün en vahşi biçimi olan çocuk işçiliği, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün 12 Haziran 2002 tarih ve 182 sayılı konvansiyonuyla yasaklandı. Yani artık 12 Haziran “Çocuk işçiliğiyle mücadele etme günü”dür.
Uluslararası çalışma örgütlerinin raporlarına göre dünya genelinde 1 milyar 600 milyon civarı birey çocukluk dönemini yaşamaktadır. Bunların 300 milyon kadarı çocuk işçi olarak çalışmaktadır.
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre 18 yaşından küçük her birey çocuk kabul edilmektedir. Buna rağmen Uluslararası Çalışma Örgütü ise 15 yaşın altındaki çalışanları çocuk işçi, 15-24 yaş grubunu genç işçi olarak kabul etmektedir.
Dünya genelinde 60 milyon çocuk uyuşturucu, fuhuş sektöründe
ILO’nun raporlarına göre dünya genelinde 60 milyon çocuk, fuhuş, uyuşturucu kaçakçılığı, kölelik gibi “kabul edilemez” alanlarda zorla çalıştırılmaktadır. Dünya genelinde 10 milyon kız çocuğunun fuhuş sektöründe çalıştığı, çocuk işçilerinin de yüzde 80-90’ının kayıt dışı olduğu tahmin edilmektedir.
Madenlerde, fabrikalarda ya da sokaklarda cinsel sömürü mağduru ve uyuşturucu kurbanı olan çocuklarımız günümüz koşullarında modern köledir.
Dünyada hal böyleyken Türkiye’deki çocuklar da ne yazık ki dünyadaki tüm çocuklarla birlikte aynı sorunlarla, ihlallerle ve suiistimallerle karşı karşıyadır. Asgari ücretin açlık sınırının bile altına düştüğü ülkemizde çocuklar ev ekonomisine katkı sunabilmek için çalışmak zorunda kalmaktadır.
Türkiye'de 1 milyon çocuk işçi var
Türkiye’de yaklaşık bir milyon çocuk işçi bulunurken; oransal olarak baktığımızda çocuk işçilerin %60’ı tarım, %20’si sanayi, %20 si ise ticaret ve hizmet sektöründe çalıştırılmaktadır.
AKP hükümetinin 2012 yılında yasalaştırdığı 4+4+4 yasası ile zorunlu ilköğretim yaşı 6-13 yaş aralığına çekilerek; ortaokulun bitiş yaşı çocuk işçiliğinin yaygınlaşma yaşını fiilen 13’e düşürmüştür. Yasalarla çocuk işçiliğinin önü açılmış; çalışma hayatının temel parçalarından biri haline getirilen çocuk işçilerin, hukuksuz, kuralsız ve güvencesiz bir şekilde; adeta “köle” olarak kullanılmasına sebebiyet verilmiştir.
Ülkemizde okula devam ederken çalışan çocukların sayısı 2006-2012 yılları arasında yüzde 64 oranında artmış; 5-17 yaş arası toplam çalışan çocukların sayısı 8 milyon 397 bine ulaşmıştır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 2003- 2013 yılları arasında 227 çocuk işçinin hayatını kaybettiğini, aynı dönemde 149 çocuk işçisinin iş kazası sonucu sürekli iş göremez hale geldiğini bildirmiştir.
2.5 yılda 122 çocuk iş cinayetine kurban gitti
2013 yılında en az 59, 2014 yılında en az 54, 2015 yılında ise (22 Nisan itibarıyla) en az 9 çocuk işçi yaşamını yitirdi... Yani son iki buçuk yıla yakın zamanda en az 122 çocuk yaşamını yitirdi...
Sokaklarda simit satıcılığı, çöp toplayıcılığı gibi işlerde çalışan çocukların her geçen gün sayısı artarken, bu çocuklar çalışma şartlarının ağırlığı ve çevresel riskler sebebiyle her an ölüm tehlikesiyle ve hastalıklarla karşı karşıyadır. Sadece kömür ve linyit madenlerinde 15-19 yaş Aralığında 2 bin 76 çocuk çalışan bulunmaktadır. Madencilik sektörünün geneline bakıldığında ise 113 bin çalışanı olan sektörde 15-19 yaş arasında çalışanların sayısı 5 bin 308 olarak görülmektedir.
16 yaşında ölen çocuk için mahkeme 47 bin TL tazminat ödedi
Bu ülkede yaşanan pek çok çocuk işçi cinayeti ve komik bedelleri unutulmamıştır…
-Yaşamını yitiren 16 yaşındaki işçi için mahkemenin belirlediği 47 bin liralık tazminat,
- Pres makinasına sıkışıp ölen 13 yaşındaki işçinin canı için, 30 bin lira paha biçilen; 24 aya kadar taksitlendirilen; işverenin olayın trafik kazası olduğunu söylediği; hükümetin de sadece izlediği cinayet,
- Ekmek parası için kağıt toplarken bir kamyonetin altında kalarak can veren 6 yaşındaki işçiden, geriye kalan bir acılı annenin feryadı “yavrum ölme… Çok küçüksün…”
500’e yakın çocuk annesiyle cezaevinde
- Cezaevlerinde anneleriyle birlikte yaşamak zorunda kalan sayısı 500’e kadar ulaşan kader mahkûmu çocuklar…
- Bir yılda daha hayatının baharında iken; kader, alınyazısı, töre denilerek kara gelinlik giydirilen, hayalleri ellerinden alınan 40 bin çocuk gelin insan yaşamının değersizliği olarak hafızalarımıza kazınmıştır.
Çözüm önerilerimiz...
Sonuç ortadadır; 13 yıllık AKP iktidarında çocuklara yönelik bilimsel, stratejik, gerçekçi herhangi bir plan bulunmamakta; çocuklar sadece “ideolojik tercihlere” deneme tahtası olarak görülmektedir.
Tüm çocuklara fırsat eşitliği sağlamak ve onların sağlıklı bir çevrede, insan onuruna yakışır şekilde hayatlarını sürdürmesi adına; siyasi partilerin çocuk işçiliğiyle mücadele konusunda ortak harekete geçmesi bir zorunluluktur.
Her altı aileden biri yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Geçinmek için çocukların çalışmasına bağımlılığı ortadan kaldırmak için asgari ücret yoksulluk sınırının üzerine çıkarılmalıdır. Asgari ücretten vergi alınmamalıdır.
Okul öncesi eğitimin zorunlu olmaması sonucunda binlerce çocuk ev içlerinde çalışmak zorunda kalmaktadır. Okul öncesi eğitim zorunlu, ücretsiz ve nitelikli olmalıdır.
4+4+4 modeli ile binlerce çocuk kademeler arası geçişlerde okulların dışında kalmakta, çocuk işçiliği devlet eliyle desteklenmektedir. Bir an önce 4+4+4
eğitim modeli kaldırılmalı, ücretsiz, ulaşılabilir olmalı; nitelikli ve kesintisiz eğitim sistemi hayata geçirilmelidir. ·
Çocuk işçiliği anayasada yasak olmasına rağmen Çalışma Bakanlığı ve ilgili bakanlıklar denetim yapmamakta, kayıt dışı sektörlerde çalışan çocuk sayısı artmaktadır. Çocuk işçiliğine karşı mücadele için etkin şekilde denetimler yapılmalıdır.
Mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan çocuklar sömürüye açık hale gelmekte, eğitimleri aksamaktadır. Bu konuda gerekli adımlar atılmalı mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan aileler ile ilgili düzenlemeler çocuk ve insan haklarını gözeterek yapılmalıdır.
Çocuk işçilik yasaklansın... Çocuk işçilerin ölümlerinden sorumlu olan tüm yetkililer yargılansın...
Çocuk sömürüsüne son vermek için CHP olarak sonuna kadar mücadele edeceğimizi hatırlatıyor; 12 Haziran “Çocuk işçiliğiyle mücadele etme gününde tüm çocuklarımızın bulutlar kadar özgürce uçurtmalarını uçurmasını diliyorum.
