Türkiye, yurt dışındaki tarihi eserleri geri almak için şantaj mı yapıyor?

Guardian gazetesinde yer alan bir haberde Türk hükümetinin, dünyanın önde gelen müzelerine “şantaj” yaptığı iddia edildi.

Habere göre; Berlin, Paris ve New York’taki kültür işleri yetkilileri, Türkiye’nin yasadışı yollarla götürüldüğünü iddia ettiği binlerce sanat eserinin geri verilmemesini gerekçe göstererek, yabancı arkeologların kazı izinlerini iptal etmekle tehdit etmesinden şikayetçi.

Haberde, Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün 3300 yılık bir Hitit sfenksinin iade edilmemesi halinde kazı izinlerinin iptaliyle karşı karşıya kaldığı anlatılıyor. Enstitünün iddiasına göre, sefenksin iadesinin ardından restorasyon izinleri yenilenmiş ancak yeni kazı izinleri askıda kalmaya devam etmiş.

Berlin’deki Bergama Müzesi’ni yöneten Prusya Kültürel Miras Kurumu’nun Başkanı Hermann Parzinger, “Türklerin agresif bir politika izlediğini” öne sürerek şöyle diyor:

“Bize ve diğerlerine yabancı arkeologları kovma şantajı yapıyorlar. Yeni taktikleri, bizi kazılara yeterli yatırım yapmamakla suçlamak.”

Türkiye’nin Bergama Müzesi’ndeki üç eseri daha istediği belirtilirken, Parzinger, “bir asırdan önce yasal yollarla elde edilen eserleri geri vermeleri için hiçbir yasal yükümlülükleri olmadığını” savunuyor.

Paris’teki Louvre Müzesi’nde bulunan bazı sanat eserleri iade edilmediği için Fransız arkeologlara yasak geldiğini belirten Guardian, Türkiye’nin Londra’daki British Museum’dan MÖ. Birinci Yüzyıl’dan kalma Samsat Steli’ni ve New York’taki Metropolitan Museum’dan da 18 sanat eserini talep ettiğini kaydediyor.
Haberde, Türkiye Kültür Bakanı Ertuğrul Günay’ın, Türkiye’nin hakkı olan eserleri geri istediği yönündeki sözleri de aktarılıyor.

Bakanın 10 yılda dört binin üzerinde eseri geri almakla ve tarihe en çok yatırım yapan Avrupa ülkesi olmakla övündüğünü belirten Guardian, bazı Türk arkeologların ise bununla çelişen şeyler söylediğine dikkat çekiyor.

Gazeteye konuşan Trakya Üniversitesi arkeoloğu Ahmet Yaraş, baraj inşaatı altında kalmaması için uğraştığı Bergama’daki antik kaplıca kenti Allianoi’de kazı izni verilmemesini eleştiriyor.

BBCTürkçe