Türkiye'nin geçen senelere göre yolsuzlukla mücadelede ilerleme kaydedemediğini belirten Şeffalık Derneği, Türkiye'nin 2013 Yolsuzluk Algı Endeksi’nde 53. sırada bulunduğunu hatırlattı. 177 ülkenin yer aldığı listede ilk sıralarda, yolsuzluk algısına en az sahip olan ülkeler Danimarka, Yeni Zelanda, Finlandiya, İsveç, Norveç, Singapur ve İsviçre bulunuyor.
Şeffalık Derneği 9 Aralık Dünya Yolsuzlukla Mücadele Günü vesilesiyle bir basın açıklaması yayımladı. Küresel Yolsuzluk Barometresi, Rüşvet Verenler Endeksi, Yolsuzluk Algı Endeksi gibi raporları değerlendiren Şeffalık Derneği, Türkiye'nin geçen senelere göre yolsuzlukla mücadelede ilerleme kaydedemediğini belirtiyor. Derneğin "9 Aralık Dünya Yolsuzlukla Mücadele Günü’nde Türkiye’nin Karnesi Yine Bildiğimiz Gibi!" başlıklı basın metni şöyle:
"Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün dünya çapında yürüttüğü kamuoyu yoklamaları, uzman görüşleri ve uluslararası alanda önemli araştırma raporlarına dayanarak hazırladığı raporlar dünya genelinde yolsuzluğun milyonlarca insanı etkileyen bir sorun olmaya devam ettiğini gösteriyor!
Küresel Yolsuzluk Barometresi, Rüşvet Verenler Endeksi, Yolsuzluk Algı Endeksi gibi pek çok çalışmada değerlendirilen Türkiye için de sonuçlar yolsuzluğun hala ülkenin en önemli problemlerinden biri olduğunu kanıtlıyor.
2013 Yolsuzluk Algı Endeksi ve Türkiye
177 ülkede gerçekleştirilen 13 uluslarararası araştırmanın bulguları incelenerek hazırlanan Yolsuzluk Algı Endeksi uzmanlar ve iş dünyasının kamu sektöründe yolsuzluk algılarını yansıtmaktadır. Endeks’te 0-100 değerleri arasında bulunan sıralamada 0 en yüksek yolsuzluk algısı; 100 ise en düşük yolsuzluk algısına karşılık gelmektedir.
2013 Yılı Yolsuzluk Algı Endeksi’nde yer alan 177 ülkenin yüzde 70’i 50’nin altında not almıştır. Dünya genelindeki ortalama puan 43’tür!
Endeksin ilk sıralarında önceki yıllarda olduğu gibi Danimarka, Yeni Zelanda, Finlandiya, İsveç, Norveç, Singapur ve İsviçre yer alıyor. En zon sıralarda ise Afganistan, Kuzey Kore ve Somali bulunuyor.
Türkiye 2013 yılında 50 puanla 53. sıraya bulunuyor. Türkiye'nin bu yıl da gerçek bir ilerleme kaydettiğini söylemek oldukça zor!
Ülkelerin yolsuzluk algı riskine dayalı olarak oluşturulan gruplamalarda Türkiye Rwanda ve Morityus’un ardında Malezya ile birlikte 53. sırada yer alıyor.
Rüşvet Verenler Endeksi
Dünya ekonomisinin ihracatta en büyük payına sahip 28 ülkeden şirketlerin ülke dışında iş yaparken rüşvet verme eğilimlerinin incelendiği endekste Türkiye, Avrupa ülkelerinin tamamının gerisinde, 19. sırada yer alıyor.
Küresel Yolsuzluk Barometresi’nde Türkiye
2013 yılı Küresel Yolsuzluk Barometresine göre Türkiye’de gerçekleştirilen ankete katılanların %55’i son üç yılda yolsuzluğun ülke genelinde arttığını düşünüyor.
Ankete katılanların %21’i, yani her beş kişiden biri, 8 kamu hizmetinin en az birinde kamu kurumlarına rüşvet verdiğini belirtiyor.
Devlet-savunma alanında yolsuzluk
Devlet-Savunma Alanında Yolsuzlukla Mücadele Endeksi'nde, küresel askeri harcamaların %94'ünü oluşturan 82 ülkenin Savunma Bakanlıkları ve Silahlı Kuvvetlerinin mercek altına alınıyor.
Ülkelerin A bandından F’ye doğru sıralandığı endekste, Türkiye D- bandında (alt ile orta derece arasında), incelenen ülkelerin %49’unun gerisinde kalıyor.
Yolsuzluğu stratejik bir sorun olarak gören askeri bir doktrinin yokluğu, denetiminin ve gözetimin sınırlanması, yolsuzlukları ifşa eden çalışanları korumak ya da teşvik etmek için yasal düzenlemelerin bulunmaması raporda değinilen temel problemleri oluşturuyor.
Savunma sanayi şirketlerinde yolsuzluk
Savunma Sanyi Şirketlerinde Yolsuzlukla Mücadele Endeksi'nde Türkiye'den Aselsan ve Otokar yer alıyor. Şeffaflık derecelendirmesinde şirketlerin A bandından F’ye doğru sıralandığı endekste, Aselsan E bandında yer alırken, Otokar ise F bandında kalıyor.
Aselsan iç bilgi paylaşımı talebini kabul etse de geciktiği için bu konuda değerlendirilme yapılamadığı da raporda ayrıca belirtiliyor.
OECD rüşvetle mücadele
2013 yılı OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi İlerleme Raporu'nda Türkiye sözleşmeyi çok az uyguladığı ya da hiç uygulamadığı belirtilen ülkeler grubunda yer alıyor!
Yolsuzlukla mücadeleyi güçlendirmeye çağırıyoruz!
Türkiye’nin raporlardaki durumu yetkilileri alarma geçirmesi gereken bir düzeydedir. Şeffaflık Derneği olarak yolsuzluğu sosyal, ekonomik ve politik krizleri besleyen, hukukun üstünlüğü ve demokratik sistemin işleyişini engelleyen bir olgu olarak görüyor, politika yapıcıları ve hükümeti yolsuzlukla mücadeleyi öncelikleri arasına almaya çağırıyoruz!"
