Ekonomi

Türkiye şans oyunlarına yılda 1 milyar dolar yatırıyor

Türkiye piyangonun talih oyunlarına yılda ortalama 1 milyar 16 milyon 828 bin dolar para ödedi. Dünyada bu rakam 226.3 milyar dolar

07 Mayıs 2009 03:00

Şans oyunları lisans devri ile özelleştirilecek olan Milli Piyango'nun şans oyunlarına ise son 5 yıllık dönemde 6 milyar 901 milyon 720 bin 245 lira yatırıldı. Bu şekilde, 5 yıllık dönemde Türkiye'de 5 milyar 84 milyon 140 bin 144 dolarlık şans oyunu oynandı. Vatandaşlar, piyangonun talih oyunlarına her yıl ortalama 1 milyar 16 milyon 828 bin dolar para ödedi. Dünyada ise yılda 226.3 milyar dolarlık bahis ve sayısal oyun oynandı.

Piyangoda 5 yıllık hasılat 1 milyar 490 milyon 183 bin 250 lira, dağıtılan ikramiye de 883 milyon 660 lira oldu.

Milli Piyango, 2004 yılında 106 milyon 800 bin liralık, 2005'de 88 milyon 400 bin liralık, 2006'da 92 milyon 350 bin, 2007'de 93 milyon 700 bin, 2008'de ise 103 milyon 200 bin liralık piyango bileti bastırdı.

2004'de bu biletlerin yüzde 66'sı, 2005'de yüzde 71'i, 2006'da yüzde 74'ü, 2007'de yüzde 74'ü, 2008 yılında ise yüzde 69'u satıldı.

Bu dönemde, piyango biletleri için 21 milyon 47 bin 133 lira kağıt ve baskı, 3 milyon 330 bin 130 lira ikramiye listesi, 7 milyon 645 bin 499 lira çekiliş, 3 milyon 722 bin 150 lira da reklam harcamasında bulunuldu.

Komisyon ve primlerin 194 milyon 41 bin 260 lira tuttuğu 5 yıllık süreçte, piyango için yapılan toplam harcama da 229 milyon 786 bin 171 lira olarak gerçekleşti.

Verilere göre vatandaşlar, Milli Piyango'ya en fazla, yılbaşı özel çekilişlerinde ilgi gösteriyor. Yıllık satışın yüzde 65'i aralıkta yapılırken, bunu yüzde 7,28 ile ocak, yüzde 4 ile de nisan ayları izliyor.

Hemen kazan

2004-2008 döneminde Türkiye'de, 1 milyar 207 milyon 905 bin adet Hemen Kazan bileti satıldı. Vatandaş bu biletlere 681 milyon 860 bin 750 lira ödedi. Karşılığında da 385 milyon 967 bin 932 lira ikramiye kazandı.

2004 de 178 milyon olan yıllık bilet satışı, geçen yıl 256 milyona yaklaştı.

5 yıllık dönemde, Hemen Kazan için yapılan harcama ikramiye ve komisyonlar dahil, 81 milyon 610 bin 393 lira olarak belirlendi.

Milli Piyango tarafından bu oyun için yapılan masraflar, ilgili yılda yapılan hasılatın yaklaşık yüzde 12'sini oluşturdu.

Hemen Kazan'da satılan bilet sayısı 2004-2007 yılları arasında sürekli olarak artış gösterdi. Vatandaşlar en fazla ocak ayında Hemen Kazan kartıyla şans arıyor. Hemen Kazan satış gelirlerinin yüzde 10,15'i ocak ayında, yüzde 9,24'ü mayısta, yüzde 9,17'si de nisanda elde ediliyor.

Hemen kazan satışlarının en düşük olduğu aylar ise sırasıyla aralık ve kasım olarak belirlendi.

Sayısal oyunlar

Sayısal oyunlarda 5 yıllık süreçteki toplam hasılat, 4 milyar 729 milyon 676 bin 245 liraya ulaştı. Bunun 2 milyar 725 milyon liralık bölümü Sayısal Loto'dan, 1 milyar 147 milyon liralık bölümü de Şans Topu'ndan geldi. Bu süreçte vatandaşlar, 522 milyon liralık On Numara, 335 milyon liralık da Süper Loto oynadı.

Sayısal oyunların toplam ikramiyesi ise 1 milyar 684 milyon 281 bin 520 lira oldu.

Sayısal oyunlarda, 2004 yılında 2 milyar 425 milyon, 2005 yılında 1 milyar 681 milyon, 2006 yılında 1 milyar 735 milyon, 2007 yılında 1 milyar 959 milyon, 2008 yılında ise 2 milyar 176 milyon kolon dolduruldu. Böylece sayısal oyunlarda kolon sayısında 2008 yılında, geride kalan 3 yıla göre bir artış sağlansa da 2004 yılı rakamı tutturulamadı.

Milli Piyango İdaresi, 2004-2008 döneminde sayısal oyun sistemi için 53 milyon 187 bin 449 lira harcama yaptı. Bu dönemde, sayısal oyunların sarf malzemesi gideri de 11 milyon 591 bin 71 lira oldu.

Milli Piyango'nun 4 sayısal oyunu bulunuyor. Sayısal Loto çekilişi cumartesi, On Numara çekilişi pazartesi, Şans Topu çekilişi çarşamba ve Süper Loto çekilişi de perşembe günleri yapılıyor.

Sayısal oyunların 5 yıllık çekiliş yayın gideri de 13 milyon 425 bin 774 lira olarak tespit edildi.

Milli Piyango, sayısal oyunlar için toplam hasılatın yüzde 8'i kadar harcama yapıyor. Bunun da ortalama yüzde 78'ini bayilere verilen komisyon ve primler, yüzde 15'ini sistemi kuran firmaya yapılan ödemeler oluşturuyor.

Sayısal oyunların, MPİ tarafından oynatılan oyunlar arasında en düşük maliyete sahip oyunlar olduğu dikkati çekiyor.

Unutulan ikramiyeler

2004-2008 döneminde, bir yıllık zaman aşımı süresi bulunan Milli Piyango'da 103 milyon 516 bin 73 liralık ikramiye, vatandaşlar tarafından alınmadı.

Söz konusu ikramiyeler vatandaşların dikkatsizliği ve unutkanlığı nedeniyle Milli Piyango İdaresi'ne kaldı. 2008 ikramiyeleri için geçerli olan zaman aşımı süresi henüz sona ermediği için, 4 yıllık süreçte her yıl ortalama 25 milyon 879 bin liralık ikramiye, unutkanlık ve dikkatsizlik sonucu Milli Piyango'ya çıkmış oldu.

Milli Piyango'ya kalan ikramiye tutarında son yıllarda ciddi bir artış meydana geldi. Piyangoda 2004 yılında, 11,3 milyon lira olan zaman aşımına uğrayan ikramiye miktarı, 2007'de 12,3 milyon liraya çıktı. Bu tutar Hemen Kazan'da 443 bin liradan 889 bin liraya, sayısal oyunlarda 12,5 milyon liradan 20 milyon liraya yükseldi.

Her 10 kişiden, 7'si talih oyunlarında şans arıyor

Bu arada, Devlet Denetleme Kurulu'nun raporunda yer alan bir araştırmaya göre, son bir yılda vatandaşın yüzde 67'si talih oyunlarında şans aradı.

Talih oyunlarına umut bağlayanlar, bir ayda 6 saat 6 dakikasını şans oyunlarına ayırıyor. Bu süre oyun bazında, piyangoda 2 dakika, Hemen Kazan'da 14 dakika, Sayısal oyunlarda ise 52 dakika olarak belirlendi.

Milli Piyango'da ayda ortalama oynama sıklığının yüzde 0,4, Hemen Kazan'da yüzde 2,7, sayısal oyunlarda ise yüzde 3 olduğu ortaya çıktı.

Şans oyunu oynayanlar, ayda piyangoya ortalama 3,27 lira, hemen kazana 9,97 lira, sayısal oyunlara ise 26,4 lira yatırıyor. Gelirinin yüzde 15'inden fazlasını oyunlara yatıranlar için ise bu tutar, Piyango'da 4 lira, sayısal oyunlarda 70 lirayı buluyor.

Türkiye'de en çok yüzde 45,5'la Sayısal Loto, yüzde 43,9 oranıyla da Milli Piyango oynanıyor. Bunu, Kazı Kazan ile İddaa izliyor. Sadece piyango oynayanların yarısından fazlası 18-39 yaş aralığında bulunuyor ve yüzde 60'ını da evliler oluşturuyor.

Lise ve altı eğitime sahip vatandaşların yüzde 82,2'si de Talih Kuşu'nda şans arıyor.

18 yaşın altında bulunan gençler, yoğun şekilde şans oyunlarına iştirak ediyor. Yasal yaş sınırı altındakilerin yüzde 28,4'ü Sayısal Loto, yüzde 25,9'u piyango, yüzde 25,9'u İddaa, yüzde 19,8'i de Hemen Kazan oynuyor.

Şans oyunlarına en fazla İstanbullu rağbet gösteriyor

Bölgesel ve iller bazında en fazla şans oyunu İstanbul'da oynanıyor.

İstanbul'da yüzde 80,4'e çıkan oyun oynama oranı, Doğu Karadeniz'de yüzde 75, Akdeniz ve Batı Marmara'da yüzde 73,8, Doğu Marmara'da yüzde 72,3, Ege'de yüzde 69,1, Güney Doğu Anadolu'da yüzde 42,5, Kuzey Doğu Anadolu'da ise yüzde 28,9 olarak tespit edildi.

Dünyada oynanan şans oyunları...

Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu'nun "Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Diğer Kişiler Tarafından Gerçekleştirilen Talih ve Şans Oyunları ile Yarışlara İlişkin Değerlendirme Raporu" ile Milli Piyango Genel Müdürlüğü verilerinden derlediği bilgilere göre, dünyada oynanan bahislerde son bir yılda yüzde 9, sayısal oyunlarda ise yüzde 10 artış kaydedildi.

Böylece, dünya genelinde bahislere 13 milyar 725 milyon dolar, sayısal oyunlara da 213 milyar 1 milyon dolar para yatırıldı.

Dünya genelindeki şans oyunları pazarının yarıya yakınını Avrupa ülkeleri oluşturuyor. 226 milyar 726 milyon dolarlık bahis ve şans oyununun 111 milyar 336 milyon dolarlık bölümü Avrupa'da oynanıyor. Bunu 63 milyar 190 milyon dolar ile Kuzey Amerika, 39 milyar 629 milyon dolar ile Asya ve Ortadoğu, 7 milyar 697 milyon dolar ile Orta ve Güney Amerika izliyor.

Avustralya'da bahis ve şans oyunlarına giden para 4 milyar 325 milyon dolar, Afrika'da ise 5649 milyon dolar olarak tespit ediliyor.