T24 - Amerikan düşünce kuruluşu Alman Marshall Fonu'nun (GMF) Transatlantik Trendler anketine göre, son bir yılda Türkiye'de NATO ve AB üyeliğine destek hızla gerilerken, Ortadoğu'yla yakın işbirliği isteyenlerin oranı ikiye katlandı.
Türkiye ile birlikte ABD ve AB üyesi 11 ülkede (Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, İspanya, Polonya, Romanya, Hollanda, Portekiz, Bulgaristan ve Slovakya) yapılan kamuoyu yoklaması, Türkiye ve Batı'nın birbirinden ayrışmakta olduğu tezini güçlendiren sonuçlar verdi.
Her ülkede yaklaşık bin kişiyle görüşülerek hazırlanan ankette, "NATO, ülkenizin güvenliği açısından hala zaruri mi?" sorusuna, Türklerin "evet" oranı 2004 yılında yüzde 53 , 2006 yılında yüzde 44 ve geçen yıl yüzde 35 iken, bu yıl yüzde 30'a kadar indi.
Türklerin yüzde 43'ü NATO'nun artık zaruri olmadığını düşünürken, yüzde 27'lik bir kesim görüş bildirmekten kaçındı.
NATO'nun zaruri olduğunu düşünenlerin oranı, Hollanda'da yüzde 72, İngiltere'de yüzde 68, ABD ve Fransa'da yüzde 60, AB ortalamasında yüzde 59, Almanya'da yüzde 56, İtalya'da yüzde 54 ve Polonya'da yüzde 52'yi buldu.
Afganistan'daki askerlerin tamamının çekilmesini isteyenlerin oranı Türkiye'de son bir yılda yüzde 30'dan 35'e çıkarken, mevcut sayının korunmasını isteyenler yüzde 22, artırılmasını isteyenler yüzde 16 ve azaltılmasını isteyenler yüzde 12 oldu.
Ülkelerinin Afganistan'daki askerlerini geri çekmesini isteyenlerin oranı son bir yılda hızla artarak, bu oran Polonya'da yüzde 59, Almanya'da yüzde 50, Fransa ve İngiltere'de yüzde 40, İtalya'da yüzde 35 ve ABD'de yüzde 19'u buldu.
GMF araştırması, Türk halkının İran'ın nükleer programı konusunda da Batılılardan farklı düşündüğünü ortaya koydu. İran'ın nükleer programından endişe duymayanların oranı Türkiye'de yüzde 36 düzeyindeyken, Avrupa ülkelerinde ve ABD'de yüzde 4 ile yüzde 12 aralığında değişti.
İtalyanların yüzde 88'i, Amerikalıların yüzde 86'sı, Amanların yüzde 83'ü, Fransızların yüzde 76'sı ve Türklerin yüzde 40'ı, İran'ın nükleer programından az ya da çok endişe duyduklarını bildirdi.
Ankette "Askeri olmayan tüm önlemler denendi ve İran'ın nükleer silah elde etmesini önlemek için geriye sadece askeri seçenek kaldı. Bu durumda askeri seçeneğe mi başvurulmalı yoksa İran'ın nükleer silah sahibi olması mı kabullenilmeli ?" sorusunda, askeri seçeneğe destek oranı Türkiye'de 13'te kalırken, bu oran İngiltere'de yüzde 32, Almanya'da yüzde 39, İtalya'da yüzde 48, Fransa ve İspanya'da yüzde 58 ve ABD'de 64 oldu. Türkiye'de İran'a askeri seçeneğe destek oranı, bir yıl önceki GMF anketinde yüzde 31 düzeyindeydi.
Bu durumda İran'ın nükleer silah sahibi ülke olarak kabullenilmesini isteyenlerin oranı ise İngiltere'de yüzde 57, Türkiye'de yüzde 54, Almanya'da yüzde 47, Amerika'da yüzde 35, İtalya'da yüzde 28 ve Fransa'da yüzde 23 oldu.
ABD'nin Avrupa'ya füze savunma sistemi kurma planına destek verenlerin oranı Türkiye'de yüzde 15 seviyesindeyken, bu oran AB ülkelerinde yüzde 59 ve ABD'de yüzde 71'e yükseldi.
AB üyeliğine destek içerde azaldı, dışarıda arttı
Ankette, AB üyeliğini genelde olumlu bulan Türklerin oranı son bir yılda yüzde 48'den 38'e inerken, olumsuz bakanların oranı yüzde 22'den 31'e çıktı.
Türklerin yüzde 20'si, AB üyeliğinin "ne iyi ne kötü olacağını" belirtirken, yüzde 11'lik kesim görüş bildirmekten kaçındı.
Türkiye'nin AB üyeliğini genelde olumlu bulanların oranı, en yüksek yüzde 43'le Romanya'da çıkarken, bu oran ABD'de yüzde 41, İtalya'da yüzde 29, Hollanda'da yüzde 28, İngiltere'de yüzde 26, İspanya'da yüzde 25, Polonya ve Portekiz'de yüzde 23, Bulgaristan'da yüzde 21, Almanya ve Fransa'da yüzde 16 ve Slovakya'da yüzde 10 oldu.
Türkiye'nin AB üyeliğine olumlu yaklaşanlar son 1 yılda Türkiye'de 10 puan gerilerken, İtalya'da 7, Polonya'da 5, Fransa'da 4, İngiltere, Hollanda ve Bulgaristan'da 3, Romanya ve Slovakya'da 1 puan arttı, Almanya, ABD ve Portekiz'de değişmedi.
"Türkiye'nin AB üyeliğini ne kadar muhtemel görüyorsunuz ?" sorusunda ise ilginç sonuçlar ortaya çıktı. AB üyeliğini muhtemel gören Türklerin oranı yüzde 26'da kalırken, bu oran İngiltere'de yüzde 66, Romanya'da yüzde 63, Portekiz'de yüzde 61, İtalya'da yüzde 55, Hollanda'da yüzde 53, Polonya'da yüzde 50, İspanya'da yüzde 48, Almanya'da yüzde 47, ABD'de yüzde 46, Bulgaristan'da yüzde 44, Fransa'da yüzde 38 ve Slovakya'da yüzde 32 oldu.
"Türkiye'nin Batı'nın parçası olacak kadar Batı ile ortak değerleri paylaştığını" düşünenlerin oranı son 1 yılda Türkiye'de yüzde 34'ten 30'a geriledi. Bu oran en yüksek, yüzde 52 ile Romanya, yüzde 42'yle İngiltere, yüzde 41'le Hollanda, yüzde 38'le ABD ve İspanya'da çıkarken, Slovakya'da yüzde 17, Almanya'da yüzde 23 ve Fransa'da Türkiye gibi yüzde 30 düzeyinde oldu. "Türkiye'nin AB üyeliği ekonomiyi nasıl etkiler" sorusuna, Türklerin yüzde 43'ü "olumlu", yüzde 35'i "olumsuz" cevabını verdi.
Ankette "Ülkeniz uluslararası meselelerde kiminle en yakın işbirliği içinde davranmalıdır ?" sorusunda, Türklerin yüzde 34'ü "tek başına", yüzde 20'si "Ortadoğu ülkeleriyle", yüzde 13'ü "AB ülkeleriyle", yüzde 6'sı "ABD ile" ve yüzde 5'i "Rusya ile" seçeneğini tercih ederken, "hepsiyle birlikte" diyenlerin oranı yüzde 11 ve görüş bildirmeyenlerin oranı yüzde 12 oldu.
Bu soruda bir yıl önceki GMF anketine göre, "AB ülkeleri" ve "tek başına" seçenekleri 9'ar puan gerilerken, "Ortadoğu ülkeleri"ni tercih edenler 10, "ABD ve Rusya"yı tercih edenler 2'şer puan arttı.
Türkiye'ye en sıcak bakış Romanya'dan
GMF anketinde ABD'ye olumlu bakanların oranı Türkiye'de son 1 yılda değişmeyerek yüzde 22'de kalırken, olumsuz bakanların oranı yüzde 64'ten 67'ye çıktı.
ABD'ye olumlu bakış AB ortalamasında 3 puan yükselirken, İtalya'da yüzde 84, Hollanda'da yüzde 81, İngiltere'de yüzde 76, Fransa'da yüzde 75, Almanya'da yüzde 71 ve Polonya'da yüzde 70 oldu.
Ankette Türkler arasında Rusya'ya olumlu bakanlar yüzde 33, AB ve Hindistan'a olumlu bakanlar yüzde 34 ve Çin'e olumlu bakanlar yüzde 39 düzeyinde çıkarken, Türkiye'ye olumlu bakanların oranı ise Romanya'da yüzde 56, İngiltere'de yüzde 54, ABD ve Hollanda'da yüzde 50, İspanya'da yüzde 46, Bulgaristan'da yüzde 45, Fransa ve Portekiz'de yüzde 41, Polonya'da yüzde 39, Almanya'da yüzde 34, Slovakya'da yüzde 28 ve İtalya'da yüzde 25 şeklinde hesaplandı.
Kıbrıs müzakerelerine ve protokollerin onaylanmasına destek az
GMF anketinde sadece Türkiye'de sorulan "Kıbrıs'taki müzakereleri destekliyor musunuz ?" sorusunda, "şiddetle destekliyorum" diyenler yüzde 15, "biraz destekliyorum" diyenler yüzde 14, "biraz karşıyım" diyenler yüzde 11 ve "şiddetle karşıyım" diyenler yüzde 40 çıkarken, yüzde 20 görüş bildirmedi. Bu durumda Kıbrıs müzakerelerine destek verenler yüzde 29, karşı çıkanlar yüzde 51 oldu.
Ermenistan'la imzalanan protokollerin onaylanmasına şiddetle karşı çıkanlar ise yüzde 44'ü ve kısmen karşı çıkanlar yüzde 11'i buldu. İlişkilerin normalleştirilmesini hedefleyen protokollerin onaylanmasını şiddetle destekleyenler yüzde 11, kısmen destekleyenler yüzde 17'de kaldı. Böylece protokolleri destekleyenler yüzde 27, karşı çıkanlar yüzde 55 olarak hesaplandı.
