Türkiye ekonomisinin küresel ekonomideki yeri

Mahfi Eğilmez*

Yeni OVP ile satın alma gücü paritesiyle (SAGP) yapılan GSYH hesabına dönünce geçmişe bir uzanıp bakayım Türkiye SAGP cinsinden GSYH büyüklüğü olarak dünya GSYH’sı içinde nereden nereye gelmiş dedim. Bu konuda eldeki en güvenilir kaynak IMF’nin Dünyanın Ekonomik Görünümü veri seti. Oradaki seri 1980’e kadar geri gidiyor. Ben de bu seriyi alarak 1980’den 2015’e kadar SAGP ile ölçülen GSYH’mızın dünya SAGP ile ölçülen GSYH’sında nasıl seyrettiğini grafik haline getirdim. Ortaya aşağıdaki grafik çıktı.

Görüleceği gibi SAGP ile ölçülen GSYH’mızın dünya GSYH’sındaki payı asıl sıçramayı 1980 – 1990 arasında yapmış. 1980’lerde dünya GSYH’sındaki payımız yüzde 1,15 iken 1990’larda 1,35 – 1,40 düzeyine yükselmiş. Sonrasında yaşanan 1994 krizi, 2001 krizi ve 2009 küresel krizinin yarattığı çöküşler dışında hep bu düzeyde kalmaya devam etmiş. Daha açık bir ifadeyle belirtmek gerekirse Türkiye’nin SAGP ile GSYH’sı 1990’larda dünya GSYH’sının yüzde 1,4’ü iken bugün de yüzde 1,4’ü.

Türkiye’nin SAGP ile ölçülen GSYH sıralamasındaki yeri acaba nereden nereye geldi diye araştırdım. Bu kez IMF ile Dünya Bankası veri setini birlikte kullanarak baktım. Buna göre Türkiye SAGP ile ölçülen GSYH büyüklüğünde 1980 yılında 20. sıradaymış. 1990’da 15. sıraya yükselmiş, 2000 yılında 16. sırada yer almış. 2015 yılında ise 18. sıraya gerilemiş bulunuyor. 

Demek ki biz büyüdük ettik filan derken dünyada herkes büyümüş ve bizim payımız değişmemiş ama bizden daha hızlı büyüyenler önümüze geçtiği için biz sıralamada 15, 16’ncılıktan 17 – 18’inciliğe gerilemişiz.

Bizim önümüzdeki dönemde düşünmemiz ve yoğunlaşmamız gereken konulardan birisi budur. Aksi takdirde içine düştüğümüz orta gelir tuzağından kurtulmamız mümkün olmaz.

Not: Mahfi Eğilmez'in bu yazısı mahfiegilmez.com sitesinden alınmıştır.