Hakan Özyıldız*
Esnafından iş insanına, öğrencisinden bankacısına herkesin ağzında aynı sorular: “Ekonomi neden bu halde? Ne olacak bu memleketin hali?” sohbetlerinin zirve yaptığı günler yaşıyoruz.
Arada sıra “Neden?” diye soranlar oluyor. Cevaplar hukukun üstünlüğünden, eğitim sitemine, oradan vergi, bütçe ve para politikaları gibi birçok konuya kadar uzanıyor.
Ben bugün biraz farklı bir konuyu ele alacağım. Ülkede çalışan, gelir elde edebilen nüfusa bakacağım.
Türkiye’de yaklaşık 82 milyon insan yaşıyor. TÜİK verilerine göre bu nüfusun dağılımı aşağıdaki gibi.
Rakamları yuvarlarsak, 21 milyon çocuk ve genç var. 11 milyon ev kadınına, on beş yaş üstünde olup okuyan 4,7 milyon kişiyi, çalışamaz durumda olan 4 milyon kişiyi, çalışmaya hazır olan 2,4 milyon kişiyi ve 2 milyon işgücüne dâhil olmayanı ve 4,5 milyon işsizi eklerseniz, 50 milyonun üstünde insanın (toplamın yüzde 60’ı) çalışmadığı ortaya çıkar.
Buna 28 milyon çalışanı ve 5 milyon kadar emekliyi eklerseniz (Toplamın %40’ı) nüfusun toplamına ulaşırsanız.
Diğer bir deyimle, ülke ekonomisi toplam nüfusun yüzde 40’ına gelir yaratabiliyor. Nüfusun çok büyük bir bölümü hiç gelir elde etmeden yiyor, içiyor, giyiniyor, kısacası tüketiyor.
Bir görüş oluşturmadan önce gelir elde edebilenlerin durumuna biraz daha yakından bakalım.
Önce bir açıklama yapmam gerek. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun verilerine göre 2018 yılı sonu itibariyle, Kurumdan maaş alan emekli sayısı 20 milyon kişi. TÜİK’in istihdam verilerine göre bu rakam 4,9 milyon kişi.
Fark çok büyük. Ben farkın neden olduğunu bilmiyorum. Bu durum sadece şöyle izah edilebilir sanırım: 15 milyon kişi hem emekli hem de çalışıyor (Örneğin ben). Tahminim doğru ise, TÜİK’in belirttiği gibi,emekli olup çalışmayan sadece 5 milyon kadar insan var.
Bunlara 13 milyon çalışanı da eklersek 33 milyon gelir elde eden insan rakamına ulaşıyoruz.
Bazı çalışmalar, çalışanların yaklaşık 10 milyonunun asgari ücretten, 3 milyon civarında çalışanın da 3 bin lira civarında ücret aldığını söylüyorlar. Toplam nüfusun yüzde 90’ından fazlasının kentlerde yaşadığını da dikkatinize sunayım.
Kentte yaşayan, çalışan sayısı az ve çalışanların büyük bir bölümünün yeteri kadar gelir elde edemediği bir ekonomide yaşıyoruz. O zaman yaşamak için borçlanmak kaçınılmaz hale geliyor. Borçlanma geçici olsa dert değil. Ekonomide şartlar düzelince gelirler de artsa, o zaman biraz sevinir, olay geçici diyebiliriz.
Ama durum tam tersine. Borçlar azalmıyor. Ekonomi yeteri kadar hızlı büyüyemediği için buna izin vermiyor. Milyonlarca insan, yeniden borçlanıyor ve/veya icra dairelerinde boğuşuyor.
*Bu yazı hakanozyildiz.com'dan alınmıştır.
