Türkiye boğazları Rus gemilerine kapatabilir mi?

Türkiye'nin Suriye sınırında Rus savaş uçağının düşürmesi sonrasında iki ülke arasındaki ilişkilerin gerilmesi üzerine Türkiye'nin Rus gemilerine boğazları kapatıp kapatmayacağı gündeme geldi. Rus hukukçu Kiril Maslov, 'çevreyi kirletiyorlar' savıyla bunun mümkün olduğunu iddia etse de, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne göre savaş hali dışında gemilerin geçişi engellenemiyor.

Hürriyet’ten Nerdun Hacıoğlu ve Can Mumay’ın haberine göre; 2872 sayılı Çevre Kanunu çevreyi birçok kez kirleten gemilerin boğazlardan geçişinin engellenmesini kapsıyor. Hukukçu Maslov’a göre Montrö Anlaşması’nın her ulustan gemilere serbest geçiş hakkı tanımasına rağmen Türkiye uluslararası hukukta da yeri olan çevre kartını oynayabilir. Rusya günümüzde boru hatları dışında petrol ihracatının kayda değer bölümünü Türkiye'deki boğazlar üzerinden gerçekleştiriyor.

“BM izin vermez”

Konuyla ilgili olarak açıklamada bulunan YTT Hukuk Bürosu’ndan Avukat Mert Yalçın, Montrö Anlaşması’na göre Rus gemilerine geçişlerin kapatılmasının imkânsız olduğunu belirtiyor. Yalçın, “Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne baktığımızda savaş hali dışında gemilerin geçişine herhangi bir şekilde mani olunması mümkün değil. Bazı istisnai durumlarda buna karar verse bile Birleşmiş Milletler böyle bir şeye izin vermez” diye konuştu.

En yakın liman yetkilisine teslim edilebilir

Yalçın, 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20. maddesinin çevreyi kirleten gemilere karşı seferden men etme dahil bazı cezalar bulunduğunu belirterek, “Eğer gemiler petrol sızıntısı veya benzeri nedenlerle birçok kez çevreyi kirletirlerse verilen para cezasının sonunda deniz taşıtları en yakın liman yetkilisine teslim edilir” diye konuştu.