Türkiye 4 bin ton domuz eti tüketiyor ama..

Et ürünlerinin tüketilmesinden geçmese de domuz gribi, Türkiye'de ruhsatlama sürecinde çıkarılan zorluklar nedeniyle domuz yetiştiriciliğinin fiilen yasak olması nedeniyle piyasaya kaçak et ve et ürünlerinin egemen olduğunu ortaya çıkardı.

Referans gazetesinin haberine göre, son beş yılda 19 domuz çiftliğinin kapatıldığı Türkiye'de ruhsatsız ancak denetlenebilen üç çiftlik yaşama mücadelesi veriyor. Tarım Bakanlığı'na bağlı Koruma Kontrol Genel Müdürü Muzaffer Aydemir, kaçak domuz etinin değişik yollardan hatta otobüs bagajlarında Türkiye'ye gelebildiğini belirterek, "Kayıt dışı arz ciddi sorun. Bizim savaşımız kayıt dışı arzın ortadan kaldırılması" diyor.

Tarım Bakanlığı verilerine göre Türkiye'de ruhsatsız üç domuz çiftliği var. Ancak bunlar Tarım Bakanlığı denetimi altında. Antalya'da 629, İzmir'de 700, Kırklareli'nde 130 baş domuz bulunuyor. Bu çiftlikler Türkiye'nin domuz macerasında ayakta kalan son işletmeler. Ancak bu çiftliklerdeki üretim Türkiye'nin yaklaşık 4 bin ton civarındaki ihtiyacını karşılamaktan uzak. Hâl böyle olunca ülkeye kaçak yollardan domuz ve domuz mamulü giriyor.

Komşularda çıkarsa bizi de vurur

Türkiye'deki üç domuz çiftliğinden birinin ve tek ruhsatlı kesimhanesinin sahibi olan Tropical Grup Yönetim Kurulu Başkanı turizmci Mustafa Kaya'ya göre bugün ülkeye pek çok kaçak yoldan domuz ve domuz eti sokuluyor. Kaya, "Türkiye'de ev almış Almanlar da bavuluyla getiriyor. Ayrıca Romanya ve Bulgaristan'dan kaçak havyan girdiğini biliyorum" diyor.

Kaya ruhsat sürecinde karşılaştıkları zorlukları "art niyet aramak gerek" diye yorumluyor ve "Sadece domuzlardan özel ruhsat isteniyor. Dört yıl mücadele verdik. Kesimhane yaptık. Şimdi de ruhsat için başvurduk. Almayı bekliyoruz" diyor. Kaya, yaşanan domuz gribi vakası için ise "Bizim hayvanlar veteriner kontrolünde. İlaçlamamızı ve aşılamamızı yaptık. Çiftliği de iki kez dezenfekte ettik. Virüsün ülkeler arasında yayıldığı söyleniyor. Zaten insandan insana da geçiyor. Romanya ve Bulgaristan'na kaçak domuz eti geldiğini duyduk. O ülkelerde sorun çıkarsa bizi de vurabilir" diyor.

Türkiye'nin domuz macerası karışık

Kırklareli'nde domuz çiftliği bulunan Zafer Üstündağ'a göre Tarım Bakanlığı, Hayvancılık İşletmelerinin Kuruluş Çalışma Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik'e dayalı "kelime oyunları" ile Türkiye'deki 22 domuz çiftliğinden 19'unun kapanmasını sağladı. Çiftliklerdeki hayvanlar da jandarma marifetiyle toplanarak haraç mezat kesimhanelerde kilosu 1 TL'ye kadar düşen fiyatlarla satıldı. Türkiye'de bitirilen domuz eti üretimi yüzünden de bu üründe bavul ticareti yaşanıyor. Üstündağ, "Geçen sene Bodrum'a gelen turistlerin arasında bir moda vardı. Bir bavul da işlenmiş domuz eti getirdikleri söyleniyordu. İşlenmiş domuz etini getiren turistlerin elde ettikleri parayla hem tatil yapıp hem de cep harçlığını çıkardıkları belirtiliyor. Yani bavul ticaretine girdi domuz" diyerek durumu özetliyor. Üstündağ'ın domuz gribinin etkilerine ilişkin görüşleri ise şöyle:

"Bizim işlerimizi daha kötü hale getiremez. Zaten en dipteyiz. Ama Türkiye'de bu gribin çıkacağını sanmıyorum. Çünkü gribin çıktığı ülkelerde sonbahar var. İlkbaharı yaşıyoruz, önümüz yaz. Zaten insandan insana geçiyor. Grip vakaları yaz aylarında azalır bu da yayılmayı engeller diye düşünüyorum. Gereken kontrolleri şimdiden yapıyoruz."

İş adamı Gencay Tunç ise mücadelesini uzun yıllardır sürdüren bir işadamı. 2005 yılından bu yana Bolu'da kurmaya çalıştığı entegre tesis şimdi de çevreye zarar verdiği gerekçesiyle durduruldu. İl Genel Meclisi Çevre Komisyonu Başkanı AKP'li Rıdvan Erdoğanlı ve Zeki Ozulluoğlu'nun tesisin, Bolu'daki domuz varlığını tehdit edeceği ve bölgede doğal dengeyi bozacağı gerekçesiyle açtığı davalar nedeniyle proje askıya alındı. Tesis için 1.5 milyon dolara yakın yatırım yaptığını söyleyen Gencay Tunç, şunları söylüyor: "Tesisi kurdum. Bütün malları aldım ancak monte edemiyorum. Çünkü domuz eti yemek yasak diye engelleniyorum. Borçları ödeyemediğim için mallarım icraya gidiyor. Başbakana mı bakana mı çıkacağım bilmiyorum. Herkes sağır ve dilsiz. Geçen hafta evim kurşunlandı. Geceleri uyuyamaz bir haldeyim. Perişan bir haldeyim, intiharın eşiğine geldim."

Türkiye'de yeterli ilaç stoku var

Orta Amerika ülkesi Meksika'da çıkan domuz gribi dünyayı tehdit etmeye devam ederken hastalık için önerilen Tamiflu adlı grip aşısının Türkiye'de yeterli miktarda bulunduğu belirtildi. Sağlık Bakanlığı'nın stokunun 1 milyon kutuya yakın olduğu ifade edildi.

Kuş gribine karşı etkili olan ve domuz gribi için de önerilen Tamiflu adlı grip aşısının üreticisi olan ilaç firması Roche, ilacın Türkiye'deki stok miktarının yeterli olduğunu açıkladı. Roche Türkiye'den yapılan açıklamada, "Türkiye'de yeterli ürün stoku mevcuttur" denildi. Roche yetkilileri, dün de Meksika ve ABD'de baş gösteren domuz gribinin tedavisinde kullanılmak üzere 2 milyon kutu Tamiflu aşısının Dünya Ticaret Örgütü'ne bağışlandığını duyurmuştu.

Son verilere göre, Türkiye'de Sağlık Bakanlığı'nın da elinde yaklaşık 1 milyon kutu Tamiflu aşısı bulunduğu belirtiliyor. Uzmanlar, Türkiye'deki vatandaşların küresel çaptaki panik havasından etkilenip, Tamiflu stoklama yoluna gitmemesi gerektiğini vurguluyor. Meksika'daki ölümlerin tamamının domuz gribi nedeniyle olup olmadığının hala araştırıldığına işaret eden Sanofi Pasteur Türkiye Medikal Direktörü Tamer Pehlivan, "Türkiye'de insanlar ancak böyle bir panik olunca grip aşısını hatırlıyor. Şu an için soğukkanlı olmakta fayda var. Sağlık Bakanlığı'nın da elinde yüklü miktarda stok olduğunu biliyoruz. İlaç konusunda şu anda sorun teşkil edecek bir durum gözükmüyor. Ancak stoklama gibi suni talepler her zaman yokluğu getirir. Reçete karşılığı satışlar iyi denetlenmeli" uyarısında bulundu.

Türkiye'de vaka yok

Öte yandan Sağlık Bakanlığı, yurt dışında çok sayıda kişinin ölümüne yol açan "Domuz Gribi" ile ilgili olarak Türkiye'de "bildirilmiş herhangi bir vaka bulunmadığını" kaydetti. Bakanlık Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği'nden yapılan yazılı açıklamada, Dünya Sağlık Örgütü'nün "Domuz Gribi" salgınında "evre 4" e geçildiğini ilan ettiği anımsatılarak, şunlar ifade edildi: "Bu kararla insandan insana bulaşma olduğunu gösterir bilimsel verilerin mevcut olduğu ve virüsün toplumda salgın yapma potansiyelinin bulunduğu duyurulmaktadır. Bununla birlikte ülkemizde bildirilmiş herhangi bir vaka yoktur. Vatandaşlarımıza, zorunlu haller dışında hastalığın hala görüldüğü bölgelere seyahatlerini ertelemeleri, seyahat zorunlu olacaksa da sık el yıkama, maske kullanımı gibi kişisel hijyen önlemlerine uyulması bakanlığımız tarafından tavsiye edilmektedir." Açıklamada, gelişmeler olması durumunda bunun kamuoyuyla paylaşılacağı bildirildi.

Yemekle bulaşmıyor

Konu hakkında yazılı açıklama yapan Memorial Hastanesi Klinik Laboratuvarlar Koordinatörü Doç. Dr. Kenan Keskin, domuz gribi virüsünün hızlı değişime uğradığı için etkin bir aşı geliştirmenin zor olduğunu bildirdi. Doç. Dr. Kenan Keskin, Dünya Sağlık Örgütü'nün, bu virüsün daha önce başka bir yerde izole edilmediğini bildirdiğini ifade ederek, hastalığın başka ülkelere sıçradığı gibi Türkiye'ye de yayılabileceğini, bunun olmaması için ilgili kurumların gerekli tedbirleri almaları gerektiğini vurguladı.

İyi pişirilmiş ve iyi hazırlanmış domuz eti veya domuz eti ürünlerinin yenilmesiyle insana hastalık bulaşmadığına dikkati çeken Keskin, virüsün 70 derece veya daha yüksek sıcaklıkta pişirilme sırasında etkisiz hale geldiğini anlattı.

Ülke ülke domuz gribinde son durum

TÜRKİYE: Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, vatandaşlara hastalığın halen görüldüğü bölgelere seyahatlerini ertelemeleri tavsiye edildi. Seyahatin zorunlu olması halinde ise sık el yıkama, maske kullanımı gibi kişisel hijyen önlemlerine uyulması istendi. Açıklamada, şu ana kadarTürkiye'de bildirilmiş herhangi bir vaka olmadığı da vurgulandı.

MEKSİKA: Domuz gribinden öldüğü sanılan kişi sayısı 152 oldu. Ölenlerin sadece 20'sinin domuz gribinden hayatını kaybettiği kesinleşti, diğer ölümlerde domuz gribinin etkisinin olup olmadığı araştırılıyor.

ABD: Başkan Barack Obama, Amerikalı yetkililerin ülkedeki domuz gribi vakalarını yakından izlediğini, ancak alarma yol açacak bir nedenin olmadığını söyledi. ABD'de 20 kişiye domuz gribi teşhisi konuldu.

KÜBA: Meksika'dan Küba'ya yapılan uçuşları sınırladı. Hükümet açıklamasında, Küba'da domuz gribi vakasının görülüp görülmediğine ilişkin bilgi verilmezken, Kübalılar'a ellerini sık sık yıkamaları, öksürdükleri ve hapşırdıklarında ağızları ve burunlarını kapatmaları tavsiyesinde bulunuldu.

YENİ ZELANDA: Kesinleşmiş 11 domuz gribi vakası görüldüğü açıklandı. Yeni Zelanda Sağlık Bakanı Tony Ryall, ülkedeki 11 kişide domuz gribi görüldüğünü, şüpheli vaka sayısının da 43 olduğunu kaydetti. Domuz gribi görülen kişilerin, Meksika'ya geziye gidip dönen bir okulun öğrenci ve öğretmenleri olduğu belirtildi. Şüpheli vakalardan 8'inin de domuz gribi olma olasılığının yüksek olduğu kaydedildi.

ÇİN: Domuz gribi nedeniyle Çin'in başkenti Pekin'de alarm durumuna geçildi. Çin Denetim ve Karantina Araştırma Enstitüsü Başkanı Li Huailin, dün yaptığı açıklamada, Çin'in domuz gribi virüsü testi yapma kabiliyetine ve teknolojisine sahip olduğunu belirtti. Pekin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi Müdürü Deng Ying ise, şehirdeki 125 sağlık ünitesinin ateşli vakaları izleyeceğini belirtti.

İNGİLTERE: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) uzmanı İngiliz Prof. Neil Ferguson, domuz gribinin İngiltere'de salgına dönüşmesi halinde, 6 ay içinde her 10 kişiden 4'üne bulaşabileceği uyarısında bulundu. Ferguson, İngiltere'de normal grip sezonunun geride bırakılması nedeniyle grip vakalarının kısa zamanda ortadan kalkmasının beklendiğini, ancak yazın ardından bu vakaların çok daha hızlı biçimde geri gelebileceğini kaydetti

YUNANİSTAN: Yunan basını, ülkede domuz gribi vakasına rastlanmadığını, ancak yetkili makamların gerekli tüm önlemleri aldığını duyurdu. Hastalıkla mücadelede gerekli olan, daha önce de kuş gribi salgını sırasında kullanıldığı belirtilen ilaçların yeterli miktarda bulunduğu belirtilen haberlerde, ülke havaalanlarında hastalığın görüldüğü ülkelere gidecek yolculara bilgilendirici broşürler dağıtılmaya başlandığı kaydedildi.

AB: Domuz gribine karşı alınacak önlemleri görüşmek için sağlık bakanlarını mümkün olan en kısa zamanda olağanüstü toplantıya çağırdı. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, domuz gribi salgınını Dünya Sağlık Örgütü ve üye ülkelerle koordinasyon içinde yakından izlediklerini açıkladı.

İSPANYA: Avrupa'da insanda ilk domuz gribi vakasının tespit edildiği İspanya'da Dışişleri Bakanlığı, gerekli olmadıkça Meksika'ya gidilmemesi tavsiyesinde bulundu. Sağlık Bakanlığı ayrıca, Meksika'dan İspanya'ya gelen kişilere, ateşlenmeleri veya solunum güçlüğü çekmeleri halinde hemen sağlık merkezlerine gitmeleri gerektiği uyarısını yaptı.

PORTEKİZ: Vatandaşlarını domuz gribinden korumak için önlemler alıyor. Meksika'da bulunan 200 kadar Portekizli turistin dün Lizbon'a getirildiği açıklanırken, olası bir domuz gribi vakasına karşı Lizbon'daki 4 hastanenin alarma geçirildiği belirtildi.

İSVEÇ: İsveç Haber Ajansı TT'nin, Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü'ne dayanarak verdiği habere göre, Meksika'da bulunan ve İsveç'e dönen 5 kişiye, domuz gribi testi uygulandı. İsveç Dışişleri Bakanlığı da Meksika'ya gidilmemesi tavsiyesinde bulundu.

RUSYA: Rus sağlık birimi başkanı Gennadi Oniçenko, Amerika kıtasında domuz gribinin görülmesi üzerine, hastalığın Rusya'ya girişini engellemek amacıyla Meksika ve ABD'den gelen uçakların bugünden itibaren önlem olarak denetleneceğini belirtti.

ROMANYA: Yetkililer, vatandaşlarına zorunlu olmadıkça Meksika'ya gitmekten kaçınma çağrısında bulundu. Romanya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, başkent Bükreş'teki uluslararası iki havaalanında kontrollerin artırıldığı belirtildi.

İSVİÇRE: 5 kişinin domuz gribi virüsü kaptığından şüphelenildiği açıklandı. İsviçre Kamu Sağlığı Federal Bürosu sözcüsü Jean-Louis Zürcher, çağrılar üzerine doktorlarına başvuran bu kişilerde domuz gribi semptomları görüldüğünü bildirdi.

İTALYA: İtalya'da bir kadın domuz gribi kuşkusuyla Venedik'te hastaneye kaldırıldı. Venedik Hastanesi bulaşıcı hastalıklar bölümünde karantina altında tedavi gören hastanın sağlık durumunun iyi olduğu ve hayati tehlikenin söz konusu olmadığı bildirildi.

İSRAİL: Meksika'dan gelen iki kişi, domuz gribi virüsü kapmış olabileceği şüphesiyle karantina altına alındı. İsrailli yardım kuruluşu Magen David Adom, son zamanlarda Meksika, Kaliforniya veya Teksas'a gidip dönenlerden kan bağışı kabul etmeyeceğini bildirdi.