Hızlı ekonomik büyüme milli geliri sıçratırken, Türkiye artık büyük ekonomileri arasındaki yerini sağlamlaştırıyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF) tahminlerine göre, satın alma gücü paritesine (SGP) göre Gayrisafi Yurtiçi Hasılası (GSYH) 2013 yılında 1 trilyon 311.1 milyar dolara ulaşacak Türkiye, 2008 yılında en büyük 20 ekonomi arasında 15’nci sıraya yerleşecek. Türkiye, yıl sonunda satın alma gücü paritesine göre de, 942 milyar dolarlık GSYH’ya sahip olacak.
Türkiye 2007 yılı sonuçlarına göre, 659 milyar dolarlık GSYH ile dünyanın en büyük 17’nci ekonomisi konumunda yer alıyor.
NEREDEN NEREYE GELDİ?
1997 yılında dünyanın 16’ncı büyük ekonomisi olan Türkiye, 1999 yılında 18’inciliğe düşmüştü. Türkiye, satın alma gücü paritesiyle (SGP) 2000 yılı verileriyle 459 milyar dolarlık milli gelirle Avustralya’nın ardından tekrar yükselişe geçerek dünyanın 17’nci büyük ekonomisi olmuştu.
Türkiye, 2000 yılında, 15’inci olan Endonezya’nın 137 milyar dolar, 16’ncı olan Avustralya’nın 20 milyar dolar gerisinde, Arjantin’in 13, Hollanda’nın 47, Güney Afrika’nın 67, Tayland’ın 75, İran’ın 83, Polonya’nın 111 milyar dolar önünde yer almıştı. Ancak 2001 yılında yaşanan krizlerin etkisiyle, yüzde 9.4 gerileyen Türkiye ekonomisi 2002 yılında ise, 183 milyar dolar GSYH ile büyük bir gerileme yaşayarak, dünya sıralamasında 26’ncılığa kadar düştü.
2001 yılında yaşanan finans sektörü merkezli krizin ardından toparlanan Türkiye, 2005 yılında 362.5 milyar dolar olan GSYH ile dünya sıralamasında 19’uncu oldu. 2006 yılında ise 414.1 milyar dolarlık yurtiçi milli gelirle, iki basamak atlayarak 17’inci sıraya yükseldi. Türkiye 2007 yılında da, 17’incilikteki yerini korudu.
Uluslararası Para Fonu (IMF) tahminlerine göre, satın alma gücü paritesine göre GSYH yıl sonunda 14 trilyon 195 milyar dolara ulaşacak olan ABD de, 2008’e göre yüzde 25.8 artışla 2013’te 17 trilyon 862.6 milyar dolarlık SGP-GSYH’ya ulaşacak.
ÇİN İKİNCİ BÜYÜK EKONOMİ
Dünyada hızlı yükselişini sürdüren Çin de 2008 yılı sonunda ikinci büyük ekonomi haline geliyor. Çin yıl sonunda, 7 trilyon 792.7 milyar dolarlık SGP-GSYH’ya ulaşacak. Çin 2013’te 2008’e göre yüzde 76.8 artışla 13 trilyon 779.3 milyar dolarlık SGP-GSYH’ye sahip olacak.
IMF verilerinden yapılan hesaplamalara göre de, satın alma gücü paritesi ile GSYH sıralamasında Hindistan, 2013 yılında 5 trilyon 305.1 milyar dolar ile üçüncü sırada yer alacak. Hindistan’ın 2008 yılısonunda ise 3 trilyon 289.8 milyar dolarlık GSHY’ya ulaşacağı öngörülüyor. Ancak bu ülkeler nüfuslarının kalabalık olması nedeniyle kişi başına sıralamada daha altlarda kalacaklar.
Yıl sonunda 4 trilyon 438.7 milyar dolarlık GSYH’ya sahip olacak olan Japonya, 2013’te 5 trilyon 296.3 milyar dolarlık GSYH’ya ulaşarak dördüncü büyük ekonomi olacak. Almanya ise 2008 sonunda, 2 trilyon 906.4 milyar dolarlık GSYH’ye ulaşacak. 2013’de ise bu ülkenin GSYH’si 3 trilyon 486.4 milyar dolar olacak.
SGP NEDİR?
Satın alma gücü paritesi (SGP), "ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılaşmasını ortadan kaldıran para birimi dönüştürme oranı" olarak tanımlanıyor. Eldeki toplu bir para parite oranı ile farklı bir para birimine dönüştürüldüğünde, tüm ülkelerde aynı sepetteki mal ve hizmetler satın alınabilir.
SGP Birinci Dünya Savaşı sonrasında 1918 yılında ülkelerin ara verdikleri altın standardına yeniden dönerlerken uygulanacak resmi kurları belirlemek üzere İsveçli buir ekonomist tarafından geliştirilmişti. Ancak uluslararası karşılaştırmalarda SGP, farklı ülkelerde mal ve hizmet fiyatlarının belirgin farklılıklar göstermesi nedeniyle sakıncalı bulunmaktadır.
