T24 - ÖTV’si litrede 39.6 liradan 51.4 liraya çıkan rakı, Türkiye’yi anasonlu içki fiyatında lider yaptı. Dünyanın önde gelen anasonlu içkileri arasında gösterilen Yunanlıların Ouzo’su, Fransızların Pastis’i ve Mısırlıların Arak’ı fiyatta rakının gerisinde kaldı.
Hükümetin alkollü içkilerden alınan özel tüketim vergisini (ÖTV) artırması, Türkiye’yi anasonlu içki pazarında dünyanın en pahalısı yaptı. Hürriyet gazetesinde yayımlanan haber şöyle:
Rakı, votka, cin, likör gibi yüksek alkollü içkilerde litre başına yüzde 30 ÖTV artışı getiren uygulama, rakıyla dünyadaki diğer anasonlu içki fiyatları arasındaki farkı açtı. Buna göre 70’lik rakı Türkiye’de yaklaşık 35 liraya (17.6 Euro) çıkarken Avrupa’da, Yunan Uzo’su 5-8 Euro, Fransız Pastis’i 11-14 Euro, Mısır Arak’ı da 10 Euro’ya satılıyor.
En ucuz rakı Irak’ta
55 ülkede satılan Türk rakısının en pahalı olduğu ilk 5 ülkeden biri de Türkiye oluyor. Norveç, Finlandiya, İsveç ve Kanada’da 15 Euro ile 18 Euro arasında değişirken Türkiye’deki fiyat 17.6 Euro’yu buluyor. Türk rakısının fiyatının en düşük olduğu ülke ise Irak oluyor. 70’lik rakının fiyatı bu ülkede 10 dolara (7 Euro) satılıyor. Rakı Suriye’deki raflara ise 8 Euro’dan giriyor. Rakının Avrupa’daki fiyatı da bazı ülkelerde 10 Euro’ya kadar düşebiliyor.
Zam tüketiciye yansır
Rakı votka, cin, likör gibi yüksek alkollü içkilerde litre başına yüzde 30 ÖTV artışı getiren uygulamayı, tüketici fiyatlarına yansıtmak zorunda olduklarını dile getiren Geleneksel Alkollü İçki Üreticileri Derneği (GİSDER) Başkanı Galip Yorgancıoğlu, “31 Aralık 2009 tarihinde alkollü içkilerden alınan ÖTV’ye yine beklenmedik ölçüde bir zam yapılmıştı ve sektörümüz bu zammın olumsuz etkilerinden henüz kurtulamamıştı. Yılın ilk 3 çeyreğinde alkollü içkilerden sağlanan vergi tahsilatı, 2 milyar 133 milyon olması beklenirken, bunun 2 milyar 150 milyon lira olarak gerçekleşti ve bu nedenle sektörde, vergi artışına gerek olmadığı umudu vardı.”
Haksız kazanç da artacak
Sektörün bu zamlarla 2011 bütçesi için önemli bir gelir artış sorumluluğu üstlenmek durumunda kaldığını söyleyen Yorgancıoğlu, şu bilgileri verdi: “Sektör gerçekten çok küçük marjlarla çalışıyor ve bu durumda rakı, votka, cin, likör gibi yüksek alkollü içkilerde litre başına yüzde 30 ÖTV artışını ister istemez tüketici fiyatlarına yansıtmak zorundayız. Yasa dışı yollardan kaçak içki ithal eden, kayıt dışı iş yapan, ya da merdiven altında tüketicinin canı pahasına sahte içki üretenlere gün doğduğu. Çünkü bu son zamlardan sonra bir şişe yüksek alkollü içkiden elde edilecek haksız kazanç da otomatik olarak yüzde 30 oranında artacak.”
Yeni yıla girmeden zam yaptık 800 milyon lira gelir bekliyoruz
Bakan Mehmet Şimşek, alkollü içkilerdeki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışının fiyatlara yansımasının yüzde 4 ile yüzde 12.5 arasında olacağını açıkladı. Şimşek, sigarada ise yeni bir vergi düzenlemesi söz konusu olmadığını söyledi. Şimşek, “Yeni yıla zamlarla girmeyeceğiz” şeklindeki sözlerinin hatırlatılması ve alkollü içkilerdeki ÖTV artışının sorulması üzerine, “Yeni yıla girmeden düzenlemeyi erken yapmayı planladığımız için bunu söylemiştim” espirisi yaptı. Aynı şekilde sadece ve sadece bir kalemde maktu vergilerle ilgili bir ayarlamaya gidileceğini ifade etmiştim. Onun dışında herhangi bir üründe maktu veya başka türlü bir vergi ayarlaması söz konusu değil” dedi.
Tütün ürünlerine yönelik bir vergi düzenlemesinin de gündemlerinde bulunmadığını kaydeden Şimşek, şöyle konuştu: “2011 Yılı Bütçesinde vergi gelirlerinde yüzde 10.5 artırım öngörüldü. Son düzenleme de bu çerçevede gerçekleştirildi. Alkollü içkilerdeki vergi düzenlemesi, oranlara bakıldığında ciddi bir artış şeklinde gözüküyor. Ancak bunun fiyata yansıması daha düşük. ÖTV düzenlemesinden yaklaşık 800 milyon lira gelir bekliyoruz. Bunu da bütçeye koyduk.”
Sigara yasakları
Maliye Bakanı, önümüzdeki dönemde sigara ile ilgili bir vergi düzenlemesi yapılıp yapılmayacağı sorusunu da şöyle yanıtladı: “Son 1,5-2 yıldır tütün ürünlerine ciddi anlamda vergi artışı getirdik. Kapalı alanlarda sigarayı yasakladık. Cumhuriyet tarihinin en ciddi reformlarından birisi de kapalı alanlardaki sigara yasağıdır. Çok hayırlı bir durum. Bu çok etkili oldu. Bunu rakamlarda da görüyoruz. Bizim için burada gelir ön planda değil. Son 1-2 yıldır yapılan düzenlemelerin hazmedilmesi gerektiğini düşünüyorum. İleriki yıllarda sigara yasağında tedbirlerin etkili olmadığını düşünürsek, tekrar bakarız. Kayıp, kaçak boyutuyla da hakikaten ilgili
bütün birimlerle koordineli şekilde çok yoğun bir çalışma içerisin-deyiz.”
Kayıtdışı sorunu tekrar büyüyecek
Galip Yorgancıoğlu, vergi zammı sonrası, sektörde son yıllarda nispi iyileşme görülen kayıtdışılık sorununun yeniden yükselmesi ve suç oranının artmasından kaygı duyduklarının altını çizerek, “Bu ÖTV zamlarından sonra ülkemizin alkollü içkilere uygulanan en yüksek vergi sıralamasında birinciliğe yükseldiğini tahmin ediyorum. Alkollü içkilere İsveç, Norveç, Danimarka gibi Kuzey Avrupa ülkelerinde de yüksek vergi alınıyor ama o bölgede kişi başına düşen yıllık gelir 30-40 bin Euro arasında değişiyor. Türkiye’de kişi başına gelir baz alındığında alkollü içkilere uygulanan en yüksek vergi sıralamasındaki birinciliği tartışmasız hale geldi” dedi.
Şarap üreticisi sözünü tuttu, hükümet tutmadı
Yıllık şarap tükeminin 50 milyon litre olduğunu söyleyen Sevilen Şarapçılık Yönetim Kurulu Üyesi Enis Güner, şu değerlendirmeyi yaptı: “Kemal Unakıtan döneminde sofralık şarabın ÖTV’si 3.25 TL'den 1.75 TL’ye düşürüldü. Bu dönemde Unakıtan bizden bir söz isteyerek; “Vergiyi düşürdüm. Sıra sizde 20 milyon litrelik tüketimi 2 katına çıkartın. İndirime devam edeceğim” dedi. Biz de sözümüzü tuttuk. Bugün itibariyle tüketim 50 milyon litreye ulaştı. Ancak son zam ile eski rakamlara geri dönüyoruz. ÖTV zammı ve diğer etkenlerle birlikte yüzde 20’lik bir düşüş yaşanacak. Sektöre olan bakış açısı değişmeli. Bu tarım sektörüne önemli bir katkı sağlıyor. Desteğe ihtiyacımız var.
