Yunanistan'da radikal sol koalisyon Syriza'nın seçimlerden galip çıkmasının siyasi
olduğu kadar ekonomik sonuçları da merakla bekleniyor. Syriza'nın seçimi
kazanmasındaki en büyük etken olarak görülen kamu borçlarının silinmesi, kemer
sıkma politikalarının terk edilerek istihdama ağırlık verilmesi ve zenginlere yeni vergiler
konması gibi vaatler, başta Almanya olmak üzere AB kurmaylarını endişelendiriyor.
Öte yandan Yunanistan'ın
en yakın komşusu Türkiye'de ise iş dünyası temsilcileri,
Syriza'nın iktidara gelişini olumlu karşılıyor. Son yıllarda iki ülke arasındaki ticaret
hacminin hızla arttığına işaret edilirken, Syriza'nın Türkiye'ye ilişkin sıcak
mesajlarının başta turizm olmak üzere pek çok sektörde olumlu karşılık bulacağına
vurgu yapılıyor.
Hedef 10 milyar dolarlık ticaret
Yakın zamana kadar sınır gerginlikleri, savaş uçaklarının yaptığı it dalaşları ve Ege
Denizi'ndeki hakimiyet çatışması ile anılan Türkiye-Yunanistan ilişkilerinin radikal sol
ittifak Syriza iktidarı döneminde nasıl şekilleneceği merak konusu. Syriza lideri
Tsipras'ın bugüne kadar Türkiye'ye ilişkin pozitif söylemleri ve son 5 yılda giderek
artan dış ticaret ise iki komşu ülke arasındaki düşmanlığın geçmişte kaldığına işaret
ediyor.
Mart 2013'te İstanbul'da Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Yunan İş
Konseyi ve Yunanistan Girişimciler Federasyonu'nun katkılarıyla İstanbul'da
düzenlenen Türk-Yunan İş Forumu'nda, dönemin başbakanları Erdoğan ve Samaras
iki ülke arasındaki dış ticaretin 2015'te 10 milyar dolara çıkarılması için gayret
edeceklerini açıklamıştı. 2010 sonunda 3,5 milyar dolar olan ticaret hacmi,
Yunanistan'ın kriz ile boğuşmasına rağmen 2014 sonunda 5,5 milyar dolara kadar
çıktı. Üstelik Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, Türkiye 2008'de Yunanistan'a 2,5
milyar dolar ihracat yaparken bu rakam 2014'te 1,5 milyar dolara geriledi.
Yunanistan'ın Türkiye'ye ihracatı ise 2008'de 915 milyon dolardan bugün 4,3 milyar
dolara çıkmış durumda. Yani Yunanistan'ın ağır bir ekonomik kriz ile çalkalandığı
son yıllarda Türkiye'ye olan ihracatı yaklaşık 5 kat arttı.
Turizmde 1 milyon sınırı aşıldı
Türkiye ile Yunanistan arasındaki ticari ilişkilerin gelişimi yalnızca mal ticaretinde değil,
turizmde de yaşandı. Toplam GSYH'sinin yüzde 17'sini turizmin oluşturduğu
Yunanistan'da çalışanların yüzde 19'u turizm sektöründe faaliyet gösteriyor. Geçen yıl
yaklaşık 1 milyon turist çeken Yunanistan, Türk turistler için de başta gelen tatil
rotalarından biri. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre Yunanistan'a 2014'te
tarihte ilk kez 1 milyon Türk turistin gittiği tahmin edilirken, Yunanistan'dan Türkiye'ye
gelen turist sayısının 2014 sonu itibariyle 830 bini bulduğu kaydediliyor. İki ülke
arasında ‘yerinde vize' uygulamasıyla da turizmin önündeki engeller yavaş yavaş
kaldırılıyor.
“Yunan halkı, birikimini Türkiye'de değerlendirdi”
Deustche Welle Türkçe Servisi'ne konuşan Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
bünyesindeki Türk-Yunan İş Konseyi Başkanı Tevfik Bilgen, Yunanistan'da son 10
yılda iktidarların Türkiye karşıtı argümanlar geliştirmekten vazgeçtiğine dikkat çekiyor.
Syriza'nın da Türkiye ile ilişkileri barışçıl temellerle geliştirmek konusunda niyet
beyanında bulunduğuna işaret eden Bilgen, “Zaten bunun aksini de artık beklememek
lazım. Yunanistan, Türkiye'nin iyi bir ticari partner olduğunu artık biliyor” diyor.
Yunanistan ekonomisinin ciddi bir krize sürüklendiği son 5 yılda Türkiye ile ticaretin
Yunanistan lehine arttığını vurgulayan Tevfik Bilgen, “Yunan şirketler, kriz zamanında
Türkiye'ye çok daha fazla mal satmaya başladılar. Bu durum Türkiye'de hiçbir
rahatsızlık yaratmadı. Son yıllarda 450 Yunan firması Türkiye'de yatırım yaptı.
Krizde ağır darbe yiyen Yunan halkı, birikimlerini Türkiye'de değerlendirdi. Bunlar iki
ülkenin ticari ilişkilerinde dönüm noktası oldu” diye konuşuyor.
Yunanistan'ın çiçeği
burnunda başbakanı Tsipras'ın seçim sonuçlarının
açıklanmasından sonra yaptığı ilk açıklamada “Türkiye ile ilişkilerimizi bozmayacağız”
dediğine de dikkat çeken Bilgen, “Türk yatırımcılara da düşen şey, krizdeki
Yunanistan'ı kelepir mal cenneti olarak görmemektir. Özellikle turizmde önemli
fırsatlar var. Ayrıca, mobilya ve tekstil gibi alanlarda Türk mağazaları Yunanistan'da
giderek artıyor. Uzun vadeli yatırımlara konsantre olmak gerekiyor”
değerlendirmesinde bulunuyor.
“Syriza, Türk turisti çekmeye çalışacak”
Yunanistan'daki seçim sonrasındaki bir numaralı sorunun euronun geleceği olduğunu
dile getiren Avrupa Birliği ve Küresel Araştırmalar Derneği (AVKAD) Kurucu Üyesi
Dr. Can Baydarol da, “Syriza'nın politikaları eurodaki değer kaybının şiddetinde
belirleyici olacak. Bu da ihracatının yarıya yakınını AB'ye yapan Türkiye'yi direkt
etkiliyor” şeklinde konuşuyor.
Yunanistan'ın ekonomik
olarak en büyük çıkış noktalarından birinin Türkiye olduğunu
ifade eden Baydarol, “Yunanistan'ın borç bakiyesindeki en büyük kalemlerden birinin
Türkiye'ye karşı silahlanma olduğu gözden kaçmamalı. Yunanistan kısa vadede üretici
bir ülke haline gelemeyecek. Dolayısıyla Syriza, Türk turisti çekebilecek teşvikler
ortaya koymaya çalışabilir. Bu da yapacağı en doğru şey olur” diyor.
İstanbul Kimyevi Madde İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz ise Syriza'nın ikili
ticari ilişkilere olumsuz bir katkı yapmayacağını, aksine krizdeki Yunanistan'ın bu
dönemde Türkiye ile daha da yakınlaşabileceğini söylüyor. Yunanistan ile Türkiye
arasında son dönemde özellikle petro-kimya alanında önemli işbirlikleri kurulduğuna
dikkat çeken Akyüz, “Geçen yıl 5 milyar doları aşan toplam dış ticaretin 3 milyar
dolarını bu ürünler oluşturdu. Syriza'nın ülke borçlarını ödemek konusunda Türk
yatırımcıyla yakın ilişkiler kuracağını düşünüyorum” diye konuşuyor.
