Turizmde kayıt dışı 15 milyar doları buldu. 24 bin kaçak tur şirketi, turiste günde 3 bin ev kiralayan emlakçılar ve sahte internet hesabıyla yapılan satışlarla gelir düşüyor.
Turizmde kayıt dışı patladı. Turizm Bakanlığı ve TÜRSAB'ın yürüttüğü çalışmalara rağmen sektörde 15 milyar dolarlık kayıt dışı olduğu belirtiliyor. Ruhsatsız ve belgesiz çalışan otelciler, kayıt altına girmeyen tur şirketleri, rehberler, ulaşım firmaları, internet üzerinden sahte hesaplarla yapılan satışlar ve emlakçılar tarafından turistlere kiralanan evler turizm gelirinin düşük çıkmasına neden oluyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, 2012'de turizm geliri yaklaşık 30 milyar dolardı. Sektör temsilcileri, 15 milyar dolarlık kayıt dışı gelirin de eklenmesiyle bu rakamın 45 milyar doları bulacağını belirtiyor. Turizmin ekonomiye dolaylı yoldan 80 milyar dolarlık etki yarattığını söyleyen sektör temsilcilerine göre, kayıt dışı ile birlikte bu rakam 100 milyar dolar. Turizm fırsatçılarından rahatsızlık duyan sektör temsilcileri, vatandaşları seyahat poliçesi almadan tatile çıkmamaları konusunda uyarıyor.
Her gün 3 bin ev kiralanıyor
Turizm sektöründe son dönemde hızla artan bir diğer konu da günlük kiralık evler. Denetimin yapılamadığı ev kiralama yönteminde ciddi vergi kayıpları yaşanıyor. Pronto Tur Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran bu yolla ortalama günlük 2 ila 3 bin arasında ev kiralandığını söyledi. Onaran, "Ailesiyle birlikte gelen yabancı turist günlüğü 80 ile 300 TL arasında değişen evleri emlakçılar aracılığıyla kiralıyor. Burada bir denetim yapılamadığı için ciddi miktarda vergi kaçırılıyor. Ayrıca sigortası olmayan bu turistler bir sıkıntı yaşadığında karşılarında muhatap bulamıyor. Bu da sektörde olumsuz bir imaj yaratıyor" dedi. Türkiye Otelciler Federasyonu (TUROFED) Başkanı Osman Ayık ise kiralık evlerin kayıt altına alınamadığını ifade ederek, şöyle konuştu: "Yurtdışında ev kiralamada 3 günden fazla konaklarsanız oraya kayıt yaptırmak zorundasınız. Bu uygulama Türkiye'de de hayata geçerse denetim kolaylaşır, vergi kaçakçılığının önüne geçilir."
24 bin kaçak seyahat acentesi var
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği'ne (TÜRSAB) kayıtlı 8 bin seyahat acentesi bulunuyor. TÜRSAB üyesi Emin Çakmak kaçak faaliyette bulunan tur acentelerinin sayısının internet üzerinden açılan sahte şirketlerle 24 bini bulduğunu vurguladı. Bu firmalar nedeniyle sektörün büyük kayıplar yaşadığını dile getiren Çakmak, devlet kurumlarının bile kaçak yollarla turizm hizmeti aldığını belirtti. Çakmak, "Okullar ve belediyelerin düzenledikleri gezilerde A belgeli tur şirketleriyle çalışma zorunluluğu var ama kanuna muhalefet ederek daha ucuz firmalarla çalışıyorlar" diye konuştu.
Sigorta poliçesiz seyahate çıkmayın
TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy da kaçak turizmi önlemek amacıyla bir denetim ordusu kurduklarını kaydetti. Turizm Bakanlığı ile birlikte çok sıkı bir çalışma yürüttüklerini ifade eden Ulusoy, "Türkiye'de her geçen gün turizm pastası büyüyor. Bundan pay almak isteyen çok fazla fırsatçı var. Son yıllarda bir de internet belası çıktı. Bunlara karşı bakanlıkla birlikte bir müfettiş ordusu kurduk" dedi. Vatandaşları sigorta poliçesi almadan seyahate çıkmamaları konusunda uyaran Ulusoy, herhangi bir sorunla karşılaştıklarında 327 13 00 numaralı 'Alo TÜRSAB' hattını aramalarını söyledi.
Güveni etkiliyor
Jolly Tur Genel Müdürü Figen Erkan kayıt dışı seyahat acentelerinin sektöre güveni olumsuz etkilediğini söyledi. Erkan, "Ucuz olduğu için kayıt dışı acentelerden seyahat satın alıyorlar. Kandırıldıklarını anladıklarında ise muhatap bulamıyorlar" dedi. Seyahat sigortası yapmayan bu şirketlerin aynı zamanda bir saatli bomba olduğunu belirten Erkan, "Bu şirketler eski otobüslerle kısa mesafelerde kapasitesinin üzerinde yolcu taşıyor. Bu da kazalara davetiye çıkarıyor" diye konuştu.
Kamu spotları yapılmalı
Anı Tur Genel Müdürü Levent Çardaklı ise kaçak faaliyetlerin önüne tüketicinin bilinçlendirilerek geçilebileceğini söyledi. Çardaklı, "Bakanlık kamu spotlarıyla çok başarılı sonuçlar elde etti. Tatil dönemleri yaklaştığında vatandaşları bilinçlendirmek ve fırsatçılara karşı amacıyla kamu spotları yapılırsa çok olumlu sonuçlar alınır" dedi.
