T24- Tunus'ta diplomalı işssizlerin başlattığı protestolar sonucunda 23 yıldır görevde olan Devlet Başkanı Zeynel Abidin Bin Ali hükümeti devrildi. Tunus lideri bir Basra Körfezi ülkesine kaçtı.
Tunus’ta geçen ay üniversite mezunu bir gencin intiharıyla başlayan “eğitimli işsiz” isyanı öğrencilerin ve sendikaların da desteğiyle büyüyerek ülkeyi 23 yıldır demir yumrukla yöneten Cumhurbaşkanı Zeynelabidin Bin Ali’nin iktidarını çökertti. Zeynelabidin Bin Ali iktidarı bırakacağını açıkladığı halde gösteriler dinmeyince dün akşam ülkeyi terk etti. Bin Ali’nin yerine görevi Başbakan Muhammed Gannuşi devraldı. Ancak bu ani değişimi kabul etmeyen muhalefet, Bin Ali rejiminin tamamen gitmesini istiyor, bu amaçla da bugün sivil isyan başlatılacağını duyurdu.
Gösterilerin son bir haftada iyice yoğunlaşmasının ardından Bin Ali önceki akşam televizyona çıkarak 2014 seçimlerinde tekrar aday olmayacağını söyledi. Vatandaşlarına “Sizi duydum, sizi anlıyorum” diyen cumhurbaşkanı basın ve internet üzerindeki tüm sansür ve baskıyı kaldırmaya da söz verdi. Ancak bu tarihi açıklamalar öfkeli gençlerin isyanını bastırmaya yetmedi. Tunus sokaklarında dün sabah yine protesto gösterileri vardı.
Cami çıkışı isyan
Bin Ali’nin polis ve orduya göstericilere müdahale etmeme emri vermesinin ardından rahatça toplanan gruplar cuma namazının ardından hep birlikte yürümeye başladı. Ellerinde “Defol Bin Ali” pankartları taşıyan binlerce kişi “2014’te değil şimdi istifa et” sloganları attı. Gösterilerin gün boyu devam etmesinin ardından Bin Ali akşam saatlerinde hükümeti feshederek 6 ay içinde erken seçime gidilmesi kararı aldı. Böylece 2014’teki başkanlık seçimlerinden önce bir koalisyon hükümeti kurulması ihtimali de gündeme geldi.
Ancak 23 yıldır Bin Ali yönetiminde ve baskı altında yaşayan Tunuslular bununla da yetinmedi. Gösterilere katılan bir kişi New York?Times gazetesine “Aynı sözleri 1987 yılında da vermişti, geçen yıl da söylemişti. Bunlar hiçbir şey ifade etmiyor” dedi. Gösteriler devam ederken İçişleri Bakanlığı binasının önünde toplanan bir gruba polis gözyaşartıcı bombayla saldırdı. Bu andan itibaren çıkan silahlı çatışmalarda birçok kişi yaralandı.
Uçağı Cidde’ye indi
Tüm bunların ardından Cumhurbaşkanı Bin Ali olağanüstü hâl ilan etti. Ülkede akşam sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Gösterilerin sona erdirilmesi amacıyla sokakta 3’den fazla kişinin bir araya gelmesi de yasaklandı. Güvenlik güçlerinin uyarılarını yerine getirmeyenlere ateş açılacağı da duyuruldu. Olağanüstü hal ilan edildikten kısa süre sonra da Bin Ali’nin kaçtığı haberi geldi. El Cezire 4 helikopterle Malta’ya giden Bin Ali’nin Fransa’dan “sizi istemiyoruz” mesajı üzerine sivil bir uçakla bir Basra Körfezi ülkesine gittiğini duyurdu. El Cezire, dün gece yarısından sonra verdiği acil haberde Bin Ali’nin uçağının Suudi Arabistan’ın Cidde kentine indiğini duyurdu.
Türkler tahliye ediliyor
Ankara’da ise Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı Mehmet Ersoy, Tunus’taki Türk vatandaşları tahliye etmek üzere bugün bir THY uçağının bu ülkeye hareket edeceğini açıkladı. Vatandaşlarımızı alacak olan uçağın aynı gün yurda dönmesi bekleniyor.
Bin Ali 75 yaşında
Zenginlerin yarısı Bin Ali’nin ve kuaför karısının yakını Tunus’taki olaylar işsizlik ve hayat pahalılığı nedeniyle başladı. Ancak gösterilerin asıl nedeni 23 yıldır ülkeyi yöneten Zeynel- abidin Bin Ali (75) ve akrabalarının orantısız zenginliği olarak görülüyor. Wikileaks’in sızdırdığı belgelerde bir Amerikalı diplomatın “Bu ülkede iş dünyasındaki isimlerin yarısı Bin Ali’nin akrabası” yorumunu yapıyordu.
Tunuslular özellikle Bin Ali’nin eskiden kuaför olan eşi Leyla El Tarablusi’ye tepki gösteriyor.
Zeynelabidin Bin Ali, ülkenin Fransa’da bağımsızlık kazanmasını sağlayan eski lideri Habib Burgiba’nın başbakanıyken 1987 yılında kansız bir devrimle iktidara geldi. O zaman bu girişim halkın desteğini almıştı.
Bin Ali ülkede özgürlükleri görece arttırdı. Batı ile yakın ilişkiler kurması da bugüne kadar Avrupa’dan fazla tepki almamasını sağladı. Ancak insan hakları örgütleri Bin Ali’nin 1987 yılından itibaren tüm seçimlerden galip çıktığını ve basına büyük baskı uyguladığını hatırlatıyor.
23 yıl yönetti 27 günde gitti
17 Aralık: Sidi Bouzid kentinde manavcılık yaparak hayatını kazanan üniversite mezunu Muhammed Bouazizi (26) tezgâhının zabıta tarafından kapatılmasının ardından olayı kendini yakarak protesto etti.
19 Aralık: Sidi Bouzid kentinde Bouazizi’nin ölümünü protesto eden gösteriler başladı.
24 Aralık: Gösterilerde iki kişi öldü. İki eğitimsiz işçi daha intihar etti.
8-10 Ocak: Ülkenin orta kesimlerinde bulunan Kasserine bölgesinde devam eden gösterilerde en az 50 kişi öldü.
10 Ocak: Cumhurbaşkanı Bin Ali olayları “terörist girişimler” olarak niteledi. Ancak 300 bin ekstra iş sözü verdi.
11 Ocak: Gösteriler başkente sıçadı.
12 Ocak: Başbakan İçişleri Bakanı’nı hükümetten attı, olaylarda tutuklananları serbest bıraktı ve yolsuzlukla ilgili soruşturma açma sözü verdi. Başkentte en az 8 göstericinin öldürülmesinin ardından sokağa çıkma yasağı uygulandı, tanklar başkente girdi.
13 Ocak: Ordu başkentten çekildi. Bin Ali tekrar seçime aday olmayacağını açıkladı. Gösterilerde en az 13 kişi öldü. Turistik Hammamet kentinde yağmalama olayları başladı.
