ABD’nin Irak’ta Irak Şam İslam Devleti’ne (IŞİD) yönelik düzenlediği hava saldırısını öncesi, Türkiye’ye bilgi vermediği ortaya çıktı. Bunun yanında uluslararası haber ajanslarının “Türk jetleri IŞİD’e karşı keşif uçuşu yapıyor” şeklinde haber geçmesi üzerine askeri kaynaklar bu tür haberleri maksatlı bulduklarını belirtti ve “Türkiye, Irak’a müdahil edilmeye çalışılıyor” değerlendirmesini yaptı. Askerlerin bu tespiti TSK’nin Irak’taki iç karışıklığa müdahale etmek istemedikleri şeklinde yorumlandı.
ABD, Türkiye’nin beklentilerinin aksine Irak’taki IŞİD hedeflerini havadan vurdu.
Operasyon öncesinde, ABD’nin Ankara ile detaylı operasyonel bilgileri paylaşmadığı öne sürüldü.
ABD operasyonundan birkaç saat öncesine kadar Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, “Kapsamlı bir operasyon yapılmasını beklemiyoruz” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye’deki herhangi bir askeri üssün Irak’taki operasyon için kullanılmadığını kaydeden kaynaklar, ABD’nin operasyonu Katar’dan yönettiğini ifade etti. Türk hava sahası ve askeri üsler operasyon sırasında kullanılmadı.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nu önceki gün geç saatlerde aradı. Yabancı diplomatik kaynaklar, bu görüşme sırasında Kerry’nin Davutoğlu’na, operasyon konusunda “herhangi detaylı bir bilgi vermediğini” kaydetti.
Önceki gün önce Dışişleri Konutu’nda ardından da gece yarısı Başbakanlık Konutu’nda yapılan Irak zirvelerinde, IŞİD’in ilerleyişi masaya yatırıldı.
Zirveyle ilgili Cumhuriyet gazetesine bilgi veren üst düzey diplomatik kaynak, ABD’nin Irak’ı vurmasından birkaç saat önce, ABD’den IŞİD’e yönelik büyük çaplı bir operasyon beklemediklerini söyledi. Aynı yetkili, “Obama’nın açıklamalarındaki operasyon talimatı ABD’li diplomat ve askerleri korumakla ve insani yardım dağıtmakla sınırlı kalacaktır” dedi. Ancak Dışişleri’nin bu öngörüsü doğru çıkmadı.
Operasyon, rehinelere tehdit
Türk rehinelerin güvenliği nedeniyle IŞİD’e yönelik bir operasyon düzenlenmesini istemeyen Ankara’nın bu beklentisini ABD dikkate almadı.
Ankara, bu kaygısını Washington’a iletmişti. Sınıra yönelik mülteci akınından endişe eden Türkiye, olası bir göç dalgasını öncelikle Irak içinde durdurmayı planlıyor. Bunun için Irak içinde mülteci kampları oluşturulması hedefleniyor.
ABD operasyonu öncesinde uluslararası haber ajansları ‘Türk jetleri IŞİD’e karşı keşif uçuşu yapıyor’ şeklinde haberler geçti. Ancak askeri kaynaklar bu tür haberleri maksatlı bulduklarını belirterek, “Türkiye, Irak’a müdahil edilmeye çalışılıyor” değerlendirmesini yaptılar. Askerlerin bu tespiti TSK’nin Irak’taki iç karışıklığa müdahale etmek istemedikleri şeklinde yorumlandı.
Aynı kaynaklar, ABD savaş uçaklarının önceki gece Irak üzerinde olağan olmayan uçuşlar gerçekleştirdiklerini belirterek “Asıl keşifi biz değil onlar yaptı. Nitekim o uçuşları bugünkü (dünkü) operasyonun ön hazırlığı olduğu ortaya çıktı” dediler.
ABD’li kaynaklara göre, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de önceki gün akşam Afganistan, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye ve Ürdün’lü muhataplarıyla konuyu sadece “tartıştı.”
