Trump'ın 'kâbus' günü

Amerikan 9. Federal Temyiz Mahkemesi dün akşam oybirliğiyle aldığı ve nüfusunun çoğu Müslüman yedi ülkenin vatandaşlarına seyahat yasağını reddeden kararıyla Trump yönetimine ağır bir hukuki darbe vurdu.

Daha sonra Beyaz Saray'ın savunmalarla geçen zorlu gündemine yeni bir sorun daha eklendi.

Mahkeme kararının akşam saatlerinde açıklanmasından önce Başkan Donald Trump'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le Ocak ayı sonunda yaptığı telefon konuşmasının ayrıntılarının basına sızdırılması, yönetimi zor durumda bıraktı.

Beyaz Saray Sözcüsü Sean Spicer, konuşmanın sızdırılmasına büyük tepki gösterdi.

Reuters ajansının özel haberine göre Rusya lideri, aralarında nükleer silahların konuşlandırılmasını yasaklayan yeni START antlaşmasının da bulunduğu konularda görüşme önerisini getirince Trump, anlaşmanın ne olduğunu danışmanlarına sormak için konuşmaya ara verdi.

Trump ardından da bunun Rusya'nın yararına olduğunu söyleyerek öneriyi reddetti.

Sözcü Spicer ise, telefon konuşmasıyla ilgili yorum yapmadı, ancak "Başkan Trump'ın ne konuşulduğunu bilmemesi sözkonusu değil" dedi.

Trump'ın Beyaz Saray'dan sürekli olarak haber sızdırılmasından "çok kaygı duyduğunu" belirten sözcü, bu sızdırmaların mevcut protokollere aykırı olduğunu ve potansiyel suç niteliği taşıdığını savundu.

Putin-Trump konuşmasından hemen sonra Beyaz Saray'dan yapılan resmi açıklamada, nükleer silahlarla ilgili herhangi bir görüşme yapıldığından söz edilmemişti.

Bu arada Washington Post gazetesi de, bugünkü sayısında yayınladığı özel haberde, Beyaz Saray'ın iddia ettiğinin aksine, Trump'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn'in, başkanın resmen göreve başlamasından önce Rusya büyükelçisi ile ABD'nin Rusya'ya karşı yaptırımlarını görüştüğünü bildirdi. Habere göre, bazı üst düzey yetkililer, bu görüşmenin Obama tarafından Rusya'ya getirilen yaptırımları hafifletme sinyali olarak yorumladılar ve Flynn'in bu şekilde yasaları çiğnemiş olabileceğini belirttiler.

Öte yandan Beyaz Saray, Trump görevine geldiğinden bu yana ilk kez başkanın yakın bir danışmanını, Fox televizyon kanalında sarfettiği sözlerle etik kurallarını ihlal etmiş olma olasılığından dolayı uyardı.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Trump'ın yakın danışmanı Kellyanne Conway'e, bir televizyon programındaki konuşmasını, başkanın kızı İvanka'nın adını taşıyan giyim ve mücevher markasının reklamını yapmak için kullanmasından dolayı "nasihat verildiği" belirtildi.

Kellyanne Conway'in "gidin, İvanka'nın ürünlerini satın alın" şeklindeki sözlerinin, devlet memurlarının, bulundukları makamları ürünlerin reklamını yapmak için kullanmalarını yasaklayan temel etik kurallarını ihlal ettiğine dikkat çekiliyor.

Conway'in sözleri, Temsilciler Meclisi'nde Denetleme Komitesi Başkanı olan Cumhuriyetçi milletvekili Jason Chaffetz'den şimdiye kadar görülmemiş sertlikte tepki gelmesine yol açmış, Chaffetz, bu sözleri "kesinlikle yanlış, yanlış, yanlış ve açıkça haddini aşmış" ifadesiyle eleştirmişti.

Demokratların, Trump'ın sahip olduğu şirketlerle başkanlık görevi arasındaki potansiyel çıkar çatışmasını soruşturma çağrılarına şimdiye kadar kulak tıkayan Chaffetz, komitenin kıdemli Demokrat üyesi Elijah Cummings ile birlikte Hükümet Etik Ofisi'ne bir mektup göndererek, Conway'in sözlerini "kabul edilemez" olarak nitelendirmiş ve disiplin cezası verilmesi tavsiyesinde bulunmuştu.

Tüm bu gelişmelerin ardından Trump'ı en çok rahatsız eden haber, akşamüstü federal temyiz mahkemesinden geldi. Biri eski başkan George W. Bush, biri Jimmy Carter, biri de Barack Obama tarafından atanmış üç yargıçtan oluşan mahkeme heyeti, oybirliği ile aldığı kararda, hükümetin nüfus çoğunlukları Müslüman olan yedi ülke vatandaşlarıın ABD'ye seyahat yasağı kararının sadece kendi yetkisi dahilinde olduğu ve yargının yetki alanına girmediği iddiasını açık biçimde reddetti.

Karar metninde, bu konuda hüküm vermenin mahkeme yetki alanına girmediği iddiasının, "ABD'nin anayasal demokrasisinin temel yapısına zıt düştüğü" vurgulandı.

Yargıçlar, seyahat yasağının otomatik olarak Müslüman karşıtı olduğunu ilan etmediler, bu da esas olarak mahkemenin bu konuda hüküm vermeyi erken bulduğu şeklinde yorumlandı. Ancak temyiz mahkemesinin bu kararı ile, seyahat yasağı, en azından yakın bir gelecek için dondurulmuş oldu.

Adalet Bakanlığı, mahkemenin kararını incelediğini belirtir ve önündeki seçenekleri gözden geçirdiğini kaydederken, Trump yönetiminin konuyu Yüksek Mahkeme'ye götüreceğine kesin gözle bakılıyor. Ancak burada da yargıçlar şu an itibariyle Demokrat ve Cumhuriyetçi eğilimleri bakımından 4-4 olarak eşit biçimde ikiye bölündükleri için, konunun mahkemede kilitlenmesi sözkonusu. Yüksek Mahkeme'nin, konuyla ilgili yetkisizlik kararı da verme ihtimali de mevcut.