NATO liderler zirvesinde yine kriz çıkaran, ardından ittifakın kurucu 5. maddesine uymayabileceğini söyleyen ABD Başkanı Başkanı Donald Trump'ın tek başına alacağı bir kararla NATO'dan çıkmasını engellemeye yönelik bir ortak yasa tasarısı senatoya sunuldu. Yasa tasarısı, antlaşmadan çekilmek için 'senato onayı' şartını getirmeye çalışıyor.
Sputnik'in haberine göre, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nden (NATO) 1949'da kurulmasından beri çıkmayı gündeme getiren ilk ABD Başkanı olan Trump'a set çekmek için Senato'da Demokrat Partililer ile Cumhuriyetçi Partililer el ele verdi.
Demokrat Tim Kaine ve Jack Reed ile Cumhuriyetçi John McCain ve Cory Gardner'ın sundukları yasa tasarısı, antlaşmadan çekilmeye 'senato onayı' şartını getirmeye çalışıyor.
"Senato federal hükümeti mahkemeye verebilecek"
Yasa tasarısına göre ABD yönetimi Senato'nun onayı olmadan NATO'dan çekilme girişiminde bulunursa Senato Hukuk Müşavirliği ABD yönetimini mahkemeye verebilecek.
Senato'nun NATO konusunda devreye girmesi, NATO zirvesinde askeri harcamaları artırmaları için müttefiklere esip gürleyen Trump'ın Fox News demecinde de bir üyeye yapılmış saldırıyı tüm üyelere yapılmış kabul eden 5. maddeye sadık kalmayabileceğini söylemesinin ardından geldi.
Fox sunucusu Tucker Carlson ''Benim oğlum saldırı altındaysa savunmak için niye Karadağ'a gitmek zorunda olsun'' deyince Trump şöyle devam etmişti:
''Ne demek istediğini anlıyorum. Ben de aynı soruyu sorup duruyorum. Karadağ çok güçlü bir halkı olan küçük bir ülke… Çok kavgacı insanlar. Bu insanlar bir anda saldırganlaşabilir ve tebrikler, Üçüncü Dünya Savaşı'ndasınız.''
"ABD'nin bağlılığı soru işareti haline geldi"
Trump'ı frenlemeye yönelik tasarının mimarlarından olan ABD Senatosu Silahlı Hizmetler Komitesi Başkanı McCain, bir açıklama yayımlayarak Trump'ın en yakın müttefiklere kötü muamelesinin, ABD'nin transatlantik ittifakına ve savunma değerlerine bağlılığıyla ilgili soru işaretleri yarattığını belirtti.
"Senato anayasal rolüne sahip çıkmalı"
Cumhuriyetçi Senatör ''Gelecekte Senato anayasal rolünü savunmaya hazırlıklı olmalı. Hiçbir başkanın anayasanın şart koştuğu şekilde Senato'nun tavsiyesini ve rızasını almadan ABD'yi NATO'dan çekmemesini garantiye almak için bu yasa acilen gerekli'' dedi.
"NATO'ya düşman, Rusya'ya dost"
Kaine de 5. maddenin ittifak tarihinde sadece bir kez, ABD'ye yönelik 11 Eylül 2011 saldırıları sonrasında aktive edilmesine atıfla şunları söyledi:
''11 Eylül'den beri Afganistan'da NATO ülkelerinin 1100'den fazla askeri öldürüldü. Buna rağmen Trump bu ülkeleri 'hasım' diye niteleyip hasımlarını horgörürken gerçek hasımlarımızla sıkı fıkı oluyor.''
Üye olurken Senato onayı alınmıştı
Müttefiklerle Rusya, teröristler, siber saldırılar ve nükleer silahlar gibi ortak tehditlerle karşı karşıya olmalarının NATO'yu her zamankinden daha önemli kıldığını savunan Demokrat Senatör, ''Nasıl NATO'ye üye olurken Senato onayı gerektiyse bu veya herhangi bir ABD Başkanı'nın NATO dan çıkması için de Senato onayı şart olmalıdır'' diye konuştu.
Trump'ın NATO liderler zirvesinde imzaladığı sonuç bildirisi, 5. maddenin altını çizerek ''Washington Antlaşması'nın 5. maddesinde belirtildiği gibi herhangi bir müttefiğe herhangi bir saldırı hepimize yapılmış kabul edilir'' diyordu.
