Ekonomi
TRT çareyi bandrol satmakta buldu
TRT, üzerine radyo veya TV alıcısı eklenen her türlü elektronik ürüne bandrol satarak, kendisine yeni gelir kaynağı yaratacak.
23 Ekim 2009 03:00
TRT, üzerine radyo veya TV alıcısı eklenen her türlü elektronik ürüne bandrol satarak, kendisine yeni gelir kaynağı yaratacak.
Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT), kanal sayısını artırıp masraflarını fazlalaştırınca; daha çok gelir sağlamak için kendisine yeni gelir sağlama yolu buldu. TRT, üzerine radyo veya TV alıcısı eklenen her türlü elektronik ürüne bandrol satarak, kendisine yeni gelir kaynağı yaratacak. TRT eskiden sadece radyo ve televizyon satışlarından bandrol geliri sağlıyordu.Referans'ın haberine göre, TRT'nin bandrol ücreti alacağı ürünler arasında TV yayınlarına imkân tanıyan 3G'li telefonlar, üzerinde radyo bulunan normal cep telefonları, radyolu kondüsyon aleti, radyolu banyo seti, radyolu kalem, TV tuner kartı, MP3-MP4 cihazlar, uydu alıcıları, set up box'lar, radyolu adımsayarlar bile bulunuyor.
Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT), kanal sayısını artırıp masraflarını fazlalaştırınca; daha çok gelir sağlamak için kendisine yeni gelir sağlama yolu buldu. TRT, üzerine radyo veya TV alıcısı eklenen her türlü elektronik ürüne bandrol satarak, kendisine yeni gelir kaynağı yaratacak. TRT eskiden sadece radyo ve televizyon satışlarından bandrol geliri sağlıyordu.Referans'ın haberine göre, TRT'nin bandrol ücreti alacağı ürünler arasında TV yayınlarına imkân tanıyan 3G'li telefonlar, üzerinde radyo bulunan normal cep telefonları, radyolu kondüsyon aleti, radyolu banyo seti, radyolu kalem, TV tuner kartı, MP3-MP4 cihazlar, uydu alıcıları, set up box'lar, radyolu adımsayarlar bile bulunuyor.
Radyo
ve TV alıcısına sahip ürünleri imal ve ithal edenlerden bugüne kadar
ürün başına ortalama 3.68 kuruş bandrol tahsil eden TRT, artık ürün
matrahı üzerinden yüzde 8 oranında bandrol ücreti alacak. Eskiden
ürünün üstündeki alıcının bedeline dayalı olarak alınan bandrol ücreti,
artık ürün bedelinin tamamından ödenmesi gerekecek. Bu durum birçok
ürüne zam olarak yansıyacak ve nihai fatura vatandaşa kesilecek.
Birçok firmayla mahkemelik oldu
TRT,
temmuz ayında yayınlanan Torba Kanun'a eklettiği bir değişiklikle;
radyo ve TV alıcısına sahip ürünleri üreten ve ithal edenlerden bandrol
ücretinin tahsil yönteminde değişikliğe gitti. İmalatçılara satış
faturasındaki ÖTV tutarı hariç, ithal edenler ise Gümrük Giriş
Beyannamesindeki ÖTV hariç olmak üzere matrah üzerinden bir defaya
mahsus bandrol ücreti alınmasına yönelik düzenleme yaptı. Yani artık
değerlendirmede ürün bedeli esas alınacak. 17 Ekim tarihinde de bir
Bakanlar Kurulu kararnamesi yayınlanarak; bandrol ücretinin hangi ürüne
göre, hangi oranda alınacağı yeniden belirlendi. Eskiden imalatçı ve
ithalatçı, kendisinin beyan ettiği matrah üzerinden yüzde 16 oranında
bandrol ücreti ödemekle yükümlüydü. TRT yetkililerine göre bu sistem
işlemedi. Birçok imalatçı veya ithalatçının daha düşük matrah
göstererek bandrol ücretinden kaçma yoluna gitti. Maliye de soruna
çözüm bulamayınca, TRT'nin birçok şirketle bu nedenle mahkemelik olduğu
öğrenildi.
Bunun
önüne geçmek için de oranlar 17 Ekim'de genellikle yüzde 8'e çekildi;
ancak artık matrah beyan zorunluluğu geldiği için, ödemeden kaçan
olamayacak.
Uygulama geriye doğru işleyecek
TRT
yetkililerine göre, bu tip durumların önüne geçmek için kendi
gelirlerine hâkim olmak şart. Bu nedenle yakın bir zamanda Gümrük
Müsteşarlığı ile bir protokol imzalanacağı ve firmaların faturalarının
denetlenmesi yetkisinin TRT'ye de verileceği öğrenildi. TRT, beyan
edilen matrah ile faturada yer alan matrah arasında bir fark görürse
düzeltilmesini isteyecek. Öte yandan, bu konuda ileride Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ile de işbirliği yapılacak.
İthal edilen her cihaz için IMEI numarası verildiği için, cihazların
takibini TRT de yapacak. Böylece bandrol ücretinden hiçbir telefoncu
kaçamayacak. İlk düzenleme temmuz ayında yapıldığı için,kararname de
geriye doğru işleyecek. 3 Temmuz tarihi itibariyle ödenen bandrol
ücretleri gözden geçirilecek. Yeni sisteme göre az ödeme yapanlar
TRT'ye borçlu çıkacak.
MOBİSAD yargıya gidiyor
Sektör
ise bu uygulamaya tepkili. Mobil İletişim Sistemleri ve İşadamları
Derneği (MOBİSAD) Genel Sekreteri Arzu Nur Alpagut, sektör olarak
şaşkınlık içinde olduklarını belirterek, "Böyle bir düzenleme
maliyetlerde ciddi bir artışa sebep verdi. Gerekçelerini bilmek
istiyoruz. Yaklaşık radyo alıcılı bir cihazdan 3.68 kuruş olarak alınan
TRT katkı payının ürün maliyetinin yüzde 8'ine çıkarılmasının mantıklı
açıklaması olması gerekir" dedi. Bunun maliyetinin çok ciddi olduğunu
anlatan Alpagut, bu durumdan beyaz eşya, otomotiv, elektronik olmak
üzere birçok sektörün olumsuz etkileneceğini anlattı. Konuyu yargıya
taşımayı da düşündüklerini ifade eden Alpagut, sektördeki
perakendecilerin kâr marjlarının yüzde 8'i geçmediğini belirterek,
"Yeni bir ortağımız oldu. Bu durum yeni bir dolaylı vergiden başka bir
şey değildir" dedi.
Uçaktan-gemiden bile alacaklar
Kararnameye
göre, eskiden bir arabada bulunan radyonun içindeki alıcı üzerinden
bandrol ücreti alınırken, artık araba bedeli üzerinden binde 8 oranında
TRT'ye aktarılmak üzere bandrol ücreti kesilecek. Bu oran hava ve deniz
taşıtlarında ise onbinde 1 olarak uygulanacak. Bu nedenle bu taşıtlara
da zam gelecek. Set up box, MP3/MP4 çalar ve benzerleri, her türlü uygu
alıcısı, ev sinema sistemlerinde ise bu oran yüzde 16 olarak
uygulanacak. Yani taşıtlardan sonra en büyük zam bunlara gelecek. Bu
durum da Türkiye'nin teknolojik ürünlerin çok pahalılanması anlamına
gelecek. 3G teknolojisinden sonra gelecek günlerde IPTV teknolojisiyle
de tanışacak olan Türkiye'de vatandaşlar, bu imkânlara ulaşmak için
diğer ülkelere göre daha yüksek bedel ödeyecek.
5 yeni kanalı yayın hayatına aldı
TRT
Genel Müdürü İbrahim Şahin döneminde TRT birçok yeni kanalı hizmete
aldı. Kürtçe yayın yapan TRT Şeş, çocuklara yönelik TRT Çocuk, haber
kanalı TRT Türk, Balkanlar, Kafkasya ve Asya'ya yönelik programlar
yapan TRT Avaz ile TRT Turizm ve Belgesel kanalları son dönemde yayın
hayatına girdi. Özellikle TRT Türk kanalı için One Ajans'tan satın
alınan habercilik hizmetine yüksek bedel ödendiği belirtilerek, konu
muhalefet partileri tarafından Meclis'e kadar taşındı.
Reklam sürelerini sattı gelirini ikiye katladı
Gelirlerini
artırmak yeni yöntemlere başvuran TRT, ana kanalı olan TRT 1 ve
radyosunun tüm reklam sürelerini mart ayında satışa çıkarttı. İlk kez
Referans'ın duyurduğu ihaleyi sektörün önde gelen firmalarından Veritas
Medya aldı. İhale ile TRT reklam gelirlerini ikiye katlarken bu alanda
yeni bir modele de imza atmış oldu. TRT1 ve radyo reklamlarının tüm
sürelerini 3 yıllığına satışa çıkaran TRT, geçen yıl barter ve
sponsorluklar da dahil olmak üzere 32 milyon TL olan reklam gelirini 62
milyon TL'ye çıkardı. 3 yıllığına kurumun reklam sürelerini satın alan
şirket, TRT'ye her yıl 62 milyon ödeme yapacak. Bu rakam TRT'nin
raytinglerinin artmasına paralel artış gösterecek.
|
TRT'nin bandrol ücreti tarifesi
|
|
|
Ürün
|
Uygulanacak oran (%)
|
|
- Radyo veya TV yayınlarını almaya yarayan cep telefonları
|
8.0
|
|
- Üzerinde radyo ve/veya TV veya bu yayınları almaya yarayan navigasyon cihazı olan;
|
|
|
- Kara taşıtları
|
0,8
|
|
- Hava ve deniz taşıtları
|
0,01
|
|
- Radyolu ve/veya TV'li ışıldak
|
8.0
|
|
- Radyolu ve/veya TV'li saat
|
8.0
|
|
- Radyolu kulaklık
|
8.0
|
|
- Radyolu fotoğraf makinesi
|
8.0
|
|
- Radyolu adımsayar
|
8.0
|
|
- Radyolu kalemler
|
8.0
|
|
- Radyo ve/veya TV'li banyo sistemleri
|
8.0
|
|
- Radyo/TV yayını alabilen navigasyon cihazları
|
8.0
|
|
- Radyo ve/veya TV eklentili koşu bantları
|
8.0
|
|
- Radyo ve/veya TV eklentili buzdolapları
|
8.0
|
|
- İnternet radyo cihazları
|
8.0
|
|
- DVD-VCD player ve benzerleri
|
8.0
|
|
- Radyo veya TV yayınları almaya yarayan set-up box cihazı
|
16.0
|
|
- FM tuner kartı
|
16.0
|
|
- TV tuner kartı
|
16.0
|
|
- MP3/MP4 çalar ve benzerleri
|
16.0
|
|
- Her türlü uydu alıcısı
|
16.0
|
|
- Ev sinema sistemleri
|
16.0
|
|
- Bunların dışında yayınları almaya yarayan cihazlar
|
8.0
|
|
Kurumun 2008 mali performansı
|
|
|
Tanımı
|
Tutar (milyon TL)
|
|
Gelirleri
|
1.015
|
|
Giderleri
|
829
|
|
Bütçe fazlası
|
186
|
|
TRT'nin yıllara göre gelirleri (milyon TL)
|
|||||
|
|
2004
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
|
İlan-reklam
|
60.1
|
43.9
|
38.7
|
36.9
|
29.7
|
|
Bandrol
|
102.9
|
176.9
|
183.2
|
194.1
|
244.5
|
|
Enerji payı
|
226.8
|
250.5
|
303.9
|
334.7
|
454.2
|
|
Diğer
|
106.3
|
72.9
|
128.4
|
111.2
|
287.1
|
|
Toplam
|
496.4
|
544.4
|
654.3
|
676.9
|
1.015.6
|
Kaynak: TRT 2008 Faaliyet Raporu
© Tüm hakları saklıdır.
Yazarlar
- Adnan Ekinci
- Ahmet Sever
- Ahmet Talimciler
- Akdoğan Özkan
- Alex Akimoğlu
- Ali Akay
- Atilla Dorsay
- Aydın Engin
- Ayfer Feriha Nujen
- Aysel Sağır
- Ayşe Acar
- Barçın Yinanç
- Bekir Ağırdır
- Candan Yıldız
- Cemal Tunçdemir
- Çağnur Öztürk
- Çiğdem Anad
- Deniz Can
- Doğan Akın
- Emrah Akın
- Ercan Uygur
- Erdoğan İşcan
- Erdoğan Sağlam
- Faruk Bildirici
- Fulya Canşen
- Füsun Sarp Nebil
- Gökçer Tahincioğlu
- Gönenç Gürkaynak
- Hakan Aksay
- Hande Çayır
- Hasan Cemal
- Hasan Göğüş
- Hasan Servet Öktem
- İrfan Yalın
- İskender Aruoba
- Leyla Alp
- M. K. Perker
- Mehmet Y. Yılmaz
- Mehmet Y. Yılmaz | Futbol
- Mehmet Y. Yılmaz | Hafta Sonu
- Mehmet Yalçın
- Murat Batı
- Murat Belge
- Murat Bjeduğ
- Murat Sabuncu
- Mustafa Durmuş
- Oğuz Demiralp
- Orhan Tekelioğlu
- Oya Baydar
- Pınar Doğu
- Rıdvan Akar
- Rıza Türmen
- Selçuk Demirel
- Sencer Ayata
- Seyfettin Gürsel
- Süheyl Aygül
- Şenay Tanrıvermiş
- Şengün Kılıç
- Şirin Payzın
- Şükrü Hatun
- Talat Kırış
- Tan Oral
- Tolga Şardan
- Tolga Şirin
- Tuğçe Tatari
- Tuğrul Akşar
- Tuğrul Eryılmaz
- Türkay Demir
- Uğur Gürses
- Umut Ozan Darıcı
- Yalçın Doğan
- Yılmaz Murat Bilican
- Yusuf Nazım
- Zeynel Lüle