Torba yasa ile 30 Nisan 2014 itibarıyla ödenmemiş sigorta prim borçlarının faiz ve cezasız ödenmesini sağlıyor. Yasa ayrıca Bağ-Kur'lu ve memur kadınlar ile SSK'lı kadınlar arasındaki doğum borçlanmasıyla ilgili eşitsizliği de kaldırdı.
Eksik prim tamamlanacak
Çalışan kadınların borçlanabileceği çocuk sayısını 2'den 3'e çıkaran yasa, bir anlamda emeklilik için eksik primi olan kadınların emekli olmasının yolunu açtı. Yine yaş şartını doldurup, maddi imkansızlık yüzünden borçlu olduğu primi ödeyemeyen Bağ-Kur'lu ve esnaf torba yasadan faydalanıp erken emekli olabilecek. 'Mavi kart'lı olarak adlandırılan gurbetçilere de SGK'ya davasız borçlanma hakkı getirildi. Bu sigortalılar prim ve yaşı tutuyorsa borçlanıp erken emekli olabilecek.
Bağ-Kur'lular için fırsat
posta.com.tr'nin haberine göre, torba yasada özellikle esnaf açısından çok önemli sonuçlar ortaya çıkaracak düzenlemeler söz konusu. Çünkü Bağ-Kur'lu 1.5 milyon esnaf, primlerini zamanında ödeyemediği için borçlu duruma düşmüştü. Bu yüzden yaşı geldiği halde emekli olamayan Bağ-Kur'lular aynı zamanda sağlık yardımından da faydalanamıyordu. Hatta bakmakla yükümlü olduğu eşi, çocukları ve anne/babası da devlet destekli sağlık hizmeti alamıyordu. Yasayla 1 Ekim 2014'ten sonra üç ay içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvuran borçlu Bağ-Kur'lular taksitle veya peşin ödeme yapabilecek.
Yaşı dolduğu halde borcunu ödemediği için eksik primi olduğu için bir türlü emekli olamayan sigortalı ise örneğin kredi çekip borcunu öderse veya taksitlendirirse erken emekli de olabilecek. Torba yasa, borçlanma hakkı getirmedi yani geriye dönük borçlanmayla gün kazanamazsınız. Bu konuya dikkat edilmeli. Ödenmeyen primlerle ilgili borcun yapılandırılarak kapatılması halinde prim yetiyor ve yaş şartı tutanlar emekli olabilecek.
Taksite fark eklenecek
Prim borcunun yapılandırmasında borç anaparasının silinmesi veya affı gibi bir uygulama olmayacak. Yapılan düzenlemeye göre; borca ait gecikme zammı ve cezası yani gecikme faizi silinecek, bunun yerine borç aslına yani anaparaya enflasyon oranında ekleme yapılacak ve borç yeniden hesaplanacak. Böylece özellikle eski dönemlere ait borçlar önemli ölçüde azalmış olacak.
Borç iki ayda bir ödemeli olarak 18 taksite kadar taksitlendirilebilecek. Emekli olabilecek durumda olan kişiler, borcun bitmesini bekleyecek. Şayet borç bir seferde peşin ödenirse emeklilik işlemi hemen başlatılacak.
Annelere kolaylık
Torba yasadan özellikle çalışan kadınlara erken emeklilik müjdesi çıktı. Daha önce sadece SSK'lı çalışan kadınlara doğum borçlanması hakkı tanınmıştı. Şimdi bu hak Bağ-Kur'lu ve memur kadınlara da getirildi. Ayrıca çocuk borçlanma sayısı daha önce 2'ydi, yasayla bu 3'e çıktı. Bu, kadınlların daha önce 4 yıl olan erken emeklilik hakkının 6 yıla çıkması anlamına geliyor.
Yasaya göre; artık çalışan kadınlar üç doğum yaparlarsa bu yılları borçlanarak 6 yıl erken emekli olabilecek. Çalışan bir kadının doğum borçlanması yapabilmesi için doğumlardan sonraki iki yıllık sürenin tamamında ya da bir kısmında çalışmamış olması gerekiyor. Ayrıca, doğum borçlanması çalışmaya başladıktan sonraki doğumlar için geçerli. Çalışmaya başlanılan tarihten önceki doğumlar için borçlanma mümkün değil.
Bu şekilde şartları tutan, maddi olarak da imkanı olan kadın sigortalılar doğum borçlanması yaparak, zaten daha önce doğum borçlanması yapabilen (SSK'lı) sigortalıları da üçüncü çocuk için de doğum borçlanması yaparak erken emekli olabilecek.
Ancak borçlanma için ödeme yapılacak. Doğum borçlanması yapmak isteyenler günlük 37.80 ile 245 TL arasında belirlediği kazancın yüzde 32'si kadar bedel ödeyecek. Günlük en az borçlanma tutarı olan 37.80 TL'yi seçen kadının bir günlük borçlanması 12.10 TL, en yüksek borçlanma tutarı olan 245 TL'yi seçen kadının bir günlük borçlanması ise 78.62 TL olacak.
Bir doğumunu asgari (en düşük) bedel üstünden borçlanarak 8712 TL ödeyen kadın sigortalı 720 gün (2 yıl), iki doğumunu borçlanarak 17 bin 424 TL ödeyen kadın sigortalı 1440 gün (4 yıl), 26 bin 136 lira ödeyen kadınlar da 2160 gün (6 yıl) kazanacak. Artık 'yaş' sorunu yoksa kadınlar gerekli olan prim gün sürelerini borçlanıp hemen emekli olabilecek. Bu düzenlemeden yaklaşık 500 bin kadının faydalanması bekleniyor.
Düzenlemeyle, memur olarak çalışıp daha sonra işi bırakan kadınlara da fırsat tanınıyor. Memurluktan istifa ettikten sonra doğum yapanlar, eğer doğumdan önce bir gün de olsa (SSK) sigortalılıkları yoksa doğum borçlanması yapamıyorlardı. Artık onlar da doğum borçlanması yapabilecekler.
