'Torba yasa'yla birlikte neler değişecek?

T24 - Kamu alacaklarının yeniden yapılandırmasını öngören torba yasası TBMM Genel Kurulu’nda üç hafta süren zorlu görüşme maratonunun ardından 272 oyla kabul edildi.

'Torba yasa'nın kanundaki düzenlemeleri birçok şeyi değiştirecek. Milliyet gazetesinde yer alan haber şöyle: 

VERGİ BORÇLARI: 31 Aralık 2010’a kadar ödenmemiş vergiler ile bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, idari para cezaları, yeniden yapılandırılacak. Alacaklar,

TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak. Borcun ödenmesi halinde, vergi cezalarından ve buna bağlı gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilecek. 

DAVA AÇMAYACAKLAR: Uygulamadan yararlanmak isteyenlerin dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerekecek. 

CEZA VE ZAMDANDAN VAZGEÇİLECEK: Sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bitiminden itibaren TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı alacaklarından vazgeçilecek.

120 TL’NİN ALTINDAKİ CEZALARA AF: Kanun yürürlüğe girdiğinde tebliğ edilmemiş 120 TL’nin altında kalan idari para cezalarının tahsilinden vazgeçilecek. Tütün mamulü tüketimiyle ilgili idari para cezaları, bu hükmün dışında tutulacak.

HATALI SOLLAYANA AF: Belediyelerin dilencilere, işportacılara, atıklarla çevreyi kirtelenlere ve gürültü yapanlara kestiği 145 TL’ye kadar olan cezalar affedilecek. Hatalı sollama yapanlara, araçta cep telefonuyla konuşanlara, emniyet kemeri takmayanlara verilen cezalar tahsil edilmeyecek.

GEMİ VE YAT SAHİPLERİNE KIYAK: Hazine Müsteşarlığınca düzenlenen yatırım teşvik belgelerine dayanarak inşa edilip, satın alınan gemi ve yatlara ilişkin harcamalar üzerinden yatırım indirimi istisnasından yararlanan mükelleflerden, tasarının yasalaşmasından önceki dönemler de dahil olmak üzere, bu kapsamda tarhiyat yapılmayacak, yapılanlardan da varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçilecek.

2 AY İÇİNDE BAŞVURU: Düzenlemeden yararlanmak isteyen borçlular; tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar ilgili idarelere başvuracak.

18 TAKSİTTE ÖDENECEK: Ödemeler, 2’şer aylık dönemler halinde, azami 18 eşit taksitte ödenecek. Böylece hem vergi hem de prim borcu olanlar bir ay birini diğer ay ötekini ödeyebilecek.

SPOR KLÜPLERİNE TAKSİT KIYAĞI: spor kulüplerinin vergi ve sosyal güvenlik prim borçları dahil olmak üzere devlete olan 180 milyon TL’yi aşan tüm borçlarını iki ayda bir 42 eşit taksitte ödeyebilecek. Kulüpler vadesi 7 yıla uzatılan borçları için yüzde 35 oranında faiz ödeyecek.

ELEKTRİKLİ OTOYA ÖTV: Elektrik motorlu taşıt araçlarına benzinli araçlarda olduğu gibi yüzde 37 ila yüzde 84 oranında ÖTV uygulanacak. Bakanlar Kurulu bu oranları sıfırlayabilecek.

RUHSAT POSTAYLA GELECEK: Araç tescil işlemlerini özel şirketler yapabilecek. Yeni araçların satışında da ruhsat, posta yoluyla araç sahibine gönderilecek ve bürokrasi azaltılmış olacak.


ÇALIŞMA HAYATI VE SOSYAL GÜVENLİK

DİZİ OYUNCUSUNA SİGORTA MÜJDESİ: Müzisyenler, şarkıcılar, dizi film oyuncuları, sporcular, taksiciler, temizlikçi kadınlar, el sanatları üretenler 17 gün üzerinden prim ödeyerek sosyal güvenlik sistemine dahil olabilecek.

12 EYLÜLE EMEKLİLİK: 12 Eylül ve 12 Mart mağduru olan, haksız yere gözaltına alınıp tutuklanmış olan kişiler, bu durumları belgeleyerek 6 ay içinde başvurmaları durumunda bu süreleri sosyal güvenlik kapsamında borçlanabilecekler. Artık emekli olmuş ve maaş bağlanmış kişiler ise bundan yararlanamayacak.

TRAFİK KAZASI BEDELİ DEVLETE: Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın SGK tarafından karşılanacak.

YEŞİLKART ASKIYA ALINACAK: Yeşil kart sahibinin, sigortalı olarak işe başlaması ve genel sağlık hizmetleri sigortasından yararlanması halinde kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yeşil kartları askıya alınacak. Bu kişinin genel sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı sona erdiğinde, kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yeşil kart sahipliği devam edecek.

SİLİKOZİS HASTALARI: Silikozis hastalarına malulen emekli olma hakkı tanınarak maaş bağlanacak.

İŞSİZLİK FONU İSTİHDAMA: İşsizlik Sigortası Fonu’nun bir önceki yıl prim gelirlerinin yüzde 30’u, istihdamı artırmaya yönelik kullanılabilecek. Bakanlar Kurulu, bu oranı artırabilecek.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ: Kriz durumlarında bir iş yerinde 3 ayı aşmamak üzere kısa çalışma yapılabilecek. Kısa çalışma ödeneği İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.

İŞVERENE PRİM DESTEĞİ: 31 Aralık 2015 tarihine kadar ilk defa işe alınacak her bir sigortalı için özel sektör işverenine İşsizlik Sigortası Fonu’ndan sigorta primi desteği verilecek. 

VERGİ LEVHASI ASILMAYACAK: İş yerlerine vergi levhası asma zorunluluğu kaldırılacak.

SÖZLEŞMELİYE SENDİKA: Sendika üyesi kamu görevliine  toplu görüşme primi ödenecek. Sözleşmeli personel, sendikalar ve üst kuruluşlar kurabilecek ve bunlara üye olabilecek.

OSTİM DERS OLDU 1450 İŞ MÜFETTİŞİ: Ankara OSTİM’deki iki patlama üzerine ilgili bakanın “müfettiş eksiliği var, yeterince denetleme yapılamıyor” isyanı üzerine Sosyal Güvenlik Kurumu’na 1450 iş müfettişi kadrosu verildi.

KANSERLİ MEMURA 18 AY MAAŞ: Memura, kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer hastalık hallerinde 12 aya kadar izin verilecek.

İYİLEŞİNCEYE KADAR İZİN: Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılacak.

EVLATLIK ALANA DA 24 AY İZİN: Doğum yapan memura verilen doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden, eşi doğum yapan memura ise doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilecek. 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen memurlar, 24 aya kadar aylıksız izne ayrılabilecek. 

HAMİLEYE GECE NÖBETİ YOK: Kadın memurlara, doktor raporunda belirtilmesi halinde hamileliğin 24. haftasından önce ve her halde hamileliğin 24. haftasından itibaren ve doğumdan sonraki 1 yıl süreyle gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilmeyecek.

ERKEN DOĞUM İZNİ: Erken doğum yapan kadın işçi doğumdan önce kullanamadığı izni doğum sonrasında kullanabilecek. 8 hafta olan iznin kullanılmayan süresi yine 8 hafta olan doğum sonrası izne eklenecek. 


DEVLETE YÖNETİCİ TRANSFERİ

SPK, BDDK İSTANBUL’A TAŞINACAK: BDDK ve SPK’nın merkezi 2 yıl içinde İstanbul’a taşınacak.  
 

CEO’LAR İŞBAŞI YAPACAK: Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına atamalarda, özel kurumlarda ve serbest olarak çalışılan süre de dikkate alınacak. Diğer kadrolara atamalarda ise bu sürenin dörtte üçü kabul edilecek. Ancak, bu süre 6 yılı geçemeyecek.

MEMURA PARA VE İLERLEME VAR

FİŞLEME DÖNEMİ BİTTİ: Kademe ilerlemesinde memurun “olumlu sicil” alması şartı aranmayacak. 8 yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara bir kademe ilerlemesi daha verilecek.

MEMURA EK BİN 700 LİRA: Sözleşmeli personel, hizmet sözleşmesi için ödedikleri yıllık 150 liralık Damga Vergisi’nden muaf tutulacak. Eşi çalışmayan sözleşmeli memura 113 lira aile yardımı ödenecek, temmuzda miktar 117 liraya çıkacak. 1.1 milyon sendikalı memura üç ayda bir 45 liralık toplu görüşme primi verilecek. Torba yasa ile memurun cebine yıllık ortalama 1700 lira ek para girecek.

BELEDİYE İŞÇİSİNE SÜRGÜN: Belediyelerin sürekli işçi kadrolarında çalışan ihtiyaç fazlası işçiler ise Milli Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün taşra teşkilatına atanacak.

SENDİKALARA YETKİ: Sendikaların yetki tespitinde, 30 Haziran 2011 tarihinden sonra yayımlanacak istatistikler dikkate alınacak.

GÖRME ENGELLİ İMZA ATACAK: Görme engellilerin talep etmeleri halinde, imza atarken şahit aranacak. Aksi takdirde görme engellilerin imzalarını el yazısı ile atmaları yeterli olacak.

YASAK YAYIN SUÇ OLMAYACAK: İkamet ettiği il sınırları dışına çıkma, toplu müracaat ve şikâyet ile yasaklanmış yayın bulundurma fiilleri, disiplin suçu olmaktan çıkarılacak.


ESNEK ÇALIŞMA RAFA KALDIRILDI

Yasanın tekrir-i müzakere ile rafa kaldırılan bazı tartışmalı maddeleri şöyle:
ESNEK ÇALIŞMADAN VAZGEÇİLDİ: Çağrı üzerine çalışma, evden çalışma ve uzaktan çalışma olarak uygulanacak olan “esnek çalışma” düzenlemesi tasarıdan çıktı.


DENEME SÜRESİ 2 AY KALACAK: İşçiler için deneme süresini 2 aydan 4 aya çıkaran düzenleme işçilerin aleyhine bir hüküm olduğu gerekçesiyle tasarıdan çıkarıldı.

TURİSTİK TESİSLERE KÖTÜ HABER: Öngörülen yatak kapasitesini aşan, izinsiz ek bölümler yapan turistik tesislere kesilen cezalara getirilen af tasarıdan çıkarıldı.

ÜNİVERSİTEYE DÖNÜŞ YOLU
 

800 BİN ÖĞRENCİYE AF: Yükseköğretim kurumlarıyla her ne sebeple olursa olsun ilişiği kesilen yaklaşık 800 bin kişiye üniversitelere dönüş yolu açılacak. 

EL-EZHER DE AF KAPSAMINDA: El-Ezher Üniversitesi gibi denklik verilmeyen üniversitelerden yapılan yatay geçişleri iptal edilenler af kapsamında olacak.


TORBA’DAN ÇEVREYE DE BİR ŞEYLER ÇIKTI

KEÇİLERE ÖZGÜRLÜK: Toroslardaki keçiler başta olmak üzere kamu yararı gereklerine uygun olarak, orman idaresince belirlenen orman alanlarında hayvan otlatılmasına izin verilebilecek.

BALIK ÇİFTLİKLERİNE KİRA MÜJDESİ: 1 Ocak 2016’ya kadar DSİ mülkiyetindeki balık çiftliklerinin kiraya verilmesi şartlarını artık Tarım Bakanlığı belirleyecek. 450 TL ile 5500 TL arasındaki kiralara standart getirilecek.

KAYNAK SUCULARA KOLAYLIK: Kaynak su üreticilerinin devlete olan kira borçları da yeniden yapılandırılacak.


PARFÜMLÜ SİYASET DÖNEMİ BAŞLIYOR!

PARTİLER PARFÜMÜ GİDER GÖSTERECEK: Siyasi partilerin mali denetimi Anayasa Mahkemesince yapılacak. Siyasi partiler, amaçlarına ulaşmak için her türlü harcama yapabilecek; çalışanlarının konaklama, yol masrafı ve parfüm dahil diğer harcamalarını gider olarak gösterebilecek.

PARTİ KAPATILSA DA DENETLENECEK: Bir siyasi parti hakkında, kapatma kararı verilmiş olması halinde, kapatma kararının verildiği tarihe kadar olan döneme ilişkin hesaplar Anayasa Mahkemesi’nce denetlenecek. 

NECMETTİN ERBAKAN’A AF: 12.5 milyon TL ödemeye mahkum olan kapatılan Refah Partisi’nin eski Genel Başkanı Necmettin Erbakan, borcunu 1 milyon TL olarak ve 18 eşit taksitte ödeyerek kurtulacak.


TÜTÜN VE ALKOLE YENİ DÜZEN

SİGARA DENETİMİNİ POLİS YAPACAK: Sigara denetim cezalarını belediye encümenleri yerine il özel idareleri kesecek. Böylece sigara denetimini polisler yapacak. Önce yazılı uyarılacak işletme yükümlülüğü yerine getirmezse 5 bin TL’Ye kadar cezalandırılacak.

KAÇAK TÜTÜN ÜRETİCİSİNE AF: İzinsiz ticari sarmalık kıyılmış tütün üreten ve satanlardan, sattıkları tütünün 50 kilgram kadar olanlara verilen 5 bin TL’lik ceza 250 TL’ye indirildi.

İNTERNET ALKOL SİPARİŞİNE YASAK: Daha önce sigara için geçerli olan internetten satış yasağı alkollu içkiler için de geçerli olacak. İçki satışını, internet, televizyon, faks, telefon gibi elektronik araçlarla ya da posta siparişi yoluyla yapanlara 20 bin TL’den 100 bin TL’ye kadar para cezası verilecek. İçki satışını yapan internet şirketinin internet erişimleri kapatılacak.


BAZI İŞLER İHALE DIŞI

FAKİRİN KÖMÜRÜ KİK DIŞINDA: Fakir ailelere kömür yardımı yapacak olan Türkiye Kömür İşletmelerinin kömür sahalarından yapacağı alımlar Kamu İhale Kanunu kapsamı dışında olacak. 

TOKİ’YE KIYAK: TOKİ’nin konut dışında karakol ve cami gibi projelerine ilişkin ihaleler de Kamu İhale Kanunu kapsamı dışında olacak.

TMSF VE KİK: TMSF’ nin sahip olduğu bankalar, kamu bankalarının yapım ihaleleri dışındaki işlemleri, kamu bankalarının gayrimenkul yatırım ortaklıkları ile enerji, su, ulaştırma ve telekomünikasyon sektörlerindeki şirketleri Kamu İhale Kanunu kapsamı dışında olacak. 

YSK’NIN ALIMLARI: 12 Haziran’daki seçim için YSK ihtiyacı olan filigranlı oy pusulası ve oy zarfı kağıdı ve her türlü seçim malzemeleri ve hizmetleri için doğrudan alım yapacak. 


'TORBA YASA’YI PROTESTO ETTİLER 



Kadıköy’de yürüyüş düzenleyerek, basın açıklaması yapan “Herkese Sağlık Güvenli Gelecek” platformu üyeleri torba yasayı protesto etti. “Herkese Sağlık Güvenli Gelecek Platformu üyeleri protesto için saat 14.00’de Altıyol Boğa heykeli önünde toplandı. Platform üyesi yaklaşık 500 kişi “AKP torbanı al başına çal”, “Direne direne kazanacağız”, “Genel grev genel direniş” şeklinde sloganlar atarak Kadıköy İskele Meydanı’na kadar yürüdü.
Burada platform adına basın açıklamasını Emekli-Sen 2. Nolu Şube Başkanı Hasan Kaşgır yaptı. TBMM’de kabul edilen Torba Yasa’nın halka ve emekçilere dönük bir saldırı olduğunu belirten Kaşgır “AKP’nin meclise getirdiği yasa tasarısında 234 madde bulunuyor. Emekçilerin uzun mücadeleler sonucu bedeller ödeyerek kazandıkları bir çok hak, yasa ile gasp edilecek” dedi.
Polis yürüyüş ve basın açıklaması sırasında güvenlik önlemi alırken eylem açıklamanın ardından sona erdi