İlaç ve tıbbi cihaz sektöründe 'alacak' krizi sürüyor. Bakanlığın, şirketlerden istediği feragat talebinin detayları ortaya çıkarken TOBB Medikal Meclis Başkan Yardımcısı Erkin Delikanlı, alacaklardan feragat yapılması halinde yerli firmaların batacağını, yabancı firmaların Türkiye’den çekileceğini öne sürdü.
İlaç ve tıbbi cihaz üreticilerinin üniversite ve kamu hastanelerinden 3 yıldır devam eden ve 20 milyar liraya yaklaşan alacak sorunlarının çözüm yöntemindeki karmaşa sürüyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı 7 Ekim’de 81 il valiliği ve üniversite rektörlüklerine bir yazı göndererek feragatin nasıl yapılacağına açıklık getirdi. Ancak gönderilen yazı kamu hastanelerini kapsamıyor. Kamu hastanelerinin ise alacaklı firmaları telefonla ikna etmesi gerektiği bildiriliyor.
Dünya'dan Hüseyin Gökçe'nin haberine göre, Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Dinçbaş imzasıyla, 81 il valiliğine ve hastanesi bulunan üniversite rektörlüklerine gönderdiği yazıya göre, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yılı 31 Ağustos 2020 tarihine kadar kayıtlarda yer alan ilaç, tıbbi malzeme ve diğer alım bedelleri feragata konu olacak. Bunlardan ilaçlarda yüzde 18, malzeme ve diğer borçlar için ise yüzde 25 oranında indirim uygulanacak. Firmalar alacaklı oldukları işletmelerin her biri için 20 Ekim’e kadar başvuracaklar.
Sağlık kuruluşları başvuru süresi içinde başvuruda bulunan alacaklılara ait iskontolu borç tutarını gösteren konsolide listeyi, rektörlerin imzaladığı üst yazıyla Muhasebat Genel Müdürlüğüne gönderecekler. Bakanlık da bu tutarları ilgili kuruluşun döner sermaye işletmelerine aktaracak. Döner sermayeler, yasal olarak yapılması gereken kesintileri düştükten sonra ilaç borçlarının yüzde 40’ı ile tıbbi malzeme ve diğer alım tutarlarının ise yüzde 50’sini Ekim ayı içinde, kalan kısımları da 2021 yılı Ocak ayı içinde ödeyecek.
Delikanlı: Feragat yerine 5-6 taksitli ödeme olabilir
TOBB Medikal Meclis Başkan Yardımcısı Erkin Delikanlı, Dünya’ya yaptığı açıklamada, kamuoyuna yansıyan koşullarda feragat yapılması halinde yerli firmaların büyük ölçüde batacağını, finansmanı sağlam olan yabancı firmaların ise kısa süre içinde Türkiye’den çekileceklerini öne sürdü. Delikanlı, “Biz halen Pakistan, Hindistan gibi ülkelere ürün satmaya çalışırken, bu dediklerim gerçekleşirse artık onlardan ürün almaya başlarız” diye konuştu.
Üniversite hastanelerinin borçlarına ilişkin daha önce de feragat yapıldığını hatırlatan Delikanlı, “Ancak o zaman geçmiş yıllara yönelik kademeli bir feragat uygulanmıştı. Yani şimdi olduğu gibi tüm yıllar için aynı oranda feragat istenmemişti” dedi. O feragatte bir daha böyle bir problemin yaşanmayacağına dair söz verildiğini söyleyen Delikanlı, “Bu söze rağmen nasıl olsa Maliye kurtarır diye üniversite hastaneleri yine ödeme yapmadılar ve bu noktaya geldik. Şimdiye kadar sektör; KGF destekleri, vergi ve kredi ötelemeleriyle güç bela ayakta kalabildi. Döviz artışı ve enflasyon verileri ortada. Zaten sabit fiyatlar verilmiş. Artık bu feragati sektör kaldıramaz” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ilaç ve tıbbi cihazlarla ilgili yerlileşmeye verdiği öneme dikkat çeken Delikanlı, “Ancak gelinen noktada güçlü global firmalar, pazarı büyük oranda ele geçirdiler” ifadelerini kullandı.
"68 bin kalem mal var, DMO hepsi için nasıl ihale düzenleyecek?"
Feragate konu olan ürünlerin DMO tarafından ihaleyle alınması uygulamasını da değerlendiren Erkin Delikanlı, “Bu kapsamda 68 bin kalem ürün var. Hâlen bunlar 81 ilde her hastane ayrı ayrı ihale yaparak alımı yapıyorlar. Ancak DMO bu kalemlerin hepsi için nasıl ihale açıp alım yapabilecek. Şu ana kadar sadece 137 kalem ürün için alım yapabildi” dedi.
Daha önce 2017 yılı alacaklarının feragate konu olduğunu ancak o feragati kabul etmeyenlerin alacaklarını tahsil etmeyi beklediklerini söyleyen Delikanlı, “Bir bakıyoruz 2017 yılı alacakları tekrar feragate konu edilmiş. Oysa kamu 2017 alacaklarının ödenmeye başlanacağını açıklamıştı” diye konuştu.
Şu ana kadar firmaların devlet hastanelerinden yaptıkları tahsilatlarla üniversite hastanelerini finanse ettiklerine de dikkat çeten Delikanlı, şunları söyledi:
“Bizler Türkiye’nin içinde bulunduğu durumun farkındayız. Bu yüzden feragat yerine 5-6 taksitle ödeme planı sunulabilir. Aslında birçok büyük firma bayiler aracılığıyla ürün verdikleri için çeklerini bunlardan tahsil etmiş durumdalar. Esas alacaklı küçük şirketler.”
