TEPAV, 2008 bütçesinde hedeflerin tutturulduğu iddialarının bütçe kredibilitesi açısından gerçekçi bir olmadığını ve son dokuz yılın en kötü mali performansının yaşandığını açıkladı.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Mali İzleme Grubu tarafından yayımlanan “2008 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Ön Değerlendirme Notu”nda, bütçenin 17.1 milyar lira açıkla, başlangıçta tahmin olunan 17.9 milyar liralık hedefin altında kaldığının belirtildiğine dikkat çekildi.
Raporda, “Yılın bitmesine birkaç ay kala yapılan tahminde 14.1 milyar lira olarak belirlenen açığın, yıl sonunda bunun çok üzerinde ortaya çıkması nedeniyle tekrar başa dönülerek başlangıç bütçe hedefinin tutturulduğunun ileri sürülmesini, bütçe kredibilitesi açısından gerçekçi bir yaklaşım olarak değerlendirmek mümkün görülmüyor” denildi.
Yüzde 22 sapma
Bütçede Özelleştirme Fonu ve İşsizlik Fonu’ndan yapılan aktarmaların yer aldığı, buna karşılık bütçede olması konut edindirme yardımı (KEY) ödemelerinin ise dışarıda bırakıldığı vurgulanan raporda şöyle denildi:
“Bütçe ‘daha güzel’ gösterilmeye çalışılırken, bu İşsizlik Fonu ve Özelleştirme Fonu’nun mali durumunun bozulması pahasına yapılmaktadır. Bu tür işlemlere rağmen gerçekleşme tahmininde daha düşük olması öngörülen bütçe açığı aradan birkaç ay geçtikten sonra yaklaşık yüzde 22 civarında bir sapma ile daha yüksek bir oranda gerçekleşmektedir. Bu durumda bu sefer hedefleri oynak hale getirerek başlangıç hedefinin tutturulduğunu, mali disiplinin sağlandığını ve bütçe yönetiminde iyi bir performans sergilendiğini ileri sürmek ciddi bir tutarlılık sorununa işaret etmektedir.”
Raporda, gerçek mali performansı gösteren program tanımlı faiz dışı fazlanın (FDF) başlangıç hedefinin yaklaşık 14 milyar lira, gerçekleşme tahminin ise 7 milyar lira altında kalarak 17.7 milyar lira olduğu belirtilerek, “Bu ise istikrar programları uygulamasına geçtiğimiz 2000 yılından bu yana sergilenen en kötü mali performansı işaret etmektedir” denildi. Yılın başında söz konusu hedef 31.2 milyar lira, revizyonda ise 24.6 milyar lira olarak açıklanmıştı.
Bir defalık tedbirler
Raporda, geçmiş yıllarda, bütçede yıl içinde yapılan saydam olmayan müdahalelerin, bir defalık tedbirler ve benzeri işlemlerin dışarıda bırakılması sureti ile hesaplanan program tanımlı faiz dışı denge tutarının GSYH’ye oranı yüzde 4’ün üzerine çıkarken, bu oranın geçen yıl son dokuz yılın en kötü mali performansı olan yüzde 1.8’e indiği, KEY dahil edildiğinde ise yüzde 1.6’ya kadar düştüğü vurgulandı.
