T24 Dış Haberler
ABD'de Temsilciler Meclisi, oy çoğunluğuyla Başkan Yardımcısı Mike Pence'e 25. Madde'yi kullanarak Başkan Donald Trump'ın yetkilerini elinden alması için çağrı yapmaya karar verdi.
6 Ocak'ta meydana gelen saldırıdan sonra yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı Kapitol Binası'nda gerçekleştirilen oylamada Temsilciler Meclisi üyeleri çoğunlukla partilerinin resmi duruşuna uygun oy kullandı. 223 oya karşı 205 oy ile Mike "Pence'e Trump'ın görevlerini yerine getirmeye uygun olmadığını ilan etmesi ve başkan vekili olarak kendisini göreve getirmesi" için çağrı yapılmasına karar verildi. Tasarının, bağlayıcılığı bulunmuyor.
Tasarının yazarı olan Temsilciler Meclisi üyesi Jamie Raskin, "Pence'e 25. Madde'yi kullanmasını gerektiren acil durumun geldiği mesajını vermeye çalışıyoruz" dedi.
Sadece bir Cumhuriyetçi tasarıya destek verdi. Birçok Cumhuriyetçi oturum sırasında Trump'ı savunmak için bir girişimde bulunmazken, Kongre'nin bir başkan yardımcısına ne yapabileceğini söyleyemeyeceğini savundu.
Pence, oylamadan kısa süre önce Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'ye bir mektup gönderip 25. Madde'yi tetiklemeyeceğini söylemişti.
Temsilciler Meclisi, bu akşam Trump'ın "halkı kalkışmaya teşvik etmek" suçuyla itham edilip, edilmeyeceğini oylayacak.
Geçen hafta Trump yanlısı binlerce protestocu, Biden'ın seçim zaferini resmileştirecek oturum gerçekleştirilirken Kongre binasının çevresini kuşatmıştı. Bir grup protestocu Kongre'ye ev sahipliği yapan Kapitol Binası'nın içine girdi. Kapitol'de güvenlik sağlandıktan sonra oturum devam etti ve Biden'ın zaferini resmileştiren Seçmenler Kurulu oyları sayıldı.
25. Madde nedir?
John F. Kennedy'nin öldürülmesinden sonra oluşturulan 25. Madde, mevcut başkanın görevini yapamayacak hale gelmesi durumunda görev değişikliği yapılabilmesini hedefliyor.
Maddenin 4.bölümü, başkanın görevi yürütemeyecek hale gelse bile görevi bırakmayı kabul etmemesi durumunda yapılabileceklerden söz ediyor.
Bazı uzmanlara göre 25. Madde yazılırken Kongre üyeleri fiziksel ve ruhsal problemlerden söz ediyordu.Bazı akademisyenler ise maddenin görevdeki başkan "ülkeye tehlike oluşturmaya başladığı zaman" kullanılabileceğini savunuyor.
25. Madde'nin tetiklenmesi için Pence'in ve kabinesinin çoğunun Trump'ın görevi devam ettirmeye uygun olmadığını iddia etmesi gerekiyor.
Trump bu durumda başkanlık yapabilecek durumda olduğu itirazında bulunabilir. Yine Pence ve kabinenin çoğu bu iddiaya karşı çıkmazsa Trump iktidarda kalır. Pence ve kabine Trump'ın itirazına rağmen şikayetlerini sürdürürlerse son kararı Kongre veriyor. Kongre'nin iki kanadının üçte ikisi de Trump'a karşı oy kullanırsa Başkan, 25. Madde ile görevden alınır.
Trump azledilip görevden alınabilir mi?
Azledilmek başkanın görevden alınması anlamına gelmiyor. Azil süreci, Temsilciler Meclisi'nin Trump'a suçlama yöneltip bu suçlamaları Senato'ya göndermesinden ibaret.
Eğer Temsilciler Meclisi'nin 435 üyesi başkana suçlamaların yöneltilmesini kabul ederse dosya Senato'da görülüyor. Senato daha sonra başkanın suçlu olup olmadığını belirlemek için duruşmalar gerçekleştiriyor. Anayasa'ya göre bir başkanın suçlu bulunup görevden alınması için Kongre'nin üçte ikisinin oyu gerekiyor.
"Üst düzey suç ve kötü davranış"
Başkanların azledilmesi için "üst düzey suç ve kötü davranış" işlemiş olması gerekiyor. The Guardian'a konuşan ABD Anayasa profesörü Frank Bowman, Trump'ın halkı isyana teşvik etmekle veya ABD hükûmetini devirmeye çalışmakla suçlanabileceğini ifade etti. Bowman, Trump'a "Anayasa'ya sağdık kalmamak" gibi daha genel bir suçlama da yöneltilebileceğini ifade etti.
