Turizm sektöründe yerli turist için otel kontenjanlarında ayrılan paylar yüzde 10-15 seviyesine düştü. Tur şirketleri tatil paketlerinde iki katlık fiyat artışları ile satış yapmaya çalışıyor. Ege’de yüzde 40, Akdeniz’de yüzde 50 fiyat artışı yerli turistin rotayı yurt dışına çevirmesine neden oldu. Tur operatörlerinden Setur'un Turizmden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Murat Tomruk, nisan itibari ile erken rezervasyon satışlarının son bulacağına dikkat çekerek, "Fiyatlar düşer, algısı vardı. Bu yıl kesinlikle bu yok. Bu yıl kesinlikle fiyatlar tıkır tıkır tarih yaklaştıkça yükselecek" dedi.
Sektördeki son gelişmeleri konuştuğumuz Tomruk, “Biz bunu her krizde gördük, Türk insanı tatilini yapar, vazgeçmez” yorumunu yaparken, yerli turistin alternatif arayışında olduğuna işaret etti.
Sözcü'den Sayime Başçı'nın soularını yanıtlayan Murat Tomruk'un açıklamaları şöyle:
2018 şirketiniz ve sektörünüz açısından nasıl bir yıl oldu?
2018'de hem iyi haber hem de kötü haberler vardı. Öncelikle gelen turist sayısı 40 milyonu aşacak gibi görünüyor. Bu turistler 2019'da da gelmeye devam edecekler. İyileştirmeye açık olan turistlerin kişi başı harcamaları. Bu 2014 seviyelerinde değil. O zaman 700-800 dolarlardan bahsederken şu anda bu rakam 600 dolarlar civarında. Burada kongre ve Cruise turizmi ile gelen turistlerin artması gerekiyor. Bu turisti Türkiye'ye getiren operatörler ve oteller bir nebze mutlu. Otellerimiz 2016'nın yaralarını sardı. Ancak yılın ikinci yarısında büyük dalgalanmalar oldu. İç turizmde zaten erken rezervasyon vardı, bir daralma olmadı ama ruhlar daraldı. Yurtdışında tatile gidenlerin suya 24 TL vermesi can sıkıcı.
Sıkıntıyı nerede yaşadınız?
En önemli sıkıntı kurumsal pazarda oldu. Bizim Setur'un çok da aktif olduğu bir alan bu. Ülkedeki bu genel ekonomik sarsıntının sebebi özel sektör kurumları idi. Devlet değil özel sektör aşırı borçlanmıştı. Yıllık yaratabileceği cirosunun 6 katı 10 katı borçlanan insanlar bir anda bunu ödeyememe duruma geldi. O zaman da kurumlar el frenine asıldılar. Yapacakları işleri yavaşlatmaya başladı. Yurtdışı seyahatlerinde büyük bir tedarikçiyiz. Burada satışlar kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre adet bazında yüzde 20 oranında azaldı. Dolar gitti, geldi ama geleceğe yönelik insanlarda hâlâ endişe var. Bu toplantı organizasyonlarını etkiliyor.
BELEK YERİNE SİDE'YE GİDİYORLAR
2018'in ‘Z raporu'nu çıkardığınızda yılı nasıl kapatacaksınız?
Setur olarak biz hem bireyselde hem de kurumsal pazarda hedeflerimizi ciro bazında yüzde 20 oranında aştık. Yurtdışı turlar Euro bazında yüzde 7-8 arttı, yurtiçi turlarda yüzde 20 artışı yakaladık. Yaklaşık toplamda yüzde 35 civarında bir büyümemiz olacak.
Bu fiyatlarla tatil paketleri satılır mı?
Biz hedeflerimizde agresif olmak zorundayız ama aynı paket satışını yakalarsak ciroda fiyatlardan dolayı yüzde 50 büyürüz. Ancak, o paket satışlaını yakalamak, son derece zor. Burada üçlü kıskaç var. Birincisi fiyatlar arttı, tatil süresi kısaldı. İkincisi turistin cebinde tatile ayıracağı para azaldı. Üçüncüsü, diyelim paranız da var, yüzde 60 pahalıya da alırsınız, ama yer olmaz. Bu üçlü kıskaçta geçen yılın sayılarını yakalamak başarı olacaktır.
Yerli turistin bu duruma tepkisi nasıl?
Türk turist de alternatif bakıyor ve alternatif yurtdışı. 1299 dolar iki hafta THY ile Seyşeller'e gidebiliyorsunuz. Yunan adaları da orta üst segment için alternatif bakılacak. Eş dost akraba ziyaretleri artacak. Segment olarak bizim halkımız Alanya ve Side'ye gidiyordu fiyatlar düşünce Belek'e gitmeye başladı. Şimdi Belek'e gidemeyecek. Yüzde 70-80 artışlar var orada. Şimdi belki tekrar Alanya ve Side'ye gidebilir. Türk insanı tatilini yapar, vazgeçmez.
2017'de kritik bir noktada olan yerli turiste 2019'da çok fazla yer olmayacak gibi görünüyor. Yerli turistin tatili bu yıl pahalıya mı patlayacak?
Bir hanımefendi geçen yılki tatilinin mailini atmış. Geçen yıl aynı dönem için 9000 TL erken rezervasyon fiyatı almış bu yıl 19 bin TL. Yüzde 100'lük artış var. Gelecek yıl artık dönem ve coğrafyaya göre değişecek. Ege Bölgesi bu kadar fiyatlanmıyor ama Akdeniz Belek Bölgesi artık korkunç rakamlara ulaştı.
Ege ve Akdeniz'de ne kadarlık bir fiyat artışı söz konusu?
Ege'de yüzde 40, Akdeniz Bölgesi'nde yüzde 50 ve üzerinde bir artış söz konusu…
"Fiyatlar tıkır tıkır artacak"
Erken rezervasyon satışları ne durumda?
Eğer gitme niyeti varsa yerli turist erken rezervasyonu kaçırmasın. Eğer yoksa da kaçırmasın çünkü son dakika iptal seçeneği veriyoruz. Şu anki fiyatlar araba fiyatına gelecek. 4 kişilik bir ailesiniz iki hafta tatil yapıp iyi bir yere gidecekseniz, ultra her şey dahil tatil istiyorsanız ve temmuzun ilk haftası rezervasyon yaparsanız ikinci el bir araba fiyatına bile tatil yapılıyor olacak. 17 Aralık itibarıyla iç turda reel yüzde 25'lik bir paks büyümesi var. Ama bu yıl sonunda böyle olur mu bilmiyorum. Azalacaktır. Geçen yıl, Ruslar da bu yıl gelmiyor, fiyatlar düşer, algısı vardı. Bu yıl kesinlikle bu yok. Bu yıl kesinlikle fiyatlar tıkır tıkır tarih yaklaştıkça yükselecek. Daha önce haziran ayına kadar devam eden erken rezervasyon satışları nisan ayından itibaren rakamlar araba fiyatlarına yaklaşacak.
