Dünya afyon ve eroin üretiminin yüzde 93'ünden sorumlu olan Afganistan'da kaçak afyon tarımının önüne geçilemiyor.
Bütün askeri ve sivil önlemlere rağmen 2007 yılında ülkede 8 bin tonluk rekor bir üretim gerçekleşti. Dünya genelinde son birkaç yılda tüketilen afyon miktarı ise sadece 4 bin ton. Yani Afganistan'ın elinde şu an dünyaya birkaç yıl daha 'yetecek' kadar afyon var.
TALİBAN'A 100 MİLYON DOLAR 'VERGİ'
11 Eylül 2001 tarihindeki kanlı El Kaide saldırılarının ardından ABD tarafından düzenlenen operasyonla devrilen Afganistan'daki aşırı dinci Taliban yönetimini devam ettirmeye çalışan militanlar, son açıklanan verilere göre 2007 yılında Afgan çiftçilerden yaklaşık 100 milyon dolar 'afyon vergisi' topladı. Geçen yıl 1 milyar dolarlık ham afyon hasadı yapılan Afganistan'da Taliban'ın topladığı 'vergi', bu rakamın yüzde 10'una karşılık geliyor.
500 BİN AİLE AFYONLA GEÇİNİYOR
Birleşmiş Milletler Suç ve Uyuşturucuyla Mücadele Dairesi (UNODC) tahminlerine göre 500 bin ailenin afyon tarımıyla geçimini sağladığı Afganistan'da Taliban militanları bir taraftan uyuşturucu üretilen 'laboratuvarlara' koruma sağlıyor; diğer taraftan da uyuşturucunun ülke dışına çıkarılmasını sağlıyor. Uluslararası yetkililere göre Taliban militanları, bu kaçakçılık ve vergilerden elde ettikleri gelirleri silah alımında kullanıyor.
2007 yılındaki rekor hasat nedeniyle afyon fiyatlarının düşmesi üzerine, Taliban'ın, 'ihraç fazlası' afyonun büyük bölümünü stokladığı ve fiyatlar yeniden yükselene kadar da bunu elinde tutmayı hedeflediği tahmin ediliyor. Afyonun 2 yıl kadar bozulmadan saklanabildiği belirtilirken, Batılı narkotik yetkilileri, yeni hasat edilmiş afyonun kilosunun 50 dolara alıcı bulduğunu ifade ediyor.
YILDA 4 MİLYAR DOLARLIK PAZAR
Afganistan'da faaliyet gösteren uyuşturucu tacirleri, işlenmiş afyon ve eroini kapsayan, yıllık 4 milyar dolarlık bir uyuşturucu ihracat sektörünü elinde bulunduruyor. Bu rakam, UNODC rakamlarına göre Afganistan'ın 7.5 milyar dolarlık Gayrisafi Yurtiçi Hasılası'nın yarısından bile fazla.
Ülkedeki NATO askerleri ve devlet yetkililerinin bütün çabalarına rağmen bir türlü önü alınamayan yasadışı afyon tarımına alternatif oluşturabilecek tarım ürünleri konusunda çiftçilere çeşitli önerilerde bulunuluyor. Ancak bu konuda da bir başarı elde edilebilmiş değil.
AFYON 10 KAT FAZLA KAZANDIRIYOR
Çünkü yaklaşık yarım hektarlık (5 bin metrekare) bir alana buğday ya da mısır eken bir çiftçi buradan sadece 250 dolar kazanırken, aynı genişlikteki bir tarlaya afyon ekmesi halinde 10 kat fazla kazanıyor. Ayrıca, Afganistan'da küçük çiftçiye yönelik bir devlet kredisi fonu bulunmadığı için, afyon üretmek köylülerin daha çok işine geliyor.
BORCA KARŞILIK 'AFYON GELİNİ'
Çünkü yetiştiriciler, hasat sonrası ödemek üzere, toprak ağaları ya da uyuşturucu tacirlerinden borç alabiliyor. Ancak hasadın beklendiği kadar yüksek olmaması ya da afyon tarlasının devlet güçleri tarafından bulunup yakılması halinde işin seyri değişiyor. Böyle bir durumda kalan çiftçiler, aldıkları borca karşılık çocuk yaştaki kızlarını bile, borç aldıkları uyuşturucu ağalarına satabiliyor. Borç karşılığı verilen kızlara ise 'afyon gelinleri' deniyor.
