T24 - Bugüne kadar yayınladığı bir çok gizli belge ile gündeme gelen İsveç merkezli internet sitesi Wikielaks, Ocak 2004-Aralık 2009 tarihi arasında Afganistan’daki ABD ordusunun iç yazışmalarından oluşan 92 bin 201 adet belge yayımlandı.
Dünyada üç gazeteye incelemesi için verilen ‘Savaş Günlükleri, Afganistan’daki NATO güçlerinin savaş suçu işlediğini ve Pakistan gizli servisleri tarafından örgütlenen Taliban’ın giderek güçlendiğini ortaya koyuyor.
Savaş suçları ve büyük şirket yolsuzlukları gibi birçok skandalı “içeriden” yayınladığı belgelerle dünyaya duyuran ve birçok medya ödülü kazanan İsveç merkezli internet sitesi WikiLeaks bu kez Batılı gazetelerle işbirliği halinde büyük bir ifşaata imza attı.
Site, ismini açıklamadığı askeri bir kaynaktan aldığı 92 bin 201 adet gizli belgeyi, bir ay önce New York Times, The Guardian ve Der Spiegel ile paylaştı. Bu medya kuruluşları, Afganistan’daki NATO güçlerinin istihbarat raporlarını, saldırı planlarını, operasyon ve kayıp tutanaklarını içeren belge yığınını tarayıp dün eşzamanlı olarak analizlerini yayınladılar.
Askeri belgelerin “çok gizli” değil, “gizli” statüsünde olduğu; ABD özel kuvvetlerinin Afganistan’daki faaliyetleriyle Afgan muhbirlerin isimleri gibi hassas bilgileri de içeren 15 bin belgenin ise kamuoyuna henüz açıklanmadığı bildirildi. getir.net/a9c internet adresinden de ulaşılabilen belgelerde yer alan en çarpıcı değerlendirmeler ise şöyle:
1) PAKİSTAN TALİBAN’I SEMİRTTİ
1986-1989 yılları arasında Pakistan gizli servisi ISI’nin başkanlığını yapan General Hamid Gül, eski Afganistan Başbakanı Gülbeddin Hikmetyar’a bağlı militanları da kullanarak NATO karşıtı Taliban direnişini 2004’ten beri örgütlüyor. Bu gizli işbirliği çerçevesinde Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai’nin öldürülmesi bile planlandı. İran da Taliban’a gizlice para, silah ve eğitim sağlıyor.
2) NATO BİTİK, AFGANLAR KURBAN
Kamuoyuna verilmek istenen havanın aksine NATO, 2001’de devirdiği Taliban karşısında giderek daha zor duruma düşüyor. Taliban o yıldan beri en güçlü dönemini yaşıyor. Hatta son dönemde karadan havaya füzeler bile kullanarak NATO helikopterlerini düşürmeye başladı. ABD başta olmak üzere Batılı ülkeler 2014’ten itibaren bu ülkedeki askeri operasyonları Afgan ordusuna devretmeyi planlıyor. Fakat bugün Afgan askeri, Taliban militanlarının saldırıları karşısında kurbanlık koyun gibi. Muharebe gücü çok yetersiz, disiplini zayıf.
3) SİVİLLER KATLEDİLİYOR
ABD özel kuvvetlerine bağlı “siyah” birimler, Taliban liderlerini yargısız infaz ediyor. Sadece bu uygulama değil, bu uygulama sırasında yaşanan sivil katliamları da kamuoyuna açıklanmıyor. NATO birlikleri kendilerine yaklaşan araçlara intihar saldırısı korkusuyla yok yere ateş açabiliyor. İngiliz askerleri 16 çocuğu böyle öldürdü. Fransız askeri 2008’de bir okul servisini tarayarak 8 çocuğu vurdu. Polonya birlikleri ise Taliban’dan intikam almak amacıyla 2007’de bir köy düğününe düzenledikleri havan toplu saldırıda hamile bir kadın da dahil 6 sivili katletti.
Savaşın seyri değişebilir
Nevsweek’e göre belgeler Afganistan savaşının seyrini değiştirebilir. Gelen İlk tepkiler şöyle:
- John Kerry (ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı): Belgeler yasadışı yollardan gün ışığına çıkmış olabilir. Fakat ciddi sorular doğurmuştur. Kritik bir süreçte olan Pakistan ve Afganistan politikamızda ayar yapmak gerekebilir.
- Almanya: Yeni bilgilerin araştırılması lazım. Umarız belgeler Afganistan’daki ortamı zehirlemez.
- İngiltere: Gizli belgelerin izinsiz yayınlanmasını kınıyoruz. Pakistan’ı ise topraklarındaki tüm terör gruplarını dağıtmaya davet ediyoruz.
- Afganistan: Şoke olduk, belgeleri inceliyoruz. Daha geçen hafta Helmand eyaletinde 45 sivil roket saldırısında ölmüştü.
- Pakistan: Belgeler asılsız. İçindeki bilgiler dedikodu ve söylentiden ibaret.
Assange: Savaş suçu kanıtı
Kendi deyimiyle “halka ait ilk istihbarat örgütü” olan ve bağışlarla yaşayan WikiLeaks, gönüllü muhbirleri ve köstebekleri kullanarak her tür gizli belgeyi üç yıldır internette yayınlıyor. 2006’dan beri 1.2 milyon adet gizli belge yayınlayan WikiLeaks’in Genel Yayın Yönetmeni Julian Assange. Anne-babası Vietnam savaşı karşıtı eylemci olan Assange, son ifşaat öncesi ABD istihbaratından gelen “Tarafsız bir ülkede ajanlarımızla buluş” önerisini geri çevirmişti. Kendisini “internet aktivisti” olarak tanımlayan ve sitenin sunucularını İsveç’te gizli bir yerde tutan Avustralyalı gazeteci ve bilgisayar programcısı, Londra’da dün düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi:
“Suistimallerini ortaya çıkardığımız grupların elçiyi eleştirmesine alıştık. Beyaz Saray da farklı değilmiş. Savaş suçu kanıtı niteliğindeki bu belgelerin, suç olup olmadığına ancak mahkeme karar verebilir. Elimizde başka ülkelere dair belgeler de var.”
Köstebek Irak’ta tutuklu
Son belgeleri siteye ABD ordusunun Irak’taki istihbarat analisti Bradley Manning’in (22) sağladığı sanılıyor. Irak’taki savaş suçlarına tanık olunca ordunun veritabanına erişim hakkını kullanıp 260 bin gizli belgeyi elde eden Manning, bunları bir bilgisayar korsanına göndermiş; bu korsan da WikiLeaks’e vermişti. Mayıs ayında Bağdat’ta tutuklanan Manning, ABD askeri mahkemesinde yargılanıyor. Manning sayesinde ortaya çıkan en çarpıcı belge, bir Apache helikopterinin, 2007’de Bağdat’ta yapılan operasyonda elindeki kamera sehpaları silah sanılan Iraklı muhabirleri katledilişini gösteren videoydu.
