Mimarlar ve şehir plancılarının tepkiyle karşıladığı "Taksim Meydanı Düzenlemesi"nin ilk etap ihalesine katılacak 11 firma belli oldu. 23 Ağustos’ta tekliflerini verecek firmalar arasından ihaleyi alan, Tarlabaşı Bulvarı ve Cumhuriyet Caddesi’nin altındaki dalış tünelini inşa edecek. Tünel, Tarlabaşı-Harbiye yönünde 400 metre, Harbiye-Tarlabaşı yönünde 320 metre uzunluğunda olacak.
Elif İnce'nin Radikal'deki haberine göre; İstanbul Büyükşehir Belediyesi ’nin verdiği bilgilere göre, alt geçit Tarlabaşı Bulvarı’ndaki mevcut araç otoparkından başlayacak, restitüsyonu yapılacak olan Taksim Topçu Kışlası’nın bitimine kadar devam edecek. Anıt etrafındaki trafik, otobüsler ve duraklar meydandan kaldırılacak. Tarlabaşı’ndan gelen bir araç kesintisiz şekilde Harbiye, Taşkışla, Dolmabahçe yönüne gidebilecek. Gümüşsuyu ve Sıraselviler ulaşımı, Mete Caddesi üzerinden AKM ve The Marmara Otel önünden yüzeyden sağlanacak. Alt geçitte Tarlabaşı Bulvarı ve Cumhuriyet Caddesi’ni kullanan hatlar için iki şeritli otobüs durakları da yer alacak.
28 Haziran’daki önyeterlik ihalesini geçerek, 23 Ağustos’ta tekliflerini vermek üzere davet edilen firmalar Kolin İnşaat, Özka İnşaat + AKM Yapı, Polat Yol Yapı, STY İnşaat, Silahtaroğlu İnşaat, Makyol İnşaat, Burkay İnşaat, Yapı Proje Merkezi, Öztaş İnşaat, Kalyon İnşaat, Atlı İnşaat, Fermak İnşaat, Öngün İnşaat, Nas İnşaat ve Haydar Sezen+San-İş.San ortaklığı.
‘Taksim Kışlası çok açık’
Uzmanlarsa itirazlarını şöyle değerlendirdi:
Tayfun Kahraman (İstanbul Şehir Plancıları Odası Başkanı): Taksim Kışlası’nın ihyasının gerçekleştirileceği burada çok açık ifade edilmiş. İmar planında belediye kesin bir intiba vermekten kaçınıyordu. Demek ki bu kesinleşti... İlk gördüğümüz animasyonda meydana çıkan bütün caddeler yeraltına alınıyordu. Bu ehlileştirilmiş gibi gözüküyor. Diğer yandan Harbiye-Tarlabaşı yönünde yapılacak dalış tüneli ve istinat duvarlarıyla buraya yaya girişi özellikle mitinglerde engellenmiş olacak.
Mimar Korhan Gümüş (Taksim Platformu): Cumhuriyet Caddesi meydana çıkan en önemli yaya bağlantısı. Sıraselviler veya Gümüşsuyu değil, meydanın toplanıp boşalma noktası burası. O yüzden burada trafiği yeraltına almak, kalbe giden can damarını kesmek gibi. Altgeçit için 11 metrelik istinat duvarları yapılacak, kaldırımın kenarında 80 metre uzunluğunda bir uçurum olacak. Gösterilerde, 1 Mayıs ’ta kalabalık meydana gelirken bu uçurumla mı karşılaşacak?
Y. Doç. Dr. İpek Akpınar ( İTÜ Mimarlık Fakültesi): Birkaç mimari dokunuşla düzeltilecek sorun, 1970’lerden kalma bir modelle çözülmek isteniyor. Bu modelin yürümediğini Aksaray ’da, Sütlüce Kültür Merkezi’nin önünde, Topkapı’da, 4. Levent’te gördük. ‘Yayalaştırma’ adı altında meydanı ıssızlaştıracak, insanı içine almayan duvar yığınlarına boğacaklar. Dalış tünelleri, yol mühendislerinin sevdiği bir çözüm ama mimarca bir çözüm değil. Zaten Taksim Meydanı’nı yalnızca trafik düzenlemesi üzerinden konuşmak büyük bir hata. Meydanı bir bütün olarak, Gezi’den Hilton’a kadar olan yeşilik alan üzerinden konuşmamız gerekli.
Doç. Dr. Tansel Korkmaz (Bilgi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi): Böyle merkezi bir yere müdahale ederken şehrin makroformunu bütün olarak düşünüp, müdahale alanına kuş bakışı bakmak lazım. Belediye her zamanki gibi bu bütüncül müdahale konusunda iktidarsız. Trafiği, kışlanın inşasını, parkı ayrı düşünüyor. Bunları bütünleştirecek bir vizyonu yok ve bu önemli kamusal mekanından geriye ıssız, kasvetli bir meydan kalacak. Benzer müdahalenin ıssızlaştırıcı etkisini İstanbul Kongre Merkezi ve Açıkhava Tiyatrosu çevresinde gördük.
Platformdan yeraltı tüneline karşı 10 seçenek
Meydanın kullanıcılarıyla birlikte tasarlanması gerektiğini belirten Taksim Platformu, dalış tünellerine 10 alternatif öneri getiriyor:
Bekleme yapan otobüs durakları kalkar. Dünyada hiçbir kentin merkezinde otobüsler bekleme yapmaz, turlarına devam ederler. Bu alan taşıt geçişine kapatılır ve yeniden tasarlanarak meydan ile park birbirine bağlanır.
Tüm otobüs durakları bu bölgedeki dükkanların önüne alınır. Artan hareketlilik ile buradaki dükkanların değerleri de yükselir.
Tüm dükkanlar yeniden düzenlenir, Talimhane turizm bölgesine de hizmet eden canlı işlevlere kavuşturulur.
Buradaki tüm dükkanlara üst terslarını kullanma hakkı da verilir, Gezi Parkı daha da canlanır. Artan kullanım ile parkın güvenlik sorunu da ortadan kalkar.
Meydan ve park çevresindeki tüm zemin katların halka daha açık hizmet işlevleri için kullanılması ve meydan düzlemine yayılmaları sağlanır. Böylece taksim meydanı çevresindeki yapılar ile ilişki kurar, bütünleşir.
Meydan kesintisiz olarak eski canlılığına kavuşan AKM ’ye kadar yeniden düzenlenir. Gerekirse burada da bir metro çıkşı önerilebilir.
AKM depoları daha uygun bir yere taşınır. Burada zemin altında çok yüksek kapasiteli bir kapalı garaj yapılır. Üzerinde açık otopark olarak kullanılan alanda da çok amaçlı sosyal, kültürel, ticari bir yapı oluşturulabilir.
Başka bir metro çıkışı da çeşitli açık hava etkinliklerinin düzenleneceği Gezi Parkı’na yapılabilir.
Park gerçek bir yeşil alan olarak düzenlenir.
Meydan üzerindeki tüm gereksiz işgallerden arındırılıp basit fakat güçlü malzemeler ile yeniden düzenlenir. Taşıt yolları daraltılıp yaya alanları genişletilir. Yeniden tasarlanan meydan düzleminde uygar oturma ve dinlenme yerleri, güçlü aydınlatma ögeleri tasarlanır.
