Milliyet yazarı Cem Kılıç, “Suriyeli sığınmacılar ve Avrupa’daki krizden kaçan yabancıların dört gözle beklediği tasarı hazır. Yabancı istihdamına büyük kolaylıklar geliyor. Yabancı öğrenciler dahi çalışabilecek. Hasta bakıcılık gibi işler de yabancılara açılıyor” dedi.
Cem Kılıç’ın Milliyet'te “Yabancı öğrenciye çalışma hakkı, hasta bakıcıya izin!” başlığıyla yayımlanan (13 Kasım 2014) yazısı şöyle:
Yabancı öğrenciye çalışma hakkı, hasta bakıcıya izin!
Türkiye’de çalışma izni bekleyen yabancı sayısı gün geçtikçe artıyor. Öncelikle Türkiye’de 1 milyon 600 bin civarında Suriyeli sığınmacı var. Bu kişiler istihdam imkânı bekliyor.
Ayrıca Avrupa’daki ekonomik krizle beraber nitelikli meslek gruplarından bile Türkiye’ye ciddi bir göç dalgası yaşandı.
Yunan pilotlar, İspanyol mühendisler ülkemizde çalışıyor. Yabancıların 2009’da 10 bin düzeyinde olan çalışma izni başvurusu, 2014’ün ilk 8 ayında 60 bine yaklaştı.
Şu anki uygulamada çalışma izinleri 2003’te yürürlüğe giren Yabancı Çalışma İzinleri Hakkında Kanun doğrultusunda düzenleniyor.
Bu kanun çalışma izinleri verme yetkisini büyük oranda Çalışma Bakanlığı’nın inisiyatifine bırakıyor. Fakat başvuru sürecinde İçişleri ve Dışişleri Bakanlığı’nın gerçekleştirilmesi gereken aşamalar da olduğu için bürokrasiyi çok uzatan üçlü bir sistem söz konusu. Özellikle çok uluslu şirketler çalışma izni konusunda ciddi sorunlar yaşıyor.
Göçü yönetmek gerekli
Nitelikli yabancı işgücü ve yatırımcılar açısından ülkemizi çekim merkezi haline getirmek, son yıllarda artan göç hareketliğini istihdam boyutuyla yönetmek, yabancıların kayıtdışı çalışmalarının önüne geçmek ihtiyacı yeni bir mevzuat düzenlenmesi zorunlu.
2014 yılında yürürlüğe giren 6458 sayılı yasayla yabancı istihdamına ilişkin önemli yenilikler getirildi. Ancak bu yasaya rağmen çalışma izinlerine ilişkin düzenlemeler yeterli değil.
Bu nedenle Çalışma Bakanlığı yeni Yabancı İstihdamı Yasa Tasarısını hazırladı. Başbakanlık’a gönderilen tasarıda şu konular dikkat çekiyor:
- Geçici koruma statüsündeki yabancılara (örneğin Suriyeli sığınmacılar) kısıtlı bir şekilde çalışma iznine başvuru hakkı sağlanacak.
Çalışma izni yetecek
- Yurtdışından Türkiye’ye gelen lisans ve ön lisans öğrencilerine haftada 24 saati aşmamak üzere çalışma izni başvurusunda bulunma hakkı sağlanacak.
- Çalışma izinleri ikamet izni ve çalışma vizesi yerine de geçecek. Böylece ülkemize yatırım ya da çalışma amaçlı gelen bir yabancının Konsolosluk, Emniyet Genel Müdürlüğü ve diğer kurumlar arasında aylarca dolaştırılmasına son verilecek.
- Çalışma izni ikamet izni alınması halinde geçerlilik kazanabilmekteydi. Çalışma izni, ikamet izni de sayılacağından yabancının yurda girdikten sonra sigorta yaptırması ve adres bildirimi yeterli olacak.
- Ülkemize montaj, bakım, onarım, staj, sanat, spor etkinlikleri, iş toplantıları gibi kısa süreli gelenlere ilişkin daha önce resen Dışişleri Bakanlığı’nca verilen çalışma izni muafiyetlerini verme yetkisi Çalışma Bakanlığı’nda olacak.
- Bilim adamı/araştırmacılar ile AR-GE merkezlerinde istihdam edilecek nitelikli yabancılara süre ve şartlarda kolaylık getirilecek.
Mesleki ‘yasaklar’ kalkıyor...
Henüz netleşmeyen fakat çalışma izinleri ile ilgili tartışılan bir konu da, bazı mesleklerin yabancılara yasak olmasının sonlandırılması. Hasta bakıcılık, diş hekimliği, hastane mesul müdürlüğü ve veterinerlik gibi mesleklerin yabancılara yasak olmaktan çıkarılması üzerinde tartışmalar sürüyor.
Yeni bir genel müdürlük lazım
Yeni tasarıya göre, ilk olarak yabancı istihdamı danışma kurulunun oluşturulması planlanıyor. Bu kurul çalışma izinleri konusunda görüşmeleri yürütecek ve değerlendirmelerde bulunacak. Ayrıca çalışma izinleri başvurusu yapılması ve değerlendirilmesinin yanı sıra yabancı istihdamının etkilerinin izlenmesi ve ilgili diğer kurumlarla tam entegrasyonu sağlayacak Yabancı İstihdamı Başvuru, Değerlendirme ve İzleme Sisteminin kurulması planlanıyor.
Hazırlanan yasa tasarısı yabancı istihdamıyla ilgili çok önemli görevleri Çalışma Bakanlığı’na veriyor. Bu nedenle Bakanlık teşkilat yapısı içerisinde konuyla ilgili yeni bir genel müdürlüğün kurulması oldukça yerinde olacaktır. Bu genel müdürlük İçişleri Bakanlığına bağlı Göç Genel Müdürlüğü’nden farklı olarak istihdam konusunda uzman bir görev üstlenecektir.
