Ne Esad, ne de Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) işkenceye rağmen; silah tutturamadı. O şimdi savaş karşıtı ve çevreci bir aktivist. Suriyeli çevre mühendisi Mounzer, "Savaşa felsefi olarak karşıyım. Hem Esad rejimi hem İslami grupları katil olarak, suçlu olarak görüyorum. Savaşmaya karşıyım" diyor. Suriye'de süren savaştan ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı sorumlu tutuyor.
Adı Mounzer Saijere. 41 yaşında bir Suriyeli. Yaklaşık 10 aydır Ankara'da. Dikmen Mahallesi’nde kirada oturuyor. Hiç bir şeyi yok. Bir yandan da çok şeyi var. Gezi Eylemcisi. Gerçek bir çevreci ve barış adamı. Mesleği, çevre mühendisliği. Bir ağaç için, TOMA'nın önüne yatanlardan. Ensesinde ölümle kaçıp gelmiş Türkiye'ye. Alman, İsviçre ve İsveç'te çevre mühendisi meslektaşları yardım ediyor. Onların gönderdiği paralarla ayakta duruyor. Bir de Yeşiller ve Sol Gelecek Partili gençler ile mahalleli sayesinde. İsviçre'ye gitmek için uğraşıyor.
Mounzer ile Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi'nin Ankara binasında buluştuk. Çay, simit ve Mounzer'in hala gülümsemeyi başarabilen yüzüyle Suriye'yi değil; savaşı konuştuk.
Farklı bir öyküsü var. Siyasal İslama, mezhep ayrımcılığına, bu nedenle çıkan din savaşlarına çok tepkili. Tam bir savaş karşıtı. Esad'ın ordusunda 4 aylık hapis cezası, ÖSO’nun bugün bile sırtından silinmeyen işkence izi Mounzer’i yola getirememiş. Esad'da, ÖSO'da silah tutturamamış. Savaştıramamış. Direnmiş Mounzer. Barış adına; öldürmemek için direnmiş.
İç savaş öncesi nasıldı hayatınız?
Çevre Bakanlığı’nda çevre mühendisiydim. Halimden memnundum. Devlet, beni çevreyle ilgili bütün yurtdışı toplantılarına gönderdi. İsviçre, Almanya ve İsveç’ten yardım eden arkadaşlarım bu seyahatlerde dostluk kurduğum insanlar. Bunlardan bir tanesi Cenevre Üniversitesi'nde profesör. Benim, Suriye'den kaçmamda da onlar çok yardım etti. Bugün de yardım ediyorlar.
40 yaşına kadar askerlik yapmadığınızı söylediniz? Nasıl başardınız bunu?
Bir yolunu bulup tecil ettirdim. Yaptım işte bir şeyler. Mühendis de olduğum için daha kolay oldu.
Siz, savaşa mı, Esad'a mı, ÖSO'ya mı karşısınız?
Ben savaşa karşıyım. Hem Esad rejimi hem İslami grupları katil suçlu olarak gördüğüm için de savaşmaya karşıyım. Felsefi olarak da karşıyım. Ben, etnik, ırk, mezhep ayrımcılığına da karşıyım. Esad'a, İslami guruplara, etnik ve mezhepsel savaş yaptıkları için karşıyım. Ben bunları kabul etmiyorum. Her iki taraf da Aleviler de Sünniler de mezhep üzerinden savaşıyor. Alevi binalarını rejim yıkmıyor, Sünnilerin yaşadığı binaları yıkıyor. İslami guruplar da Alevilerin olduğu binaları yıkıyor.
Suriye’de hayatınız ne zaman değişti?
Suudi Arabistan'dan gelen İslami para, Türkiye'den Erdoğan’ın politik desteği. Muhalif cepheyi büyüttü. Bana göre baş aktör Başbakan Tayyip Erdoğan’dır. İslami paranın gelmesi için muhalifler İslami görüntüye büründü. Sakal bıraktılar. Kadınlar başlarını örttü. Kadınlar kapandı.
Sonra ne oldu? Birden askere mi çağrıldınız?
Seferberlik ilan edildi. Esad’ın ordusu askere çağırdı beni. Tam 40 yıl boyunca kaçtığım üniformanın içinde buldum kendimi. Esad ordusunda yerimi aldım. 7 aylık eğitim başladı. . Elime silah almayı reddettim. Savaşmayı reddettim. Üç ay boyunca hapiste kaldım. Ama 7 aylık eğitim bitti. Savaş koşulları tabi. Bu arada, bakanlığın beni geri çağırmasını bekliyordum. Çünkü Çevre Bakanlığı, Başbakanlığa yazı göndermişti. Ama, işler umduğumuz gibi gitmedi. Çünkü başbakan, savaş koşullarında bunu yapmaktan kaçındı. Benim de Kuzey Suriye'ye emrim çıktı.
Kuzey Suriye Birliğinde ne yaptınız?
Aslında, birliği Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) bastı. Bana da ' Ya bizdensin” deyip gözdağı verdiler.
Esad'ın ve ÖSO'nun tam ortasında kalmışsınız.
Aynen öyle oldu. İslami gruplar da tehdit edince, Türkiye'ye kaçma kararı verdim. Kaçış planları yapmaya başladım. Bir gece, ‘hastane’ için sevk çıkardım. Hastaneye gittim. Orası askeri birliğe göre daha az korunduğu için kaçmayı başardım.
Kaçıp nereye geldiniz?
Reyhanlı Kampı yakınlarındaki Raqa'ya geldim. Burası, Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO)’nun okuldan dönüştürdüğü bir kamp. Kampta, Suriye ordusunun esirleri ile Reyhanlı kampını bekleyen Suriyelilerde bulunuyor. Bütün İslami gruplar kampta. Esad'ın ordusundan kaçtığım için beni de kendi aralarına almak istediler. Mühendis olduğum için bilgisayarda iş verdiler. Kabul etmedim. Birçok şey de; hiç birini yapmadım.
Nasıl ayakta kaldınız o zaman?
Esad ordusunda, nasıl direndiysem, burada direndim. Bir gün boyunca işkence gördüm. Elektrik kablolarıyla kırbaçladılar. Ayağım hala sakat. Daha sonraki günlerde, işkence yapmadılar ama beni 'tecrit' odasında tuttular.
Niye 'tecrite' koydular?
Casus ilan ettiler. Onlara göre, ben 'kâfirdim'. “Kâfir” dediler. Hem Esad ordusundan kaçmışım; hemde İslami gruplara katılmıyorum. İslami olmadığım için savaşmıyordum. Bu okul denen yer, İslami gurupların yani ÖSO’nun Reyhanlı kampına gitmek isteyenlerin bekledikleri bir yer. Orada bekletiliyorlar. Sonra sırası gelen Reyhanlı’ya geçiyor.
Kaç gün kaldınız bu sınır kampında?
İşkenceden nasıl kaçtım, abilerimin arkadaşları ve tanıdıklar aracılığıyla. Bir de şans eseri hayatta kaldım. Ama ben buradayken, Reyhanlı kampına alınmayacağımı anladım. Çünkü orası da ÖSO’nun ağırlığı olan bir yerdi. Ben, 50 gün burada hayatta kalmayı başardım.
Sınırdan nasıl kaçabildiniz Türkiye'ye? Üzerinde asker üniforması vardı.
Kardeşimin arkadaşlarının yardımıyla. Kuzey sınırı boyunca gittim Reyhanlı'dan Türkiye'ye giriş yaptım. 3 gün sürdü bu. Almanya’daki İsviçre’deki arkadaşlarım yardım etti. Reyhanlı'ya alınmayacağımı ve burada kalmamın çok zor olduğunu bildiğim için Ankara'ya kaçtım.
Gezi Parkı eylemlerine niye katıldınız?
Gezi'nin benim için iki sembolü var. Ağaç ve İslami Erdoğan'a karşı olmak. Üç kötü sembol var benim için. Sovyet diktatör, İran şii diktatör, Sünni sembol cihad sembolü, Alevi cihadı. Suudi Arabistan, İran, Türkiye üçü de İslami hükümetler. Suriye'de mezhepler arası din savaşını başlatan kişi olarak Erdoğan'ı görüyorum.
Atatürk fotoğrafıyla eylemlere katılmışsınız?
Atatürk'ü seküler olduğu için seviyorum. Ben de seküler bir insanım.
Eski günlerinizi özlüyor musunuz?
Esad diktatördü ama sekülerdi. Bir işim vardı. Ama din savaşlarını görünce diktatör zamanlarını özler olduk.
Başbakan Erdoğan’a Suriye’ye tutumundan karşı olduğunuz söylediniz? Türkiye'de güvende misiniz?
Türkiye'de İslami bir anlayışa sahip hükümet var. O nedenle Türkiye'nin de geleceğini iyi görmüyorum. Burada kendimi güvende hissetmiyorum. O yüzden İsviçre başvurusu yaptım. Dikmen'deki Gezi Parkı protestolarında polis beni öldürseydi çok mutlu olacaktım, çünkü bu Erdoğan yüzünden parçalanan bir ülkeden kaçan bir Suriyelinin sonu burada mı olacaktı.
Beni buradan; İslami kamplara götürebilirler, sivil veya askeri. Hükümet yenilemediği için Pasaportumun süresi geçmiş. Türkiye'de resmi yetkililere başvurmaktan çekiniyorum. Türkiye, BM ve büyükelçiliklere, 'Suriyeliler benim korumamda' diye anons ediyor. Ama onlar İslami guruplar için daha çok.
Arkanızda bıraktıklarınız?
Herşeyi geride bıraktım. Bir kardeşim ÖSO saflarında öldü. 4 erkek, 4 kız kardeşim köyde. Hollanda'da master yapma hayalim vardı her şey yok oldu.
Şimdi bir hayalin var mı?
Sadece benim için değil tüm Suriye halkı için hiç umudum yok. Erdoğan din savaşını başlattı, ama bu savaş bitemeyecek. Suriye için bir gelecek hayalim yok. Her şey çok karanlık...
