Sosyal medya saatli maarif takvimini konuşuyor: Yasama, yürütme, yargı iç içe geçmişse, özgürlükler garantide değilse anayasa yok demektir

Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde yürütme nasıl işleyecek?

Kuvvetler ayrılığını zayıflattığı eleştirileri yapılan yeni sistemde yürütmenin başı olan cumhurbaşkanı hem hükümet hem de devlet başkanı sıfatını taşıyacak. Başbakanlık makamının kaldırılmasıyla birlikte yürütmenin başı da cumhurbaşkanı olacak. Eski sistemde Bakanlar Kurulu'nda olan yürütmenin ve bakanların yetkilerinin çok büyük bir kısmı cumhurbaşkanına aktarılıyor.

Geçen hafta içerisinde çıkartılan 477 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yürütülükteki kanun ve KHK'ların yürütme maddelerinde Bakanlar Kurulu ve bakanlara yapılan atıfların cumhurbaşkanına yapılmış sayılacağı düzenlemesi getirildi.

Yeni KHK ile 1924 yılından 1960'a kadar çıkarılmış bazı kanunlarda yer alan "İcra Vekilleri Heyeti" ifadesi ile 1963-2017 yıllarındaki bazı kanunlarda geçen "Bakanlar Kurulu" ve "başbakanlık" ibareleri, "cumhurbaşkanı" ve "cumhurbaşkanlığı" olarak değiştirildi.

Büyükelçi, genelkurmay başkanı ve vali gibi üst düzey makamlar ile düzenleyici ve denetleyici kurumların başına yapılacak atamalarda cumhurbaşkanı tarafından yapılacak. Bu atamalar daha önce Bakanlar Kurulu tarafından yapılıyordu.

Kabineyi kim denetleyecek?

Yapılan anayasa değişikliğiyle birlikte TBMM'nin görev ve yetkileri arasından; "Bakanlar Kurulu'nu ve bakanları denetlemek", "Bakanlar Kurulu'na belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek" ve "bütçe ve kesin hesap kanun tasarılarını görüşüp kabul etmek" çıkartıldı.

Bu düzenleme, TBMM'nin artık anayasal araçlar üzerinden yürütmeyi denetleme yetkisinin kalmadığı anlamına geliyor. Bununla birlikte TBMM; meclis araştırması, genel görüşme, soruşturma ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak.

Yazılı soru önergeleri bakanlar ve cumhurbaşkanı yardımcılarına sunulabilecek. Bu da TBMM'nin cumhurbaşkanına yazılı soru veremeyeceği anlamına geliyor. Milletvekillerinin sözlü soru önergesi ve gensoru verme hakkı da yeni sistemde kaldırılan düzenlemeler arasında yer alıyor.