Prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranının düşük olması, yeni reform taleplerine yol açtı.
Sosyal güvenlik sistemi, reformun üzerinden 1 yıl bile geçmeden yeniden reforma muhtaç hale geldi. Sosyal güvenlik sisteminin en temel göstergesi olan "prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı" 2000'li yılların en düşük düzeyine indi. 2009 yılının ilk 7 ayı itibariyle söz konusu oran ortalama yüzde 54.5 oldu. Bu rakam, 2001 krizinin yaşandığı dönemde dahi yüzde 59'un gerisine düşmemişti. Sosyal güvenlik reformu öncesi ise bu rakam; 2006 yılında yüzde 66, 2007 yılında yüzde 60.9, 2008 yılında ise yüzde 64.6 oldu.
Sosyal güvenlik reformu, tartışmaların ardından 2006 yılında yürürlüğe girmiş ancak Anayasa Mahkemesi'nin verdiği yürütmeyi durdurma kararı sonrasında reformun önemli bir kısmı yenilenmişti. Yenilenen reform ise 2008 yılı 3. çeyreğinde yaşama geçirildi. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu'nun dün yayımlanan verileri reformun üzerinden 1 yıl geçmeden kurumun gelir-gider dengesi açısından 2000'li yılların en kötü noktasına geldiğini gösterdi. Çünkü sosyal güvenlik reformunun 1 Ekim'deki resmi başlangıç tarihi, ekonomik krizin ilk ayına rastladı. Ekimden sonra Türkiye'de yoğun bir işsizlik sorunu yaşanmaya başladı. İşsizlik oranı yüzde 10'lardan yüzde 15'lerin üzerine kadar çıktı. Küçük iyileşmeler olsa da henüz işsizlik sorunu devam ediyor.
Bu yılın ocak-temmuz dönemi verilerine göre ise kurum yeniden bir reforma ihtiyaç duyar noktaya gelmiş vaziyette. Buna göre kurumun mali açıdan sürdürülebilirliğini gösteren en temel veri olan "prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı" son yılların en düşük ortalamasına gelmiş durumda. 2000 yılında, 1999 yılında yapılan sosyal güvenlik reformunun bir sonucu olarak prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı yüzde 70 düzeyine çıkmıştı. Bu oran, yoğun ekonomik krizin yaşandığı 2001 yılında ise ortalama yüzde 63.8 olurken krizin ertesi yılı yani 2002'de yüzde 61 düzeyinde gerçekleşti. 2003 yılında yüzde 59.1 olan söz konusu oran, 2004 yılında yüzde 62.6, 2005 yılında da yüzde 59.2 oldu. 2006 yılında bu oran yüzde 66.3 olurken 2007 yılında yüzde 60.9'a geriledi. 2008 yılı ortalaması ise yüzde 64.6 oldu.
Bu yıl nisanda yüzde 49'a kadar indi
2009 yılının ilk 7 ayı ise son yılların sosyal güvenlik açısından en sıkıntılı dönemini ortaya çıkardı. Yılın ilk 7 ayındaki "prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı" yüzde 54.5 oldu. Ocak ayında yüzde 53.8, şubat ayında yüzde 51.4 olan bu oran, mart ayında yüzde 61 olurken nisanda yüzde 49'a kadar geriledi. Vergi indirimlerinin ve mevsimsel etkilerin istihdama olumlu yansımasının bir sonucu olarak mayısta yüzde 58.4'e çıkan bu oran; haziranda yüzde 54.5'e, temmuzda ise yüzde 54.1'e geriledi.
