Amerikalı milyarder işadamı George Soros'un sahibi olduğu Açık Toplum Vakfı'nın (OSF) Budapeşte bürosu, 1984 yılından beri faaliyet gösterdiği Macaristan'dan ayrılarak Berlin'e taşınıyor.
Macaristan'ın sağ popülist lideri Viktor Orban daha önce, 2015-2016 yıllarında yaşanan mülteci krizinden Soros'u sorumlu tutmuştu. Macaristan hükümeti "kaçak göçü" teşvik ettikleri gerekçesiyle STK'ları kontrol altına almak üzere harekete geçmiş, Macar istihbaratı Soros vakfını takibe almıştı. Orban Soros'u 2018 baharında gerçekleşen genel seçimleri etkilemeye çalışmakla da suçlamıştı.
OSF'nin New York'ta bulunan genel merkezinden Salı günü yapılan açıklamada, "Macaristan'da giderek daha fazla baskıcı hale gelen bir siyasi ve hukuki ortamla karşı karşıya olan OSF, Budapeşte'deki faaliyetlerini durdurmakta ve personelini Almanya'nın başkenti Berlin'e taşımaktadır" denildi. Basın açıklamasında taşınmanın tam olarak hangi tarihte gerçekleşeceğine dair somut bir bilgi ise yer almıyor.
OSF Başkanı Patrick Gaspard ise, Macar hükümetinin "işlerine leke sürdüğünü ve işlerini bilerek yanlış tanıttığını" ve "Avrupa Birliği'nin tarihinde görülmemiş taktikler kullanmak suretiyle sivil toplumu siyasi kazanç uğruna baskı altına aldığını" söyledi.
Dünya Yahudi Kongresi'nden eleştiri
Dünya Yahudi Kongresi (WJC) de, Macar hükümetinin tavrını eleştirdi. WJC Başkanı Ronald S. Lauder, Bild gazetesine yaptığı açıklamada, "Macaristan'da yaşanan gelişme beni endişelendiriyor" dedi. Lauder, "Viktor Orban'ın birkaç hafta önceki açık seçim zaferinden sonra daha sakin bir tepki verememiş olmasına" açıklama getiremediğini söyledi.
"Açık Toplum Vakfı ve kurucusu George Soros'un söyledikleri ve yaptıkları konusunda herkesin herkesle aynı fikirde olması gerekmediğini" belirten Lauder, "Ancak komünizmin çöküşünün ardından Orta ve Doğu Avrupa'da demokrasinin teşvik edilmesi için bu kadar çok çalışmış olan bir kişiye kendi memleketinde böyle muamele etmek ve vakfını bu şekilde kovalamak onursuzca bir olaydır" dedi.
AB'den tepki
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Franz Timmermanns da, Twitter üzerinden konuyla ilgili bir açıklamada bulundu.
Timmermanns, "Canlı ve hoşgörülü demokrasilerin inşa edilmesi için çalışan bir sivil toplum örgütü her tehdit edildiğinde ve her işini yapamaz hale geldiğinde, demokrasi acı çeker. Açık Toplum gibi bir sivil toplum örgütünün bir AB ülkesinde kepenk indirmek zorunda kalması üzücü" ifadelerini kullandı.
Viktor Orban'ın lideri olduğu Fidesz partisi, Nisan ayındaki seçimlerde oyların yüzde 48.8'ini almış ve sandıktan güçlenerek çıkmıştı. Orban'ın seçim zaferinin ardından hükümetin OSF ve Soros'a karşı tutumu daha da sertleşmişti. Yeni seçilen parlamentonun, Haziran ayında birçoğu OSF tarafından desteklenen çeşitli sivil toplum örgütlerinin "illegal" olarak sınıflandırılmasının önünü açacak yasalar çıkarması bekleniyor.
Macaristan doğumlu Soros'un kurduğu ABD merkezli Açık Toplum Vakfı, mültecilere destek veren, çıkar amacı gütmeyen kurumların yanı sıra demokrasi ve insan hakları örgütlerini ve bilimsel araştırmaları destekliyor. Orban'ın partisi Fidesz'in de geçmişte söz konusu kurumdan destek aldığı biliniyor.
Soros'un Budapeşte'de kurduğu Orta Avrupa Üniversitesi'nin (CEU) de Viyana'ya taşınma ihtimali bulunuyor.
DW,dpa,AP/BÜ,BK
© Deutsche Welle Türkçe
