Türkiye en son 36 yıl önce, 'hükümeti yıkmaya çalışma' davası ile karşı karşıya kalmıştı. Ergenekon'un ek iddianamesi mahkeme tarafından kabul edilirse toplam 16 kişi 'hükümeti yıkmaya çalışmaktan' yargılanacak. İlk iddianamede bazı sivillere yöneltilen bu suçlama bu iddianameyle TSK'nın zirvesinde bulunmuş iki emekli Orgenerale de yöneltiliyor. Peki 36 yıl önceki dava neydi? Nasıl sonuçlanmıştı?
Cemal Subaşı / Tempo24
Ergenekon davasının ikinci iddianamesi, mahkeme tarafından kabul edilirse, Türkiye, 36 yıl sonra yeniden ‘TBMM’yi ve hükümeti yıkmaya teşebbüs’ yani darbe girişimi davasıyla yeniden karşı karşıya kalacak. Çünkü ‘ek iddianame’de 13 kişi TBMM ve hükümeti kısmen veya tamamen yıkmaya çalışmakla suçlanıyor. 3 kişi ise ‘hükümeti tamamen veya kısmen ortadan kaldırmaya teşebbüs etmekle’ itham ediliyor.
Türkiye, buna benzer bir dava ile en son 36 yıl önce, ‘Madanoğlu Davası’ ile karşılaşmıştı.
Madanoğlu Davası neydi?
Tarihe 'Madanoğlu Davası' olarak geçen dava, 12 Mart Muhtırası'ndan 2 yıl sonra açıldı. Ama soruşturma 12 Mart'ın hemen ardından, nisan ayında başladı. Soruşturmanın çerçevesini, bir grup sivil ve askeri isimlerin 9 Mart 1971'de Meclis'e ve hükümete karşı darbe girişimi oluşturuyordu. Kaynaklara göre, dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı olan Muhsin Batur, Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler ve emekli orgeneral Cemal Madanoğlu cuntanın asker kanadını; İlhan Selçuk, Altan Öymen ve MİT görevlisi Mahir Kaynak gibi isimlerin ise sivil kanadını oluşturduğu ileri sürüldü.
Ancak darbe hazırlığının sızması ve dönemin Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç ile 1. Ordu Komutanı Faik Türün'ün karşı duruşları, bu girişimi engellerken, hükümet de birkaç gün sonra 12 Mart Muhtırası ile kurtulmuş oldu. Ama muhtıradan yaklaşık 2 yıl sonra, 9 Ocak 1973’de söz konusu komutanların dahil edilmediği yalnızca Emekli Orgeneral Cemal Madanoğlu ile diğer sivillere dava açıldı. Dava, Eylül 1974’de sona erdi. Gerekçeli karar, tutanaklara şöyle geçti: “Sanıkların müsnet suçu işlemedikleri hususunda mahkemece yukarıda belirtilen delillerin serbestçe takdir ve münakaşası neticesinde tam bir vicdani ve hukuki kanaate ulaşıldığından beraatlerine…”
Cemal Madanoğlu kimdir?
Uşak ili Eşme İlçesi'nde 1907 tarihinde doğdu. İlkokulu (1913-1920) ve ortaokulu (1920-1923) İstanbul’da okudu. Kuleli Askeri Lisesi’ni atlama ile bir yılda tamamladıktan sonra (1923-1924), Harp Okulu'nu (1924-1926) ve Yıldız Harp Akademisi'ni bitirdi (1939-1941).
Bölük, tabur, alay ve tümen komutanlıklarında bulundu. Kore Savaşı'nda Türk Tugayı komutan yardımcısıydı. 1959'da Kara Kuvvetleri Lojistik Dairesi Başkanlığı'na getirildi. 26 Mayıs 1960 gecesi, Ankara komutanı olarak harekâtı yönetti. Milli Birlik Komitesi Güvenlik Komisyonu’nda görev aldı. Milli Birlik Komitesi üyeleri arasında çıkan görüş ayrılığı yüzünden hemen seçime gidilmesini önerdi. Tabii senatörlüğe karşı çıkarak, Milli Birlik Komitesi üyeliğinden ayrıldı. 1961'de emekli oldu.
1966'da kontenjan senatörü seçildi. Siyasi ortamın gerildiği bir dönem sol darbe beklentilerinin odağı haline geldi. Ancak 12 Mart 1971 muhtırası sonrasında oluşan ortamda tutuklandı, Ankara ve İstanbul savcılıklarının yetkisizlik kararıyla aklandı. Anıları, Cumhuriyet Gazetesi'nde yayınlandı. Birinci bölümü Anılar adıyla kitap olarak basıldı (1982).
28 Temmuz 1993’de İstanbul’da öldü.
