UNESCO, 2 Kasım Gazetecilere Karşı Suçlarda Cezasızlıkla Mücadele Günü’nde Gazetecilere Yönelik Şiddet Döngüsünü Kırma Zamanı (Time To Break The Ciycle Of Violance Against Journalists) raporunu açıkladı. Rapora göre son 10 yılda 827 gazeteci öldürüldü, bunların 8’i ise Türkiye’den.
UNESCO'nun gazetecilere karşı suçlarda cezasızlığa ilişkin raporuna göre son 10 yılda 827, 2015'te 115 gazeteci öldürüldü. Cinayetlerin 764'ü cezasız kaldı, son iki yılda internet gazetecilerine yönelik cinayetler dramatik artış gösterdi.
Bianet'ten Elif Akgül'ün haberine göre, UNESCO Genel Sekreteri’nin 2016 Gazetecilerin Güvenliği ve Cezasızlık Tehlikesi raporunun başlıklarına yer verilen rapora göre son 10 yılda en az 827 gazeteci öldürüldü, bunların 8’i Türkiye’den.
UNESCO Türkiye'de öldürülen şu gazetecilere yer verdi:
Mustafa Cambaz (15 Temmuz 2016), Rohat Aktaş (24 Temmuz 2016) Zahir el Şerkat (10 Nisan 2016), Naci El Jerf (27 Aralık 2015), İbrahim Albulkadir (30 Ekim 2015), Firaz El Hamadi (30 Ekim 2015), Cihan Hayırsevener (18 Aralık 2009), Hrant Dink (19 Ocak 2007) ve Ahmet Taner Kışlalı (21 Ekim 1999).
2015'te 115 gazeteci öldürüldü
20 sayfalık rapor özetle şöyle:
* 2014-2015 yıllarında 213, sadece 2015 yılında 115 gazeteci, 2014’te ise 94 öldürüldü.
* Ortadoğu’da 79, Latin Amerika ve Karayipler’de 51, Asya Pasifik bölgesinde 34, Afrika’da 27, Merkez ve Doğu Avrupa’da 12 ve Batı Avrupa ile Kuzey Amerika’da 11 gazeteci öldürüldü.
Cinsiyetçi şiddet kadın gazetecileri hedef alıyor
* Kadın gazetecilere yönelik cinayetler az miktarda artış gösterdi. Cinayetler buzdağının görünen yüzü, bu istatistiklerde yer almasa da kadınlar cinsiyet temelli tehditler, cinsel taciz ve şiddete maruz kalıyor.
Öldürülenlerin yüzde 90'ı yerel medyadan
* Öldürülenler yüzde 90’ı yerel gazeteciler. Bağımsız gazeteciler sektörde en korunmasız kişiler. 2014-2015 yıllarında bağımsız çalışan ve yurttaş gazeteciliği yapan 40 gazeteci öldürüldü.
* Son on yılda Genel Sekreterlik toplam 59 üye ülkeden 402 cinayet hakkında bilgi alabildi, bunların sadece 63’ünün soruşturması tamamlandı. Bu 63 ülkeden 20’si Latin Amerika ve Karayipler, 14’ü Merkez ve Doğu Avrupa, 13’ü Asya Pasifik, sekizi Batı Avrupa ve Kuzey Amerika ile dördü Ortadoğu’ya ait.
En çok televizyon gazetecileri öldürüldü
* Son 10 yılda en çok basılı yayında çalışan gazeteciler hedef alınsa da en çok televizyon gazetecileri öldürüldü. 2015’te internet gazetecilerine yönelik cinayetlerde de artış yaşandı. 2014’e, 2015’te 21 internet gazetecisi öldürüldü ve bunların yarısı çatışmayı haberleştiren Suriyeli gazeteci ve bloggerlar.
* Gazeteci cinayetleri en çok Suriye’de işlendi. 2014’te 16, 2015’te 13 gazeteci öldürüldü. 2015’te Türkiye’de öldürülen üç gazeteci de raporda yer buldu.
Sonuç
* Basın ve ifade özgürlüğü “kuşatma altında”. Son 10 yılda 827 gazeteci öldürüldü, bu her beş günde bir gazeteci öldürüldüğü anlamına geliyor.
* Kayda geçen cinayetlerin sadece yüzde 8’inin soruşturması tamamlandı. Cezasızlık korku verici derecede yüksek. Bu durum haberin özgür dağılımını, sürdürülebilir kalkınmayı, barışın inşasını, sosyal refahın sağlanmasını da etkiliyor. Cezasızlığın yayılması bir şiddet döngüsü yaratarak medyayı susturuyor, kamusal tartışmayı engelliyor.
* Gazetecilerin güvenliği ancak “önleme”, “koruma” ve “soruşturma” ile sağlanabilir. Barışın sağlanması için Birleşmiş Milletler Gazetecilerin Güvenliği ve Cezasızlık Sorunu Eylem Planı da bunun üzerine. Barışın, demokrasinin ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için bilginin dolaşımı engellenmemeli.
Raporun tam metnini buradan okuyabilirsiniz.
2 Kasım Cezasızlık Günü
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 18 Aralık 2013’te Uluslararası Cezasızlıkla Mücadele Günü olarak belirlediği 2 Kasım, aynı zamanda Radio France Internationale (RFI) radyosunun iki muhabiri olan Ghislaine Dupont ve Claude Verlon’un Mali’deki Kidal bölgesinde öldürüldüğü gün.
