T24 - Hükümet kararıyla 13 Ekim’de sigaraya yapılan ÖTV artışında Maliye Bakanlığı’nın yaptığı hesap hatası, Merkez Bankası’ndan döndü. Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı ÖTV artışlarında, tütün ürünleri için yapılan ÖTV artış oranının yanlış hesaplandığı, ÖTV artışının hesaplanacağı matrahın KDV hariç tutulmadan belirlendiği, bu yanlış hesap nedeniyle “ÖTV’den KDV alınmasının yanında, KDV tutarından da ÖTV alınması sonucuna yolaçtığı ve doğrusal olmayan bir vergileme şeması çıktığı” tespit edildi.
Merkez Bankası’nın tespit ettiği bu durumun enflasyonda da 2 puanlık bir artışa neden olacağına dikkat çekilerek, konuyla ilgili Hazine Müsteşarlığı üst düzey yönetimi ve bağlı olduğu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan uyarıldı. Bunun üzerine dün sabah Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni kararla da tütün ve tütün mamüllerinde 13 Ekim’de yüzde 69’a çıkarılan ÖTV oranı, yüzde 65’e indirildi. Yeni oranın geriye dönük olarak 13 Ekim’den itibaren uygulamaya gireceği ve 2012 yılı sonuna kadar geçerli olacağı da kararda yer aldı.
Merkez’in toplantısında farkedildi
Edinilen bilgilere göre sözkonusu gelişme, 20 Ekim’de gerçekleşen Para Politikası Kurulu Toplantısı’nda gündeme geldi. Merkez Bankası, ÖTV artışıyla ilgili hesabın, genel vergi artışları hesabından farklı bir şekilde hesaplandığını ortaya koydu. Banka, 13 Ekim’deki ÖTV artışının ardından, ‘vergi artışlarının enflasyon hesabına etkisi’ konusu çalışma kapsamında ortaya çıkarılan hatayı toplantıda gündeme taşıdı. Bu hatanın enflasyona en az 2 puanlık ilave bir artış getireceğini vurgulayan Merkez, Maliye Bakanlığı’nın tütün mamullerinde yaptığı ÖTV artışını yenibaştan hesaplaması ve yanlış hesaptan doğan fazlalığın yeni bir Bakanlar Kurulu kararıyla geri alınmasını istedi. Konunun Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a aktarılmasının ardından, Babacan’ın talimatıyla yeni karar hazırlandı. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, tütün ürünlerindeki ÖTV artışıyla ilgili sorulara, Enflasyon Raporu’nda özel bir kutu yaparak yer verdiklerini söyledi. Söz konusu metin incelendiğinde, Maliye Bakanlığı’nın düzeltme yapmasına neden olan hesaplama hatasının matematiksel olarak ortaya konulduğu anlaşıldı.
Hatayı grafikle açıkladı
Merkez Bankası bu anlatımın ardından yapılan hatayı formül ve grafikle açıkladı. Hata Enflasyon Raporu’nda şöyle yer aldı:
“Örneğin ÖTV oranının yüzde 50’den yüzde 51’e yükselmesi, nihai tütün ürünleri fiyatlarını yüzde 2.96, yüzde 69’dan 70’e yükselmesi, yüzde 6.78, yüzde 79’dan yüzde yüzde 80’e çıkarılması ise yüzde 21.07 artırmaktır. Dolayısıyla, oran yükseldikçe ÖTV oranı-fiyat artış eğrisi daha da dikleşmektedir. Sonuç olarak tütün ürünlerinin vergilendirilmesinde özgün bir yaklaşım kullanıldığından, ÖTV oranlarının seviyesi yapılacak vergi ayarlamalarının fiyatlara yansıma oranını belirlemektedir. Dolayısıyla, ÖTV oranı yükseldikçe, tütün fiyatlarında belirli bir fiyat artışına ulaşmak için oranlarda daha düşük bir ayarlama yeterli olacaktır.”
Şirketler fiyatları düşürdü
Maliye’nin düzeltmesinden sonra sigara şirketleri yeni ÖTV oranlarını baz alarak fiyatları düşürdü. Sigara fiyatları yüzde 65’lik ÖTV oranıyla ortalama 1 lira civarında indi. 13 Ekim’deki vergi zammından önce sigarada ÖTV yüzde 63’tü.
‘Vergiler yüksek değil’
Dün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na 2012 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı’nın sunuşunu yapan Şimşek, kamuoyundaki algının aksine 2002’den bu yana akaryakıt ürünleri üzerindeki vergi yükünü artırmadıklarını aksine azalttıklarını söyledi. Şimşek, Türkiye’de vergi yükünün çok yüksek olduğuna dair kanaatin de yanlış olduğunu belirtti. Şimşek 13 Ekim’de içki, sigara, lüks otomobil ve cep telefonundaki ÖTV’yi artırdıktan sonra zamlar için ‘güncelleme’ deyince büyük tepki toplamıştı.
‘2012 enflasyonunu kurtardık arkadaşlar’
Merkez Başkanı Erdem Başçı, dün Enflasyon Raporu ve Eylem Planı’nı açıkladığı toplantıda enflasyon hesabını, sigaraya getirilen ÖTV artışını dün sabah saatlerinde yapılan yüzde 65’lik yeni oranı dikkate alarak yaptıklarını söyledi. Başçı, yeni haliyle sigaraya getirilen vergi artışının enflasyona yüzde 0.6’lık artış getirdiğini belirtti. Yeni oranın 2012 sonuna kadar geçerli olacağını hatırlatan Başçı, “Sigarayla ilgili yeni bir düzenleme gelmemesi durumunda 2012 enflasyonunu kurtardık arkadaşlar” dedi. Başçı, “Vergi artışının enflasyona olumsuz etkisi olacağı konusunda Hükümeti uyardınız mı?” yönündeki soru üzerine, “Yasamızda bulunan hükümete danışmanlık görevimizi yaptık” dedi.
